Јурилиш материаллари ва конструкциялрини тадіиі этиш ва

 
4.4-rasm. Plitani stendda sinash sxemasi:
1–kuch plitasi; 2–stend tayanchlari; 3–taqsimlovchi 
traversa; 4–ehtiyot tayanch; 5–qo‘zg‘aluvchi tayanchlar; 6–sharnirli qo‘zg‘almas tayanchlar; 
7–torqi; 8–taqsimlovchi to‘sinlar; 9–gidrodomkrat; 11–ko‘ndalang to‘sinlar; 11–sangli qisqich.
Fermalar sinaladigan barqaror stendlar ikki xil variantda tayyorlanadi: 
fermalarni sinashda ularning vertikal va gorizontal joylashuvida. Fermalari vertikal 
ishchi joylashuvidagi stendlar juda keng qo‘llanildi. Stend (4.5-rasm) kuch plitasidan, 
sharnirli — qo‘zg‘almas va qo‘zg‘aluvchan tayanchlardan, traversalar komplektidan, 
diametri 60 mm bo‘lgan metall tortqilardan, gidravlik domkratlardan, fermalarni 

---

145 
sinashda mustahkamliligini saqlash uchun raschalkali ustunchalar va ehtiyot 
tayanchlaridan iborat. 
 
 
 
 
 
 
 
4.5-rasm. Fermalarni ishchi holatida sinash uchun stendning sxemasi:
1–kuch plitasi;
2–sharnirli – qo‘zg‘almas tayanch; 3–qo‘zg‘aluvchi tayanch; 4–bo‘ylama traversa;
6–sinalayotgan konstruksiya; 7–gidrodomkrat; 8–torqi; 9–ehtiyot tayanch. 
Mexanizatsiyalashtirilgan stendlar. 
Mexanizatsiyalashtirilgan stendlar yirik 
temirbeton konstruksiyalarning, fragmentlarining va inshootlar modellarining 
naturada sinash imkoniyatini ta’minlovchi eng mukammal qurilma hisoblanadi. 
Mexanizatsiyalashtirilgan stend murakkab konstruksiyalar va uzellarni sinash 
uchun hamda ularni sinov mashinalari, gidravlik domkratlar, richagli qurilmalar va 
gravitatsion yuklanish yordamida kombinatsiyalangan yuklanish bilan sinash uchun 
foydalanilishi mumkin. 
Tayanchlarni sinash uchun stendlar.
Tashqi yoritish va kontakt tarmoqlarning 
tayanchlarini sinash uchun har bir partiyadan taxlamning turli joylaridan 5% namuna 
(ammo 3 donadan kam emas) tanlab olinadi. Namunalarni tanlab olishda loyihadagi 
o‘lchamlardan og‘ish kattaligi, armaturaning himoya qatlami qalinligi, tayanchning 
yon sirtlari teng emasligi va qiymati tekshiriladi. Aniqlangan og‘ishlar 4.1-jadvalda 
keltirilgan kattaliklardan ortiq bo‘lmasligi kerak. 
4.1-jadval