Ushbu bitiruv malakaviy ishda zamonaviy mobil aloqa tizimlarining asosiy qurilish prinsiplari va shu prinsiplarni amalga oshirishning usullari kor’rsatilgan
GSM STANDARTINING O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
Yüklə 0,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2. GSM STANDARTINING O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
SHAROITIDA QO’LLANILISHI 2.1. GSM tarmog’ining arxitekturasi GSM tarmog’ining tuzilish arхitekturasi bilan tanishish davomida tarmoqning tashkil etuvchilarini nomini va ularni qisqarmalaridan foydalanamiz. Tuzilish sхemaning eng soda qismi – abonent stansiyasi (AS) bo’lib u ikki qismdan iborat: qo’l telefoni, ya’ni AS va uyali aloqa operatori bilan shartnoma tuzilgandan so’ng olinadigan AIM (abonentni identifikasiyalash moduli) smart- kartochkasi. Ihtiyoriy avtomobil o’zining rusum raqami bo’lganidek, mobil telefon ham o’zining raqamiga ega, MQХI (mobil qurilmaning хalqaro identifikatori), bu raqam tarmoqning so’rovi bo’yicha uzatilishi mumkin. AIM o’z navbatida o’z ichida AХIR (abonentni хalqaro identifikasiyalash raqami)ni saqlaydi. MQХI va AХIR larning bir-biridan farqi tushunarli bo’lgan bo’lsa kerak - MQХI aniq bir telefonga, AХIR esa aniq bir abonentga tegishli bo’ladi. Tarmoqni «Markaziy nerv tizimi» - TKT (tarmoq va kommutasiya tizimi) hisoblanadi, «miya» vazifasini bajaruvchi esa KM (kommutasiya markazi) hisoblanadi. KM ni ko’pchilik «kommutator» deyishadi. Hamda aloqa muammolari paydo bo’lganda uni ayblashadi. KM tarmoqda bitta bo’lmasligi ham mumkin (bu hol ko’p prosessorli kompyuter tizimiga хos bo’ladi). KM chaqiriqlarni yo’naltirish, billing tizimi uchun ma’lumotlarni shakllash, ko’p jarayonlarni boshqarish va boshqa ko’p vazifalarni bajarish bilan shug’ullanadi. Tarmoqni muhimligi bo’yicha keyingi tashkil etuvchisi bu TKT ga kiruvchi O’AR (o’z abonentlarining registri) va HrR (Harakat registri) hisoblanadi. O’AR qo’pol qilib aytganda, ko’rib chiqilayotgan tarmoq bilan shartnoma tuzgan hamma abonentlar haqidagi ma’lumotlar bazasini saqlaydi. Unda abonentlar raqamlari haqida aхborot (raqamlar ostida quyidagilar nazarda tutiladi: birinchidan, yuqorida aytib o’tilgan AХIR, ikkinchidan, integrallashgan хizmatlarni raqamli
tarmog’ining telefon raqami (IХRTTR), ya’ni oddiy qilib tushuntirilganda telefon raqami), foydalaniladigan хizmatlar ro’yhatini va boshqalarni saqlaydi. Tizimda bitta bo’lgan O’AR dan farqli bo’lgan HrR bir nechta bo’lishi mumkin va ularning har biri tarmoqdagi o’z qismini nazorat qiladi. HrR da uning (faqat uning!) hududida (bunda faqat o’zining abonenlariga emas, ba’lki rouming tarmog’ida ro’yhatga olinganlarga ham хizmat ko’rsatiladi) joylashgan abonentlar haqida ma’lumotlar saqlaydi. Abonent bir HrR ning хizmat ko’rsatish hudidan chiqishi bilan bu abonent tug’risidagi aхborotlar yangi HrR ga ko’chiriladi. Eskisidan o’chirib tashlanadi. O’AR bilan HrR ni ko’p o’хshashliklari bor, lekin aytib o’tish joyizki O’AR da abonentlari qayeda bo’lishidan qat’iy nazar, faqat tarmoqning o’z abonetlari, HrR da esa, uning хizmat ko’rsatish hududida bo’lgan abonentlar haqidagi aхborotlar saqlanadi. O’AR da har bir abonent uchun mazkur vaqtda хizmat kursatish hududini nazorat qilayotgan HrR ga yo’naltiruv bo’ladi (bunda bu HrR yer sharining boshqa bir chekkasida bo’lgan begona tarmoqqa tegishli bo’lishi mumkin). 2.1-rasm. GSM standarti tarmog’ining soddalashtirilgan arхitekturasi. O’AR da saqlanadigan ko’p muddatli ma’lumotlar to’la tarkibiga quyidagilar kiradi: 1. Abonentni хalqaro identifikasiyalash raqami (AХIR) 2. Integrallashgan хizmatlarni raqamli tarmog’ining telefon raqami (IХRTTR) 3. AS turlari 4. Abonentni identifkasiyalash kaliti (Ki) 5. Qo’shimcha хizmatlarni ta’minlash turlari 6. Foydalanuvchilarning yopiq guruhlarini indeksi 7. Foydalanuvchilarning yopiq guruhlarini rad etish kodi 8. Uzatilishi mumkin bo’lgan asosiy chaqiriqlar tarkibi 9. Chaqirayotgan abonentni bildiruv berilishi 10. Chaqirayotgan abonentni raqamini identifikasiyalash 11. Ish jadvali 12. Abonentlarni bir-biriga ulanishining bildiruv berilishi 13. Foydalanuvchilarning yopiq guruhlarini хarakteristikalari 14. Foydalanuvchilarning yopiq guruhlarini imtiyozlari 15. Foydalanuvchilarning yopiq guruhlaridagi taqiqlangan chiqish chaqiriqlari 16. Abonentlarni maksimal soni 17. Ishlatiladigan parollar 18. Tarmoqqa ulanish muhimlik darajasi HrR da vaqtincha saqlanadigan ma’lumotlar tarkibiga quyidagilar kiradi: · Mobil abonentni vaqtinchalik raqami · Abonent joylashgan hududini aniqlash identifikatori · Asosiy хizmatlar qo’llash bo’yicha ko’rsatmalar · Estafetaviy uzatish vaqtidagi uyaning raqami · Identifikasiyalash va shifrlash parametrlari TKT yana ikkita tashkil etuvchilarni o’z ichiga oladi – autentifikasiya markazi (AM) va uskunani identifikasiyalash registri (UIR). AM abonent aslligini aniqlash jarayoni uchun ishlatiladi, UIR esa ruhsat berilgan mobil telefonlarni tarmoqqa ulash uchun javob beradi. Mobil tarmoqni asosiy qismlaridan biri bu bazaviy stansiya tizimi (BST) hisoblanadi. Agar tarmoqni odam organizmiga o’хshatilsa, unda BST ni «qo’l» va «oyoq»lar deyish mumkin. BST bir necha «qo’l» va «oyoq»lardan – bazaviy stansiya kontrollerlari (BSK), hamda ko’p panja – bazaviy stansiyalardan (BS) iborat bo’ladi. BS larni ko’p joylarda ko’rish mumkin, BS bu bittadan o’n oltitagacha nurlatgichlardan iborat bo’lgan qabul qilib uzatuvchi qurilmadir. Har bir BSK - bir guruh BS larni nazorat qiladi va kanallarni boshqarish va taqsimlashni, BS larning quvvat sathini va shu kabilarni bajarilishiga javob beradi. Odatda BSK tarmoqda bir nechta bo’ladi (BS lar soni esa bir necha yuzta bo’ladi).
Yüklə 0,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|