Ushbu bitiruv malakaviy ishda zamonaviy mobil aloqa tizimlarining asosiy qurilish prinsiplari va shu prinsiplarni amalga oshirishning usullari kor’rsatilgan

MChM(MSM) – minimal chastotaviy monipulyatsiya (minimal siljishli

monipulyatsiya); M-FM – M-darajadagi fazaviy modulyatsiya (M= 2; 4; 8); M-

KAM  − M-darajadagi kvadraturaviy ampletudali modulyatsiya (M= 4; 16; 64;

256); ChD – chastotaviy dupleks (radioaloqa tizimining dupleksli stvolida uzatish

va qabullashda chastotalarga ajratish); VD – vaqtli dupleks (radioaloqa tizimining

dupleksli stvolida uzatish va qabullashda vaqt intervallari bo’yicha ajratish).

3.1 jadvalga kommentariya sifatida bir qator umumiy harakteristik

ko’rsatmalarni keltirib o’tish mumkin. SRTda standartlar sonining ko’pligiga

---

qaramay, bunday standartlardan foydalanish jarayonida, ishlash effektivligini

oshirish maqsadida ma’lumotlarni uzatish va ularga ishlov berish uslubiyatlaridan

foydalanishning tendensiyasi ortib bormoqda. Bunday tendensiya SRT ning ishlash

rejimidagi multiservisni amalga oshirishda o’zini namoyon etadi, uni qo’llash esa

dastur-apparatli ta’minot tizimini murakkablashuviga olib keladi. 3.1-jadvalda

ko’rinib turibdiki, multiservisli SRT larda radiosignallarning bir necha turdagi

modulyatsiyasidan foydalanishga to’g’ri keladi, eng oddiysidan boshlab (2-FM) to

murakkab turdagi  64-KAM va hatto 256-KAM kabi modulyatsiya turlarigacha

ham. Bundan tashqari katta diapazonlarda raqamli signallarni tezligi o’zgarganda,

bularga qo’shimcha ravishda bir nechta halaqitbardosh sxemalardan foydalaniladi.

Shuningdek, multiservisli SRTning asosiy harakteristikalaridan biri bo’lgan-

KR (Ko’p stansiyaviy kirishga ruhsat) uslubiyatining unifikatsiyasiga

(moslashtiruvi) bo’lgan tendensiyadir. Amaliyot shuni ko’rsatadiki, bu

yo’nalishdagi harakat OFDMA turidagi KRning ayrim variatsiyalarining

qo’llanilishi tomon olib kelmoqda. Bu esa o’z navbatida OFDM signali

hosalaridan effektiv foydalanish evaziga aloqa ishchi kanalini multitezlikdagi

rejimini hamjihatlikda amalga oshirishni taqazzo etmoqda.

Nihoyat, qo’llanilayotgan vositalarning imkoniyatlaridan effektiv

foydalanish uchun aloqa hizmati sifatini kafolatli boshqaruvchi avtomatik tizim

kiritiladi  (QoS  –  Quality  of  Service).  Uning  bazaviy  tizimostisi  sifatida  esa  SRT

ning chastotaaviy-energetik resurslarini (RRC – Radio Resource Control)

boshqarish va nazorat qilish avtomatik tizimi hisoblanadi. Shuni ham ta’kidlab

o’tish joizki, deyarli barcha zamonaviy SRTlarda tarmoq boshqaruvining standart

tizimi (TMN) qo’llaniladi, aniqrog’i. uning kerakli elementlari va OKC № 7

turidagi tarmoqli signallashuvning standart tizimidan foydalanilmoqda. Bunda

aytib o’tilgan boshqaruv tizimlarining ishlash algoritmlar ochiq tizimlarni

hamjihatlikda ishlashining modeliga asoslangan.

---

3.1-jadval

MATdagi asosiy standartlarning tehnik harakteristikalari