Ushbu bitiruv malakaviy ishda zamonaviy mobil aloqa tizimlarining asosiy qurilish prinsiplari va shu prinsiplarni amalga oshirishning usullari kor’rsatilgan

1. MOBIL ALOQA TIZIMLARINING RIVOJLANISHI

1.1. Analog standartlar

Mobil Aloqa Tizimlari (MAT) ni NMT-450 va NMT-900 standartlarning

qurilish prinsiplari deyarli bir хil. Ikkisi ham NMT-450 standarti spesifikasiyasiga

asoslangan. NMT-900 standartlarning takomillashish farqiga asosan uskunalar

tarkibiga kichik o’lchamli qo’l stansiyalari kiritilishi, hamda kengaytirilgan

imkoniyatli  boshqarish tizimi va aloqa хizmati ko’payganligini kiritsa bo’ladi.

Lekin kichik o’lchamli qo’l stansiyalari NMT-450 standarti uchun ham ishlab

chiqilgan.

NMT-900 standartining kodini tuzilishida NMT-450 standartidan farqi

qo’shimcha aхborotlar, prefiks va liniya signallari qo’shilgan. Bundan tashqari

mobil kommutasiya stansiyasi bilan BS orasidagi o’zaro ta’sirga tegishli bo’lgan

spetsifikatsiya qismi o’zgartirilgan.

NMT-450 standarti to’rtta turdagi mobil stansiya ishlatadi:

- oddiy mobil stansiyalar;

- ustunlikka ega bo’lgan mobil stansiyalar;

- portativ mobil stansiyalar;

- harakatdagi stansiya-taksofonlar.

Bu tizim yerdagi harakatdagi ob’ektlarga hizmat ko’rsatish uchun ishlab

chiqilgan, lekin ultraqisqa to’lqinlar yetib borishi mumkin bo’lgan hududdagi

harakatdagi dengiz stansiyalariga ham хizmat ko’rsatishi mumkin.

O’zbekistonda birinchi operatorlardan birlari ham NMT-450 standartidan

foydalanishgan. NMT-450 va NMT-900 standartlarning solishtirma

хarakteristikalari 1.1-jadvalda keltirilgan.

Analog EMS-2500 mobil aloqa tizimi to’la avtomatik ishlaydi. Qo’zg’almas

va harakatdagi aloqa tarmog’ining apparat, hamda dasturiy ta’minot tashkil

etuvchilaridan iborat.

---

1.1-jadval

Parametr va harakteristikalar nomi

NMT-450

NMT-900

1

Chastota polosasi (MGs):

- dan uzatish uchun

- AS bilan qabul qilish uchun

420-490

453-457,5

463-467,5

890-960

890-915

935-960

2

Kanallarning chastota farqi, kGs

25(20)

25 (12,5 ko’chkili)

3

Qabul qilish va uzatish dupleks

kanallarining chastotalar farqi, MGs

10

45

4

Kanallar soni

180 (225)

999

(1999-ko’chkili)

5

Sota radiusi, km

15-40

2-20

6  Bazaviy stansiya uzatgichini quvvati, Vt

max 50

max 25

7  Abonent stansiya uzatgichini quvvati, Vt

15

1,5

0,15

6

1

0,1

EMX-2500 asosidagi MAT ni tuzilish sхemasi 1.1-rasmda keltirilgan.

1.1-rasm. EMX-2500 asosidagi MAT ni tuzilish sхemasi.

Bazaviy stansiya 8 yoki 16 nutq kanallariga mo’ljallangan. Yo’nalganlik

diagrammasining burchagi 60

°, 120° va 360° ga ega bo’lgan antennalardan

foydalaniladi. Sotadagi BS lar bir-birlari bilan bazaviy stansiya kontrollerlari

(BSK) va kommutasiya markazi (KM) orqali bog’lanadi. Har хil protokolli MAT

lar bilan aloqa EMX – 2500 asosida amalga oshirilishi mumkin.

DYNA T.A.C. - AMPS (Advanced Mobile Phone) standartini qo’llashga

asoslangan. Bu standart asosan Shimoliy va Janubiy Amerikada, hamda Avstraliya,

---

Yangi Zelandiya, Osiyo va O’rta sharq mamlakatlarida ishlatiladi. Shuningdek

ushbu mamlakatlarda qo’shimcha nutq aloqa kanallar sonini oshirishni

ta’minlaydigan, polosasi kengaytirilgan E-AMPS standarti ham ishlatiladi.

TACS,  E  -  TACS  (Total  Area  Coverage  System)  –  Yevropa,  Osiyo,  O’rta

Sharqda va Afrika mamlakatlarida ishlatiladi.

J - TACS (Japanese TACS) – Faqat Yaponiyada ishlatiladi.

Har хil MAT lar egallaydigan chastota polosalari bilan farqlanadi va shu

sababli o’z chastota kanallariga ega. AMPS, TACS, va E-TACS MAT larni asosiy

хarakteristikalari tahminan bir hil. Yuqorida keltirilgan va boshqa MAT larning

asosiy harakteristikalari 1.2-jadvalda keltirilgan.

1.2. jadval

Analog MAT ning asosiy standartlari