Çuğundur
Çuğundur cinsinin dünya florasının tərkibində 12 növü
yayılmışdır.
Tərəvəz çuğunduru qiymətli qida və dərman əhəmiy-
yətli texniki xüsusiyyətlərə malik bitkidir. Tərəvəz çuğundu-
runun kök-meyvəsindən 12%-ə qədər şəkər, 1,7% zülali
maddə aşkar edilmişdir. Şəkərin tərkibi-saxaroza, qlükoza və
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
Nübar Həkimova ___________________________________
194
fruktozadan ibarət olduğundan, bu da şəkərli diabetə tutul-
muş xəstələrdə maddələr mübadiləsinin normal gedişinə
səbəb olur. Çuğundurun tərkibində olan üzvü turşular (quzu-
qulağu, alma, limon və s) orqanizmdə maddələr mübadilə-
sinin normal getməsinə şərait yaradır. Kökmeyvənin tərki-
bindəki 1,2% pektin, 5-15 mq% betain, askorbin turşusu,
0,02 mq% B„ 0,04 mq%, B2, PP, 0,2 % foli turşusu, karotin
(provitamin A), 288 mq% kalium, 40-45 mq% manqan,
1400 mk/q % 100 dəmir, 140 mk/q 100 mis, vanadium, bor,
yod, litium, molibden, ribidium, ftor, sink və s. makro və
mikroelementləri də aşkar edilmişdir. Çuğundurun təzə şirəsi
ilə bir çox xəstəliklərin, o cümlədən spazmanı, damar geniş-
lənmələrini, sklerozu müalicə etmək üçün gözəl vasitə hesab
edilir. Bundan əlavə, şirədən qanyaratma, mədə şirəsi vəzisi-
nin fəaliyyətinin artırılmasında, yoğun bağırsağın normal iş-
ləməsində, bağırsaqda miqroorqanizmlərin normada saxla-
nılmasında, artıq olan xolesterinin orqanizmdən kənar edil-
məsində geniş istifadə edilir. Çuğundur şirəsindən kapilyar
və qan damarlarının fəaliyyətinin artırılmasında, damarlarda
baş verən spazmaların aradan götürülməsində, xərçəng çöp-
lərinin inkişafının dayandırılmasında, maddələr mübadilə-
sinin nizama salınmasında, cinsi vəzilərin normal işləməsin-
də, eləcə də görmə qabiliyyətinin artırılmasında istifadə olu-
nur. Şəkər çuğundurundan kolitdə, aterosklerozda, tireotok-
sikozda, aritmiyada, hipertoniya xəstəliklərində, qaraciyər,
atomya (tonusun zəifləməsi), xroniki qəbizlikdə tətbiq edilir.
Qanın tərkibində olan dəmir azlığını aradan qaldırmaq üçün
çuğundur şirəsini bərabər miqdarda kök və qara turpun şirəsi
ilə qarışdırıb gündə 5 dəfə bir xörək qaşığı qəbul etməyi
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
|