3-misol. Tasodifiy tanlangan 80 ta bir xil detaldan 3 tasi yaroqsiz ekanligi aniqlandi. Yaroqsiz detallarning nisbiy chastotasi ga teng.
4-misol. Bir yil davomida ob’ektlarning birida 24 ta tekshiruv o’tkazildi, bunda 19 marta qonunchilikning buzilishlari qayd etildi. Qonunchilik buzilishlarining nisbiy chastotasi ga teng.
Uzoq kuzatishlar shuni ko’rsatadiki, agar bir xil shart-sharoitlarda tajribalar otkazilib, ularning har birida tajribalar soni etarlicha katta bo’lsa, u holda nisbiy chastota juda oz (tajribalar qancha ko’p o’tkazilgan bo’lsa, shuncha kam) o’zgarib, biror o’zgarmas son atrofida tebranadi. Bu o’zgarmas son hodisaning ro’y berish ehtimolligi ekan.
Shunday qilib, agar tajriba yo’li bilan nisbiy chastota aniqlangan bo’lsa, u holda uni ehtimollikning taqribiy qiymati sifatida olish mumkin. Bu ehtimollikning statistik ta’rifidir.
Endi ehtimollikning geometrik ta’rifini ko’rib chiqaylik. Agar elementar hodisalar fazosi ni tekislik yoki fazodagi qandaydir bir soha, A ni esa uning qism to’plami deb qaraydigan bo’lsak, u holda A hodisaning ehtimolligi A va ning yuzalari yoki hajmlari nisbatida qaraladi hamda
(1.1.4)
va
(1.1.5)
formulalar bo’yicha topiladi.
Ikkita A i V tasodifiy hodisalar bir-biri bilan qanchalik bog’langan, bu hodisalardan bittasining sodir bo’lishi ikkinchisining sodir bolish imkoniyatiga qay darajada ta’sir qiladi degan savol tez-tez paydo bo’ladi.
Ikkita hodisa o’rtasidagi bog’lanishning eng sodda misoli sifatida hodisalardan birining sodir bo’lishi ikkinchisining albatta sodir bo’lishiga olib keladigan yoki, aksincha, hodisalardan birining sodir bo’lishi ikkinchisining sodir bo’lish imkoniyatini yo’qqa chiqaradigan holatlarni keltirish mumkin.
Agar eksperiment natijasida A va V hodisalar bir vaqtning o’zida ro’y berishi mumkin bo’lmasa, ular birgalikda bo’lmagan hodisalar deb ataladi, aks holda esa birgalikda bo’lgan hodisalar deb ataladi.
