Vrach faoliyatining huquqiy asoslam
им _ S.l СД §■§ - | l > l >9.2-l ■3 » 4 O vi o 5 CP^OXO
Yüklə 4,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ■a -a >3 g я ^ g ]БЬ ° ‘5b ^ g.’n*y "3”a "o’ s 4 5 2 3 о ю o « o
|
им
_ S.l СД §■§ - | l > l >9.2-l ■3 » 4 O vi o 5 CP^OXO a p' oo a 6 С — (N ! js I s I ■ «1 J? S3 “ X s i ■aS '■S. .8 ■a -a >3 g я ^ 'g ]БЬ ° ‘5b ^ g.’n'*y "3”a "o’ s 4 5 2 3 о ю o « o и о о Н о Д З с >>о >.© >% 'С с >> а ? ■Й Ё 3 8 •S .w щ л о ЬЛ'ДГЛ .2?— " *1 §Г л . о е > 4> -5 ■%. м Ж 12 ^ Я С 4 V « о с « >> •Si •8 6 •§ * J5 _е" «ч ._ « u л -g Д л 'Н *5b «- 5 '=? S 3 О ев Д * >> &r^ .£= >>12 32 •Д "2* S © >> И ГД S 3 я И ■“ 3 ’« -в П г- 2 оо -в о •£ w © С О св О . * О" гз О" О й __ 7 а ад ТЗ _ _ «_> © ® & D S о Ь з 00 о ° -2 га "о -к Я .Й В 2 S -Й -1 и О Я О « Я w Y О--^ Он ьс с <й С - 4 г Л ' г Г < / Ч Ч О Г ^ О О С ' > « е a l l £•§*■& 3 *й | Zo s -S 5 ■** f ^ l ё D.O >,Ъ TYON sababi - ulami yuzaga kelishiga olib kelgan turli xil tafsilotlardir. Ulami shartli ravishda uch guruhga bo‘lish mumkin: subyektiv sabablar; tashkiliy sabablar; obyektiv sabablar. Sub ’ ektiv sabablarga bemorga e ’tiborsiz munosabatda bo ‘ lish, tibbiy xodim malakasining etarli emasligi va boshqa sabablar kiradi. So‘nggi holatlarga odatda qasddan yoki ehtiyotsizlik orqasidan sodir etilgan huquqbuzarliklar taalluqli bo‘ladi. Tashkiliy sabablar orasidatashxisot va davolash vositalarining yo‘qligi, tashxisot va davolash jarayoninig tashkil etishdagi kamchiliklar, izchillikning yo‘qligini farqlash mumkin. TYONning obyektiv sabablariga tibbiy yordamga kech murojaat etish, kasallikning (jarohatning) atipik kechishi, shuningdek tibbiy yordam ko‘rsatishdagi boshqa obyektiv holatlar (jumladan, bemor ahvolining ogHrligi, tibbiy muassasada qisqa vaqt bo lish i va h. k. ) taalluqli. TYONni huquqiy baholashda, ayniqsa jinoiy huquq nuqtai- nazaridan, nuqson natijasida vujudga kelgan oqibatning mavjudligi juda muhim hisoblanadi. Shu sababli TYONni oqibatga ta’siri masalasiga alohida e’tibor beriladi. Oqibatga ta’siri bo‘yicha TYON davolash muddatini cho‘zilishiga, nogironlikni vujudga kelishiga, oiim ning yuzaga kelishiga jiddiy ta’sir etib, unga moyillik yaratgan omil sifatida ahamiyatli bo‘lishi, letal oqibatni yuzaga keltirishi mumkin. Shu bilan birga TYON alohida olingan bemorlarda oqibatga biron-bir ko‘rinishda ta ’sir ko‘rsatmasligi ham mumkin. Bunda vrachning harakati (harakatsizligi) bilan vujudga kelgan oqibat o‘rtasida sababiy bog‘lanishining mavjudligi va uning xarakterini aniqlash muhim ahamiyatga ega. Ta’kidlash lozimki, faqat bevosita sabab-oqibat bog‘lanishlaming mavjudligi vrachni javobgarlikka tortish uchun asos hisoblanadi. Ayrim holatlarda noxush oqibatlar va u bilan bog‘liq bo‘lgan ko‘ngilsiz vaziyatlarni vujudga kelish xavfining mavjudligi tibbiy muolajalami minimal ko‘rinishda o‘tkazishga sabab bo‘ladi. Ushbu taktika“vrachninghimoyalanganmunosabati”tarzidanomlanadigan