Uzbekiston respublikasi xalk taъlimi vazirligi navoiy davlat pedagogika

Gavda mushaklari. 
Gavdvning ko’krak, qorin va orqa mushaklari gavdani hosil qiladi. 
Gavdaning orqa (
dorsum
) sohasi keng qismi bo’lib, tepadan ensa suyagining do’mbog’i va 
surg’ichsimon o’sig’i, pastdan chanoq, dumg’aza va dum suyaklarining, ikki yon tomonida 
qo’ltiq’ osti sohasiga o’tkazilgan o’rta (vertikal) chiziq (linia axillaris media) gavdani oldingi va 
orqa sohasiga bo’lishidan hosil bo’ladi.
Gavdaning orqa mushaklari joylashishiga qarab ikki guruxga: orqaning yuza va chuqur 
mushaklariga bo’linadi. 
Orqaning yuza mushaklari
. 
Orqaning yuza mushaklari quyidagilar: trapesiyasimon, orqaning serbar mushagi, 
rombsimon va kurakni ko’taruvchi mushaklar. Bular gavdadan boshlanib qo’l suyaklariga va 
yelka kamari suyaklariga birikadi. 
1.
Trapesiyasimon mushak
(
m.trapezius
) ensa suyagi do’mbog’idan pastga qarab bo’yin 
ko’krak umurtqalarining o’tkir o’simtalaridan ikki yonga qarab, yo’naladi va ko’krakning yelka 
o’sig’i (
akromion
)ga birikadi. O’ng va chap tomondagi uchburchak shakldagi mushaklar 
qo’shilib trapesiya shaklini anglatadi.
Vazifasi
: Ko’krakni yuqoriga ko’taradi, ikkala kurakni umurtqaga yaqinlashtiradi va 
boshni oraga yozadi. 

---

2.
Orqaning serbar mushagi
(m. latissiumus dorsi
). Gavdaning pastki qismida pastki 
ko’rak va barcha bel umurtqalarining o’tkir o’simtalaridan boshlanib, mushak tolalaridan 
orqadan oldinga, yuqoriga va qo’ltiq sohasiga qarab yo’naladi, yelka suyagining proksimal 
uchidagi kichik do’mboqqa birikadi. 
Vazifasi:
yuqoriga ko’tarilgan qo’lni pastga tushiradi, yelka suyagini pastga tanaga
yaqinlashtiradi, ichkariga buradi, shu bilan birga qo’ltiq osti chuqurchasini orqa devorini hosil 
qiladi. 
3.