Vi mühaziRƏ. İOn polimerləŞMƏ VƏ onun xüsusiYYƏTLƏRİ Plan
Kation polimerləşməyə təsir edən amillər
Yüklə 0,68 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- II. Həlledicinin təbiətinin təsiri.
|
6.2. Kation polimerləşməyə təsir edən amillər
Kation polimerləşməyə bəzi amillər təsir edir. Bunlar aşağıdakılardır: I. Temperaturun təsiri. Kation polimerləşmədə temperaturun reaksiya sürətinə, orta polimerləşmə dərəcəsinə təsirini əks etdirən kinetik nəticələr azdır. Lakin təcrübi cəhətdən təsdiq edil- mişdir ki, vinil monomerlərinin kation polimerləşməsinin sürəti və alınan polimerin orta molekul kütləsi temperatur azaldıqca, artır. Məsələn, izobutilen AlCl 3 və ya BF 3 kompleksləri iştirakilə - 100°C-də çox böyük sürətlə polimerləşərək molekul kütləsi bir neçə milyon olan polimer əmələ gətirir. Kation polimerləşmənin aşağı temperaturda böyük sürətlə getməsinin dəqiq izahı verilmə- mişdir. Bu barədə bəzi mülahizələr də mövcuddur. Onlardan biri kation polimerləşmənin paralel olaraq həm sərbəst ionların (məsələn, M + ), həm də ion cütlərinin (məsələn, M + A – , A – - katalizator CH 2 CHCH 2 OC 2 H 5 CH 3 CH 2 CHO CH 3 CH 2 CH O O CH 2 CH CH 2 H + [SnCl 4 OC 2 H 5 ] H CH 3 CH 2 CH O CH 2 CH CH 2 O CH 2 CHCH
2 O CH 3 CHCH
2 OC 2 H 5 CH 3 CH 2 CH O CH 2 CH 2 CH O CH 3 CH 2 CH O O CH 2 CHCH 3 CH 3 CH 2 CH O O CHCH 2 CH 3 + + CH 2 CHCH
2 OC 2 H 5 CH 3 CH 2 CHO CH 3 CH 2 CH O O CH 2 CH CH 2 H + [SnCl 4 OC 2 H 5 ] H CH 3 CH 2 CH O CH 2 CH CH 2 O CH 2 CHCH
2 O CH 3 CHCH
2 OC 2 H 5 CH 3 CH 2 CH O CH 2 CH 2 CH O CH 3 CH 2 CH O O CH 2 CHCH 3 CH 3 CH 2 CH O O CHCH 2 CH 3 + +
kompleksinin anionudur) iştirakilə getdiyini nəzərdə tutur. Aydındır ki, sərbəst ionların iştirakilə reaksiya daha sürətlə getməlidir, çünki bu halda əlavə enerji sərfi ilə əlaqədar olan əks ionun kənar edilməsi zərurəti yoxdur. Temperaturun aşağı düşməsi ion cütlərinin əmələ gəlməsinin qarşısını alır və sərbəst ionların qatılığı artır. Hesablamalar göstərir ki, temperaturun sıfırdan - 95°-dək aşağı düşməsi nəticəsində sərbəst ionların qatılığı ion cütlərinin qatılığına nisbətən 12 dəfə artır. Bu da reaksiya sürətinin müvafiq olaraq, artmasına səbəb olur. II. Həlledicinin təbiətinin təsiri. Həlledicinin polyarlığı və solvatlaşdırma qabiliyyəti artdıqca, kation polimerləşmənin sürəti də artır. Bu onunla izah edilir ki, polyarlığı və solvatlaşdırma xassəsi böyük olan həlledicilərdə katalizator kompleksinin, eləcə də ion cütiərinin dissosiasiyası asanlaşır və nəticədə həyəcanlanma və uzanma reaksiyalarının sürəti də artır. Məsələn, SnCl 4 RCl kompleksi iştirakilə stirol nitrobenzolda böyük sürətlə polimerləşdiyi halda, karbon (IV) xloriddə polimerləşmir. Deməli, qeyri-polyar həlledicidə katalizator kompleksinin dissosiasiyası baş vermədiyindən reaksiya getmir.
Yüklə 0,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|