U serogrupu A spada Shigella dysenteriae, podgrupu B Shigella flexneri, u grupu C Shigella boydii, u grupu D Shigela sonnei.
Šigele su gram-negativni bacili, sadrže endotoksine, izuzev Shigellae shigae koja pored endotoksina ima i egzotoksine.
Uzročnici putem hrane, vode ili prljavih ruku dospijevaju u želudac.
Uzročnici putem hrane, vode ili prljavih ruku dospijevaju u želudac.
Normacidni i hiperacidni želučani sok predstavlja za njih prvu barijeru i dovodi do njihovog djelomičnog uništavanja.
Raspadnute klice oslobađaju endotoksine koji iritiraju sluznicu želuca i tankog crijeva. Preostale šigele dospijevaju do sluznice debelog crijeva, zatim prodiru u sluznicu, tu se razmnožavaju, oslobađaju endotoksine i izazivaju upalu sluznice.
Šigele ostaju u sluznici debelog crijeva i ne prodiru u krv, pa nema bakterijemije, a endotoksini (samo kod Shigellae shigae- i egzotoksini), pored lokalnog djelovanja na sluznicu crijeva, imaju i opšte toksično djelovanje u prvom redu na vegetativne i kardiovaskularne centre
Posljedica lokalnog djelovanja bakterija i njihovih toksina je kataralna ili pseudomembranozna upala, proljev, grčevi, lažni pozivi i tenezmi, a toksemija dovodi do opštih simptoma i temperature.
Posljedica lokalnog djelovanja bakterija i njihovih toksina je kataralna ili pseudomembranozna upala, proljev, grčevi, lažni pozivi i tenezmi, a toksemija dovodi do opštih simptoma i temperature.
Značajan je deficit vode i elektrolita
Inkubacija kod dizenterije je od 3 do 7 dana. Bolest počinje naglo, bolovima u trbuhu i proljevom.
Inkubacija kod dizenterije je od 3 do 7 dana. Bolest počinje naglo, bolovima u trbuhu i proljevom.
Stolice su u početku kašaste, zatim postaju tečnije i manje po količini, sluzave su ili sluzavo-krvave.
Dizenterična stolica je oskudna po količini, poput ispljuvka, bez fekalnih masa, sastavljena samo od sluzi, krvi i, eventualno, gnoja.
Broj stolica je od 10 do 15 u 24 sata, ali može ih biti i znatno više.
Pri defekaciji javljaju se bolni grčevi koji se zovu tenezmi, a javljaju se i lažni pozivi na stolicu.
Trbuh je uvećan, peristaltika pojačana, kolon descendes i sigma su kontrahirani i bolno osjetljivi na palpaciju.
Pored lokalnih simptoma od debelog crijeva, pojave se i opšti simptomi koji ponekad prethode proljevu. Ti simptomi su temperatura, adinamija i bljedilo.
Pored dizenterije koja je praćena dizenteričnim sindromom, postoje još enterokolitični, gastroenteritični i toksični oblici.
Pored dizenterije koja je praćena dizenteričnim sindromom, postoje još enterokolitični, gastroenteritični i toksični oblici.
E n t e r o k o l i t i č n i o b l i k je blaži oblik dizenterije. Bolest počinje bolovima u trbuhu i proljevom. Stolice su kašaste ili vodenaste, bez krvi. Nema lažnih poziva i tenezama.
Broj stolica je od 5 do 6 u 24 sata.
Bolest tra je od 2 do 3 dana. Rekonvalescencija je kratka.
G a s t r o e n t e r i č n i o b l i k nastaje ako je infekciju izazvao velik broj uzročnika.
Bolest počinje naglo, bolovima u trbuhu, povraćanjem i velikim brojem žitkih stolica, bez sluzi i krvi.
Opšti simptomi intoksikacije su jače izraženi.
Zbog povraćanja i velikog broja stolica, dolazi do većeg gubitka vode i elektrolita, pa ovaj oblik dizenterije klinički liči na alimentarnu toksiinfekciju.
Najčešće je prouzrokovan sa Shigellae shigae, ali ga mogu prouzrokovati i drugi sojevi.
Najčešće je prouzrokovan sa Shigellae shigae, ali ga mogu prouzrokovati i drugi sojevi.
Bolest počinje naglo, visokom temperaturom, adinamijom i prostracijom.
Bolesnici povraćaju i imaju veliki broj stolica, od 20 do 40 u 24 sata.
Stolice su ili dizenterične ili poput ispirka od mesa ili razmućenog mozga.
Grčevi u trbuhu, lažni pozivi i tenezmi su jako izraženi.
Veoma rano se jave i teški simptomi dehidracije, promukao glas, grčevi u mišićima, oslabljen turgor kože, bijedilo i cijanoza. Krvni prtisak je snižen, a javljaju se simptomi kardiovaskularnog kolapsa.
Kod najtežih bolesnika dolazi do paralize mišića sfinktera anusa pa se iz crijeva neprestano cijedi sluzavo-krvava stolica.
L a k i o b l i c i d i z e n t e r i j e se odlikuju afebrilnim tokom bolesti.
L a k i o b l i c i d i z e n t e r i j e se odlikuju afebrilnim tokom bolesti.
Broj stolica je od 2 do 3 u 24 sata.
Stolice su tečne, fekulentne, bez sluzi i krvi.
Ne javljaju se simptomi intoksikacije.
Mogu biti lokalne, toksoalergične i bakterijalne.
Mogu biti lokalne, toksoalergične i bakterijalne.
Lokalne komplikacije se mogu javiti na debelom crijevu. To su enteroragija, perforacija i perikolitični apsces.
Toksoalergične komplikacije se javljaju u drugoj sedmici bolesti, karakterišu se Rajterovim trijasom simptoma: poliartritis, konjunktivitis i uretritis.
