Hazirlayanlar

9C - (s. 154)
- Mizahınızı nasıl tanımlıyorsunuz?
- Görünürde öfkesiz diyebilirim. Birini 
kurban seçip onunla ilgili şaka yaparak 
dışlamayı tercih etmiyorum. Onaylan-
ma arzusuyla politik hiciv yapmak ucuz 
geliyor. Burası Hollanda değil, Amerika 
değil, buradaki insanın reaksiyonları da 
oradaki gibi değil. 
- Korkunuz hoşgörüsüzlük mü? 
- Ben acımasızca şakalar yaptığımda 
dayanabilecek mi? Sözgelimi, kötü ko-
medyenlerle ilgili “Yıllarca yediniz mil-
leti!” diye bir şaka yapsam kaç kişi haz-
medecek sence? Bir de “Böyle mizah 
yok.” diyorlar. İyi ki yok! En azından iyi 
ki bende yok! 
- Karikatüristlerle iktidarın sorunlu iliş-
kisine ne diyorsunuz? 
- Bunu hoş görmek mümkün değil. Ka-
rikatür yapılır, muhatabı da bakar ve bu 
yoruma razı gelir ya da bu yorumdan 
bir ders çıkarır. Ama şöyle bir sorun da 
görüyorum: mizah çok tehlikeli bir şey 
olduğu için evcilleştirme gibi bir teh-
likesi de var. Gerçekten çok ciddi bir 
sorunu sevimli hale getirebilir, gerçek 
çözümünden uzaklaştırabilir. Allah ko-
rusun gülüp geçebilirsiniz bile! Yani çok 
ciddi bir soruna gülüp geçebilirsiniz.
- Siz politik mizahı neden tercih et-
miyorsunuz? 
- Ben o mizahı çok kıymetli ve çok 
sofistike olması gereken, daha zor bir 
şey olduğu için yapmıyorum! O zor! 
Mahkemeye çıkmak, “Başbakanı eleş-
tirirsem başıma bir şey gelir.” korkusu 
değil; o iş zordur. O işi çala kalem ya-
parsan layığıyla olmaz. 
10A - (s. 164)
İlkel toplum biçimlerinden modern 
topluma geçişi süresi içinde, para ola-
rak kullanılan araçların niteliği değiş-
miştir. Tarihî gelişim süresince çeşitli 
uygarlıkların uygulamaya koyduğu 
para türleri aşağıdaki şekilde aşamalı 
olarak 7 grupta ele alınabilir.
1- Mal Para: Malın malla değiş tokuş 
edildiği ilkel toplumlarda değişim ölçü-
sü olarak tuz, tütün, deri, kurutulmuş 
balık ve hayvan başı gibi değeri olan 
mallar kullanılmıştır.
2- Maden Para: “Altın ve gümüş sikke-
ler”in para olarak kullanılmasıdır. Bu iki 
değerli metalin diğer mallara göre kıt 
olması, çabuk bozulmaması ve değer 
kaybetmeden küçük parçalara bölü-
nebilmesi, “mal para”dan “maden pa-
ra”ya geçişi kolaylaştırmıştır. Altın ve 
gümüş para, bu aşamada mal değerine 
eşit bir nitelik göstermektedir. 
3- Altın ve Gümüşe Bağlı Kâğıt Para: 
Halkın, maden para olarak kullanılan 
altın ve gümüşü yanında taşımak yeri-
ne güvenilir sarraf ve bankalara yatırıp, 
maden para karşılığında aldıkları bel-
geyi (sertifikayı) kullanması ile ortaya 
çıkmıştır. Batı Avrupa ülkelerinde görü-
len uygulamada, altın ve gümüşü %100 
temsil eden bu kâğıt paralar, farklı ku-
ruluşlarca düzenlenmiş olmalarına kar-
şın büyük çoğunluk tarafından kabul 
edilmiş ve kullanılmıştır. 
4- Banknot: Altın ve gümüşe bağlı kâ-
ğıt paralarla olduğu gibi %100 karşılığı 
bulunmayan resmi ya da özel kuruluş-
larca piyasaya çıkarılan kâğıt paralardır. 
Özellikle altına bağlı para uygulanması 
sonunda, altın miktarının ekonominin 
para ihtiyacına cevap verecek düzeyde 
artmaması nedeniyle, devlet ve ban-
kalar altın karşılığı olmadan kâğıt para 
(banknot) çıkartmıştır. Böylece karşılığı 
altın olana belgeler yerine piyasada 
“banknotlar” yani banka senetleri do-
laşmaya başlamıştır.
5- Kâğıt Para: Günümüzde modern 
ekonomilerde egemen olan para çeşi-
didir. Her ülkede yetkili kılınan banka 
(merkez bankası) tarafından basılan ve 
karşılığı olmayan bu kâğıt paraların,ül-
ke içerisinde kabulü zorunludur. Esas 
para niteliğinde olan bu kâğıt paraların 
sınırsız ödeme gücü vardır. Ülke dışın-
daki değeri ise parayı çıkaran ülkelerin 
dış ekonomik ilişkilerindeki başarısına 
bağlı olarak değişmektedir. 
6- Ufaklık veya Bozuk Para: Kâğıt para 
gibi yasal olmakla birlikte tam olarak 
kâğıt paranın yerini tutmayan yardımcı 
paradır. Gümüş,bakır, nikel gibi maden-
lerden yapılan bu ufaklık paraların ma-
den değeri, üzerinde yazılı değerlerin 
altındadır. Doğrudan Maliye Bakanlığı-
na bağlı bir kuruluş tarafından basılır. 
7- Banka Parası ya da Kaydi Para: Ban-
kalarda vadesiz mevduat şeklinde he-
sapları olanların, kâğıt para ile ufaklık 
para kullanmadan ödemede bulunma-
larıdır. “Banka parası”nın maddi varlığı 
yoktur. Bu yüzden elden ele dolaşmaz, 
hesaptan hesaba nakil yoluyla ulaşmış 
olur. Ödemeler, ilgili hesaplara kayıt 
düşülerek gerçekleştirildiğinden, bu 
paraya “kaydi para” adı da verilir.