Фирузя мяммядли

iĢlə, 
toxu, yığ, apar, daĢı, qala, yon, düz, sər, doğra 
və s. kimi sözlər xəbər yerində ən müxtəlif iş və 
hərəkət prosesinə dair məlumat verir. Bu feilləri 
cümlədə 
xəbər 
yerində 
işlətməklə 
əmək 
proseslərinə dair informasiyaya nəsə əlavə etmək, 
şagirdin aldığı gündəlik məlumatı bir qədər də 
zənginləşdirmək olar. 
Cümlənin ikinci dərəcəli üzvləri 
tamamlıq, 
təyin və zərflikdən
ibarət olub, baş üzvləri bu və 
ya başqa cəhətdən izah edir: 
tamamlıq
mövzusu 
üzrə verilmiş çalışmalar məzmunca peşəyönümü və 
ya peşə təsəvvürü aşılama imkanına malik 
olmadığından arada fasiləyə və qırıqlığa yol 
verməmək üçün müəllim bu mövzunun tədrisi 
zamanı şagirdlərə xalq təsərrüfatının hər hansı bir 
sahəsinə dair mətn yazdırıb, orada işlənmiş 
tamamlıqları tapdıra bilər: 
«Təyin» əşyanın əlamət, keyfiyyət və 
kəmiyyətini müəyyənləşdirməyə xidmət edir.
 
Necə? Nə cür? Hansı? Neçə? Neçənci
? suallarına 
cavab verir. Təyin mövzusu üzrə verilmiş çalış-
malar içərisində məzmunca peşəyönümü imkanına 

---

510 
Фирузя Мяммядли 
malik mətn olmadığından bu sahədəki boşluğu 
aradan qaldırmaq üçün aşağıdakı mətnin imla 
şəklində yazdırılması faydalıdır. 
İnsan ömrünün məzmununu təşkil edən 
əmək 
düĢüncə, mübarizə və ümiddir.
Bunlardan 
kənarda xoşbəxt həyat yoxdur. 
Hələ eramızdan əvvəl VIII-VII əsrlərdə şair 
Hesiod (Yunanıstan) yazmışdır: 
«Ölməz ilahələr 
zəhmətdən tökülən təri birinci fəzilət hesab 
etmiĢlər».
XVII əsrdə yazıçı Deni Veras (Fransa) 
deyirdi: 
«Bekarçılıq bütün qəbahətlərin anası, 
bütün dava-dalaĢların mənbəyidir».
Görkəmli 
fransız yazıçısı Jül Vern yazmışdır: