Verska(1 128) 2017 yil p65

227-mashq.
 Yuklamalarni topib, ma’nosiga ko‘ra turlarini aniqlang.
Inson va tabiatning birligi bo‘yicha fikr bildiring.
1. Ayt-chi, go‘zal Sanobar, Qayer sening makoning? (Qo‘-
shiq) 2. Faqat ojiz qalamim manim, O‘zbekiston – Vatanim
manim. (A. Oripov) 3. Ona zaminda o‘sadigan mevali, manzarali
dov-daraxtlar, o‘simliklar hayot uchun, inson salomatligi uchun
naqadar zarur. Ularning shifobaxshligi-chi? (I. To‘xtasinov)
4. Qarshiligi ko‘rinib turibdi-ku! Bu qarshilik emasmi? (Abdulla
Qahhor) 5. Nahotki, sezmasangiz? Axir, bir oydirki, yurak-
bag‘rim yonadi. (Said Ahmad)
Savol va topshiriqlar
1. Qanday so‘zlar turkumi yuklama deyiladi?
2. Yuklamalar qanday ma’no turlariga ega?
3. Ularni qatnashtirib gaplar yozing.
 228-mashq. 
Uyga vazifa. «Mustaqillik va Navro‘z» mavzusida matn
tuzing. Matningizda yuklamalardan ham foydalaning.
SOF VA VAZIFADOSH YUKLAMALAR
1-topshiriq. Berilgan gaplarda -u (-yu), -da yordamchilarining
qaysi o‘rinda bog‘lovchi, qaysi o‘rinda yuklama vazifasida kelayot-
ganini aniqlang.
1. Qiz erta-yu kech soatga qaraydi, daqiqalar sanaydi. (Hamid
G‘ulom). 2. Majlis ertaga qoldirilmaydi-yu. 3. Nosir oxun eski bo‘lsa-
da, ozoda libosda edi. (Sobir Abdullo). 4. Choy qaynatib ichishni-da
unutdi. (Oybek) 5. Birrov kirdi-da, chiqib ketdi. (Oybek)
?

---

112
?
2-topshiriq. Gaplardagi na... na yordamchisining bog‘lovchilik
va yuklamalik xususiyatlarini aniqlashga harakat qiling.
1. Bu yerda na ofat, na kulfat, na g‘am. (G‘afur G‘ulom) 2. Na
uyda topolmayman, na ishda. (Said Ahmad)
 -u (-yu), -da yordamchilari o‘rniga va bog‘lovchisini