Узбекистон Республикаси Халк таълими вазирлиги

Ishning rasmiylashtirishga doir tavsiyalar
Nerv hujayralarini maketlarini yasang. Al’bomingizga mavzuga oid barcha rasmlarni chizing ?

Laboratoriya № 23

Mavzu: Orqa miyaning joylashishi , tuzilishi va uni urab turgan pardalar .
Darsning maksadi : Orqa miyaning ichki va tashqi tuzilishi , vazifasi , joylashgan o`rni , ahamiyati haqida talabalarga aniq bilimlarni berish .
Orqa miya (medulla spihalis) umurtqa pag`onasi kanalida etadi va oldindan orqaga karab bir oz yassilangan ,katta eshli odamda uzunligi 41-45 sm keladigan tortmadan iborat .
Kerakli asboblar : mulyaj ,maket, planshet ,plakat , tablica , qog`oz , qalam ,chizg`ich ,o`chirg`ich ,kley .
Ishning borishi : Laboratoriya darsi ma’ruza darsiga tayangan holda olib boriladi .Mavzuga oid barcha ma’lumotlar birin-ketin tushuntiriladi .
Orqa miya ikkita vazifasi : reflektor vazifasi va utkazish vazifasi xosdir . Orqa miya refleks markazi sifatida murakkab xarakat va vegitativraflekslarni yuzaga chikara oladi . efferent ,ya’ni sezuvchi yullar erdamida receptorlar bilan boglangan bulsa , efferent yullar erdamida skelet muskul lari va barcha ichki organlar bilan boglandir .
Orqa miya yukori tomonda u tugridan tugri bosh miyaga aylansa ,pastda , II bel umurtqasi damida uchi utkirlanib , ya’ni miya qonusi hosil qilib tugaydi . Miya qonusidan pastga karab oxirgi ip chikadi , u orqa miyaning atrofilangan pastki qismidir . Orqa miya eng yuoshda ,ona kornidagi xaetning III oyida umurtqa kanalini boshdan-oek tuldirib ,turadi ,keyinchalik esa umurtqa pag`onasi ------tezrok usganligi tusraysh orqa miyyasida koladi va yukoriga suriladi. Chakalok bolada orqa miyyaning uchi III bel umurtqasi donida turadi, kata odamda esa fakat II bel umurtqasiga boradi. Orqa miya shu tarika yukori kutarilib borishi tufayli uydan chikadigan nerv ildizlari kishik yunaladi.
Orqa miya kupayib va ok moddadan tashqil topgan I rasm. Kukrag moddasi ichkarida joylashgan bo`lib, xomila tomonidan ok moda Bilan uralib turadi.
Orqa miyadan uning oldingi va orqa ildizlaridan hosil bulgan 3) juft aralash orqa miya nervlari chikadi.
Ushbu nervlar umurtqalar aro teshikdan chikadi: 8 bo`yin nerv 12 juft ko`krak nervi 5 juft bel nervi, 5 juft dumgaza va bir juft dum nervlari.Orqa miyaning bir juft orqa miya nervlari chikadigan joyga tugri keladigan qismi nerv yoki orqa miya signerti deb ataladi. Orqa miyada 3 ta signent bo`ladi.
Shunday qilib orqa miya haqida barga ma’lumotlarni olgandan sung Laboratoriya daftarining talabalar orqa miyadan chikadigan nervlarni ketma – ketlikda yozadilar