Фирузя мяммядли

Фирузя Мяммядли 
verməkdən az əhəmiyyət kəsb etmir. Adamların 
sağlamlığı və iş qabiliyyəti son nəticədə hazırlan-
mış qidanın keyfiyyətindən də asılıdır. Aşbaz 
insanların sağlamlığı uğrunda mübarizə aparanlara 
həmişə kömək edən peşə sahiblərindən biridir. 
Harada adamlar yaşayır, işləyir, dincəlir, orada 
aşbaz da lazımdır. Onlar zavod və fabriklərin 
yeməkxanalarında, 
ekspedisiyalarda 
və 
dəniz 
kəşfiyyatlarında, 
dəmir 
yol 
vağzallarının 
restoranlarında işləyir. Bir sözlə, aşbazlıq – kütləvi 
peşədir.» 
Bu söhbət zamanı müəllimin çörəyə qayğıkeş 
münasibət məsələsinə yeri gəlmişkən, toxunması 
əlbəttə ki, işin xeyrinədir. 
Bu söhbətdən sonra yaxşı olar ki, müəllim 77 
nömrəli çalışmada çörək haqqında verilmiş mətni 
imla yazdırsın. Mətni olduğu kimi verməyi lazım 
bilirik: «Çörək əsas qida məhsuludur. O, müxtəlif 
peşələrdə çalışan milyonlarla adamın əməyinin 
bəhrəsidir. Çörəyi həmişə əziz tutmaq lazımdır. 
Kim quru çörək tikəsini atırsa, insana yaraşmayan 
nalayiq hərəkət edir. Boyat çörəkdən də dadlı 
yeməklər hazırlamaq mümkündür». 
«Köhnəlmiş 
sözlər 
və 
neologizmlər» 
mövzusu üzrə verilmiş 82 nömrəli çalışmada kənd 
təsərrüfatı sahəsində keçmiş istehsal vasitələri 
barədə danışılır. Çalışmanın linqvistik təhlilindən 
sonra vaxtilə əkinçilik peşəsində işlədilmiş bu 
alətlərin bugün yararsızlığı, bunları əvəz edən 

---

447 
Сечилмиш ясярляри 
lX 
texnikanın böyük üstünlükləri, əkinçilik peşəsinin 
bütövlükdə taxılçılıq təsərrüfatları ilə əvəzlənməsi 
bu təsərrüfatda zəruri olan 
traktorçuluq, kom-
baynçılıq, 
slesar-çilingər
peşələri 
barədə 
danışmaq münasibdir. 
Bu 
söhbətin 
davamı 
kimi 
Uşinskidən 
aşağıdakı parçanı imla yazdırmaq faydalı olar: 
«Eyni dəmir parçasından bir vaxtda, eyni 
emalatxanada iki kotan düzəltdilər. Bunlardan biri 
əkinçinin əlinə düşdü və dərhal işə salındı. Digəri 
dükanda istifadəsiz qaldı. Bir müddətdən sonra hər 
iki kotan görüşdü. Əkinçidəki kotan gün kimi parıl-
dayırdı. Dükandakı isə tamam pas atmışdı. 
– Söylə görüm, niyə parıldayırsan? – deyə 
paslı kotan o birisindən soruşdu. 
– Zəhmətdən, mənim əzizim, - deyə o biri 
kotan cavab verdi.» 
Bəli, iş göyrməyənlər pas atır, xarab olurlar. 
İş görənlər isə daha da parıldayırlar. 
V sinif «Azərbaycan dili» kursunun məğzini 
«Morfologiya» təşkil edir. Məlum olduğu kimi, 
morfologiya «sözün tərkibi» və «nitq hissələri» 
kimi iki mühüm qrammatik normalaşmanın 
linqvistik şərhini əhatə edir. Lakin dərslikdə bunun 
«Nitq hissələri» bölməsinin tədrisi nəzərdə 
tutulmuşdur. «Nitq hissələri» bəhsi aşağı sinifdə 
keçilənlərin bir qədər geniş və daha dərin elmi 
əsaslandırması ilə verilir. Burada «İsim», «Sifət», 

---

448