Varliğimiz
Yüklə 1,06 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
O TÜRK MĠLLETĠNĠN
KAHRAMANLARINDAN BĠRĠYDĠ Prof. Ahmet Bican Ercilasun (Türkiyə) Milletler yaptıkları iĢler yanında kahramanlarıyla da yaĢarlar ve kahramanlarıyla geleceğe iz bırakırlar. Cevat Heyet de Türk milletinin kahramanlarından biriydi. Bütün Türk milletinin ama öncelikle Ġran‘da yaĢayan otuz milyon civarındaki Türk‘ün kahramanı. 12 Ağustos 2014 tarihinde onu kaybettik. O bir savaĢ kahramanı değildi elbette. O bir kültür ve bilim kahramanıydı. Türkoloji‘nin yok mesabesinde ol- duğu, Türk dil ve kültürünün değil araĢtırılmasının, yaĢa- nılmasının dahi mümkün olmadığı yıllarda Ġran‘da Tür- koloji‘yi kurdu. 1979 yılında çıkarmaya baĢladığı üç aylık Varlık dergisi bir dil, kültür ve edebiyat dergisi olarak hâlâ varlığını sürdürüyor. Türkiye‘de dahi Türklükle ilgili bir derginin 35 yıl yaĢaması çok seyrek görülen bir hadise iken o Varlık‘ı Ġran‘da 35 yıl devam ettirdi. Türk dili, edebiyatı, folkloru ve tarihiyle ilgili birçok araĢtırmayı ya kendisi kaleme aldı, ya arkadaĢları. Dergideki araĢtırmalar bir yana, % 80 Türk diliyle çıkan bir derginin, Ġran‘da Türkçenin yazı dili olarak varlığını sürdürmesi açısından da çok önemli bir rol oynadığı muhakkaktır. Nitekim Varlık yayımlanmaya baĢladıktan sonra Ġran‘da Türkçe olarak yayımlanan dergi, gazete ve kitaplar birden bire süratle artmıĢtır. 53 1980 yılında Alparslan TürkeĢ, rahmetli Ahmet Karaca ile beni Ġran Türklüğü üzerinde bir küçük araĢtırma yap- mamız için Tahran ve Tebriz‘e göndermiĢti. Varlık der- gisi, Cevat Heyet‘in Tahran‘daki muayenehanesinde hazır- lanıyordu. O günlerdeki sıcak konuĢmalarımızı unutmam mümkün değil. Onunla ve en yakın arkadaĢı Hamid Nutki ile 1980‘de baĢlayan dostluğumuz ömür boyu sürdü. Hamid Nutki‘yi 15 yıl önce kaybettik, Cevat Heyet‘i de bugünlerde. Ġran Türkleri arasındaki intibalarımı ―Ġran‘da Sekiz Gün‖ adıyla Töre dergisinde yayımlamıĢtım. Yazı, Türk Dünyası Üzerine Ġncelemeler kitabımda da var. Cevat Heyet 1925 Mayısı‘nın 24‘ünde Tebriz‘de doğdu. Tıp tahsiline Tahran‘da baĢladı. Yıl 1943. Türki- ye‘nin Tahran büyükelçisi Kemal Hüsnü Taray‘dır. Unu- tulmasın diye bu isimleri buraya yazıyorum. Ġran‘ın tanın- mıĢ hukukçularından olan Cevat Heyet‘in babası Mirza Ali Heyet‘le Kemal Hüsnü Taray bir araya geliyorlar ve Türkiye‘ye 100 talebe gönderme kararı alıyorlar. Cevat Heyet de gönderilenler arasında. Bugün Ġran‘da Türklük ĢahlanmıĢ durumda ise iĢte bu iki adamın kararının bunda rolü var. Ġstanbul Tıp Fakültesi‘ni 1946‘da bitiren Cevat Heyet akademik hayatına Paris‘te devam eder ve 1952‘de Tahran‘a döner. Heyet‘in yüreğinde mevcut olan Türklük duygu ve sevgisi Ġstanbul‘da bilinç hâline gelir. ArkadaĢları arasında Faruk Sükan, Sadettin Bilgiç ve benim çok sevgili hocam Muharrem Ergin vardır. 1944-1945 yıllarının milliyetçi gençleri. Türklük ve Türkçülük aĢkı iĢte bu çevrede geliĢir. O elbette Ġran tıbbının çok önemli bir ismi. Ġran cerra- hîsinin öncülerinden. Ġran‘da ilk açık kalp ameliyatı, ilk kalp kapakçığı nakli, ilk böbrek nakli... 12 yıl boyunca sürekli çıkardığı ilmî tıp dergisi. Paris Cerrahî Akademisi 54 üyesi. Azad Ġslam Üniversitesi Cerrahî Bölümü öğretim üyesi ve yıllardan beri Ġran üniversitelerinde okutulan cerrahlıkla ilgili kitaplar... Fakat o bizim için her Ģeyden önce bir kültür adamı. Ġran Türkolojisinin bir numaralı ismi. Ana dili Azerbaycan Türkçesi. Ġlk ve orta öğrenim dili Farsça. Ġstanbul‘da Tür- kiye Türkçesi. Fransa‘da edinilen mükemmel Fransızca. Türkolojiyle ilgili yayınlarında bu dilleri rahatlıkla kulla- nıyor. Kuzey Azerbaycan‘daki, Türkiye‘deki, Ġran‘daki ve Avrupa‘daki neĢriyatı izliyor. Âdeta bizim MeĢrutiyet Dönemi aydınlarımıza benziyor. O da babası ve kardeĢi Firuz Heyet‘le birlikte 1956‘da Ġran-Türkiye Dostluk ve Kültür Cemiyeti‘ni kurdu. Tahran Büyükelçimiz Korkmaz Haktanır ile 1993‘te Tahran‘da Türk Kültür Merkezi‘ni açtı. Türkiye‘ye sürekli öğrenci gönderdiler. Bakü‘deki, Tahran ve Tebriz‘deki dostlar, hepimizin baĢı sağ olsun. Tanrı onu yarlıgasın ve Türklüğü korusun! |