bo‘ldi. Chet el adabiyotlarida u “himoyalangan tibbiyot” (defensive medicine) deb ham nomlanadi (W. F. May, 1994). Komission sud-tibbiy ekspertizalar jarayonida “himoyalangan munosabat” mavjudligini aniqlash va isbotlash ancha murakkab bo‘lib, nafaqat tibbiy hujjatlami, balki huquqbuzarlikning subyektiv tomoni haqidagi ma’lumotlarni aks ettiruvchi boshqa ish materiallarmi ham sinchiklab o ‘rganishni talab qiladi. Aksariyat holatlarda “vrachning himoyalangan munosabati” quyidagilarda namoyon bo‘ladi: •jarrohlik amaliyotini rad etish; • jarrohlik amaliyotining uncha murakkab bo‘lmagan turini tanlash; • operatsiyaga tayyorgarlikni cho‘zish; • tashxis qo‘yishning murakkab invaziv usullarini asossiz tarzda rad etish; • zarur bo‘lmagan konsultatsiya, konsiliumlar tashkil etish; • keraksiz tekshiruvlarni tavsiya etish; • bemomi boshqa muassasalarga yo‘llash va sh. k. (Yu. D. Sergeev, S. V. Erofeev, 2001). Ta’kidlash lozimki, “vrachning himoyalangan munosabati” odatda, bemor manfaatlariga zid bo‘lib, uning sog‘lig‘iga ziyon etkazadi. TYONni tahlil qilish ma’lum bir ketma-ketlikni talab etadi. So‘nggi holatni inobatga olib, tibbiy xodimlar harakatini baholashning quyidagi algoritmi tavsiya etiladi: 1. Bemorda mavjud bo‘lgan patologik holat haqida ekspert fikrini shakllantirish. 2. Vrach tomonidan haqiqatda amalga oshirilgan harakatlarni shartlilik, asoslanganlik, o ‘z vaqtidaligi, texnik ijrosi va toiaqonligi nuqtai-nazardan baholash. 3. Tibbiy xodimning harakati (harakatsizligi) bilan vujudga kelgan oqibat o ‘rtasida sababiy bog‘lanishning mavjudligi va uning xarakterini aniqlash. Birinchi bosqichda bemorda mavjud patologik holat 149 etiologiya, patogenez, uchrash chastotasi, vujudga kelish muddati, rivojlanish tezligi, kechishining og‘irligi nuqtai-nazaridan o‘rganiladi. Ikkinchi bosqichda vrach harakati (harakatsizligi) turli vaziyatlar nuqtai-nazaridan baholanadi. Shartiilik tibbiy yordam ko‘rsatilgan sharoitni ko‘zda tutadi. Formal va faktik sharoitlar farqlanadi. “Formal” sharoitlar me’yoriy-huquqiy hujjatlar, idoraviy yo‘riqnomalar, ko‘rsatmalar, buyruqlar va sh. k. bilan belgilanadi. “Faktik” sharoit deganda mazkur holatda tibbiy yordam ko‘rsatilgan, tibbiy xodimning imkoniyatida bo‘lgan sharoitni anglatadi. Asoslanganlik nuqtai-nazaridan baholash tibbiy xodimning harakat qilishi uchun turtki bo‘lgan asoslarni o ‘rganishni ko‘zda tutadi. Bular qatoriga bemor shikoyatlari, patologik holatning klinik namoyon bo‘lishi, aniqlangan patologiya va uning asoratlarini rivojlanish qonuniyatlari, rejalashtirilgan yoki o ‘tkazilgan tibbiy muolajalarning ehtimoliy oqibatlarini kiritish mumkin. Tibbiy xodim harakatlari o‘z vaqtida yoki o ‘z vaqtida bo‘lmasligi mumkin. Patologik jarayonning rivojlanish tezligi va kechish og‘irligi nuqtai-nazaridan o‘z vaqtida amalga oshirilgan harakatlar Yüklə 4,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|