Узбекистон Республикаси Халк таълими вазирлиги

Mavzu: Kuz sokkasining tuzilishi
Darsning maksadi: Kuz sokkasining tuzilishini urganishdan maksad kuz sokkasining tuzilishi va kuz gavxarini ahamiyati haqida talabalariga tulik va aniq tushuncha hosil qilishdan iborat.
Kuz sokkasi – oldingi tomoni bir kadar kavarib chikkan shar shaklidadir. U kuz kosasi bo`shligida yotadi va ichki yadro hamda shu yadroni urab turgan uch pardadan: Tashqi, o`rta va ichki pardadan iborat. Kerakli asboblar: skal’tel’ uchli kaychi pipset, preparovalnina, tarelka mol yoki otning kuz sokkasi, plakat, tablica, maket, mulyaj, planshet.
Ishning borishi: Dastlab kuz sokasining tashqi tuzilishi urganiladi. Bunda kuz sokkasining shakliga sirtki yuzasiga ( oqsil kavatga) va uning tutashgan muskul koldiklariga kurish nerviga ( kuz sokasining oldingi tomonida ) shox parda orqasidagi teshik – kuz korachigiga e’tibor beriladi. Shundan keyin kuz souasining chap qo`l ning bosh va kursatkich barmoq lari orasiga olib oldingi va orqa tomondan bir oz kisiladi va ung qo`l dagi kaychining ostki uchini kobigiga sanchib uni doira bo`ylab kesilib chikadi. Bunda kuz sokasi ikkita teng yarim sharcha: shox pardali oldingi va kurish nervi bulgan kiyingi bulaklariga bulinadi. ( rasm ). Kuz sokasi ichidagi shishasimon tonali skal’pel’ yordamida kesish bilan ikkala bulak bir- biridan ajratiladi.
Pincet dastasi yordamida kuz sokkasining oldingi yarmidan shishasimon tana extiyotlik bilan ajratib olingan uning tuzilishi quyida gi ischizlikda: kuz korachigi, kamalak parda, kuz sokkasining oldingi kamerasi kiprikli muskul lar bilar uralgan kuz gavxari urganiladi. Shishasimon ta’na ajratilganda uning bilan birga kamalak pardaning ichki yuzasiga kirgok bo`ylab tutashgan kuz gavxari ham ajralib chikadi. Uni extiyotlikbilan skalpel dastasi yordamida shishasimon tanadan ajratib olinadi va urganiladi. Bunda kuz gavxarining ikki tomonlama kavarigi ninzasimon shakliga e’tibor beriladi. Keyin gavxar kirrasi bilan preparoval’ ninaga sanchilib u orqali kitob kuriladi, ok qog`ozga esa deraza aksi tushuriladi.
Tajriba oxiriga kuz sokkasining keyingi yarmi urganiladi. Shishasimon tana extiyotlig bilan olib tashlanganda kuz sokkasininig ichki yuzasi: tur parda va undagi sarik hamda kur doglar (Kurish nervlari tuplanib chikib ketadigan joy aniq kurinadi.) tur parda juda yupka bo`lib okish pushti ranglidir. Uning ostida karamtir rangdagi tomirli parda yotadi. Uni kurish uchun tur pada pensit bilan kuchirilib kur dog atrofidan kuz sokkasining tuzilishini urganishuning rasmining chizish bilan tugallanadi.