Hazirlayanlar

5A - (s. 84)
Bilinçaltını etkilemeyi hedefleyen me-
sajlara “subliminal” adı verilir. Bu ke-
lime, “bilinçaltına yönelik gizli mesaj” 
olarak da ifade edilebilir.
(5)Bu mesajlar bir ürünün reklamını 
yapmaktan, bir inancın ya da görüşün 
propagandasını yapmaya kadar varan 
geniş bir yelpazede kullanılmaktadır. 
Bunlar görülen ve duyulan görüntü-
lerden değil, bilinçaltımıza gönderilen 
söz, resim, görüntü ve şekillerden olu-
şur.
Sinema ve televizyon filmleri bir sani-
yelik 24 kareden oluşur. Her 24 karelik 
bir saniyeden sonra bir aralık gelir. İşte 
bu aralıktaki görüntüler kesilip araları-
na başka görüntüler atılarak 25. kare 
oluşturulur. Görüntü, saniyede 1/24 
olacakken bu 1/25’e çıkar. Kareler 25 
olunca bir anda bir görüntü gelir ve 
anında kaybolur. Genellikle görünmez, 
daha doğrusu görülür ama bilinçaltın-
da kalır.
25. karenin temel mantığı da mesa-
jı, bilinçaltına göndermek olduğu için 
artık sinema sanayinde bu tekniği kul-
lanmayan yok gibidir. Yani sizler evle-
rinizde bir televizyon kanalındaki her-
hangi bir dizi, film ya da bir belgeseli 
seyrederken aynı zamanda 25. kare-
lerle bilinçaltınıza gönderilen mesaj-
ları alabiliyorsunuz. Bu gizli mesajlar 
sayesinde, o reklamı, diziyi, filmi ya da 
herhangi bir resmi hazırlayan kişi kendi 
hedefine, niyetine ve ideolojisine göre 
vermek istediği mesajı 25. karelerle bi-
linçaltına göndermiş oluyor.
Filmlerde ve reklamlarda gözle görülen 
mesajlar, bu kadar etkili olmuyor. Çün-
kü insan, bilinçli bir tercih ile gördük-
lerini veya duyduklarını ya reddediyor 
ya da kabul ediyor. Oysaki 25. kareyle 
verilmek istenen mesaj ister istemez 
bilinçaltına kaydediliyor. 25. karenin ve 
subliminal (sanal) reklamların teme-
linde bu düşünce yatar. (6)Hedefteki 
kitlenin bilinçli seçim hakkını elinden 
alarak onları gizlice kendi hedefine ve 
ideolojisine göre yönlendirmek!
Önceleri bu bilinçaltı telkinlerini, ticari 
hedefler ve büyük şirketlerin mallarını 
halka pazarlamanın bir yolu olarak gör-
düler. Daha sonra ise bu taktiği öğre-
nen her kişi ve her yapımcı kendi niyet, 
inanç ve ideolojisine göre vermek iste-
diği mesajları bu yolla insanlara zerk 
etmeye başladılar.
Subliminal teknolojisi maalesef çizgi 
filmlerde, şarkılarda, reklam panola-
rında, filmlerde yasal olmayan bir şe-
kilde kullanılıyor. (8)Çocuklara sevgiyi, 
kardeşliği öğütleyen masum zannet-
tiğimiz çizgi filmlerin arasına pornog-
rafik resimler, şiddet unsuru içeren 
görüntüler bu teknolojiyle saklanıyor. 
(9)Çocuğumuz fark etmeden o görün-
tüleri beynine konuk ediyor ve şahsi-
yetinin oluştuğu o en ciddi yaş dilimde 
(sıfır-yedi yaş arası) bu görüntüler içeri-
de bilinçaltında hapsoluyor. Artık siz siz 
olun, her gördüğünüze ve duyduğunu-
za çok dikkat edin.
Televizyonda izlediğimiz pek çok dizi-
de ya da filmde, ya marka yerleştirme 
ya da sanal reklam uygulamaları ile 
karşılaşıyoruz. Film başlarken genelde 
“Bu filmde sanal reklam uygulaması 
yapılmaktadır.” uyarısı vardı. Ekranda, 
bir ovada yol alan otomobili izlerken 
birden bir mimarlık firmasının reklam 
tabelası ve bir apartman beliriveriyor. 
Ortalık yerde duran çeşitli reklamlar ve 
tabelaların altında beliriveren marka-
lar…
Kaldı ki, Türkiye’de ve dünyanın birçok 
yerinde bilinçaltı reklam yasaklanmış-
tır ama bütün reklamları, dizi, film ve 

---

221
İ S T A N B U L
YA B A N C I L A R İ Ç İ N T Ü R K Ç E Ö Ğ R E T İ M S E T İ C 1 / +
belgeselleri bilinçaltı mesaj içerip içer-
mediği noktasında denetleyecek bir 
yapı kurulamamıştır.