O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asrgacha)

1. Xorazmshoh nima uchun mudofaa rejasini ma’qul topdi? U 
qanday reja edi?
2. Siz Muhammad Xorazmshoh tutgan yo‘lni qanday baho-
laysiz?
3. Chingizxon hujumi qachon va qayerdan boshlandi?
4. Najmiddin Kubroning “Yo Vatan, yo sharofatli o‘lim” xitobi 
ma’nosini tushuntiring.
Quyidagi jadvalni mavzuga oid ma’lumotlar bilan to‘ldiring. 
Shaharlar 
Mudofaa tashkil 
etilishi
Qancha muddat 
mudofaa qilindi
Natijasi 
Najmiddin Kubro (1145–1221) – ulug‘ shayx, ta-
sav 
vufning taniqli vakillaridan biri, kubroviylik 
tariqatining asoschisi. Uning taxallusi “dinning 
ulug‘ yulduzi” ma’nosini beradi. Kubroning karo-
mat ko‘rsatish, voqealarni oldindan bilishi, o‘tkir 
nazari bilan ta’sir eta olish xislatiga ega inson 
bo‘lganligi haqida rivoyatlar tarqalgan. Keksa 
shayx va donishmand insonning mo‘g‘ullarga 
qar shi jangdagi qahramonligi, jasorati avlodlarga 
ib rat bo‘lib qoldi. Kubro shaxsi va uning merosi 
O‘zbеkistоndа mustаqillik tufаyli o‘rgаnilа bоsh-
lаndi. 1995-yildа O‘zbekistonda Najmiddin Kubro 
taval ludining 850 yilligi nishonlandi.

---

71
20-§. JALOLIDDIN MANGUBERDINING XORAZM 
TAXTIGA O‘TIRISHI
Tayanch tushunchalar: Manguberdi jasorati, Parvon jangi, Sind 
daryosi bo‘yidagi jang. Istilo oqibatlari.
Jaloliddin Manguberdi jasorati. 
Buxoro, Samarqand, Xo‘jand singari buyuk 
shaharlarning qo‘ldan ketishi Muhammad 
Xorazmshohni larzaga soldi. U endi janubi 
G‘arbiy hududlarga chekina boshladi. 
Xorazmshoh yakkalanib qolib, ko‘plab 
ishonchli amirlari xiyonat yo‘lini tutdi. 
Undan Qunduz va Badaxshon viloyatlari 
hokimlari yuz o‘girdi. 1220-yilning ap-
relida Muhammad Xorazmshoh Nisho-
purga keladi. Ammo uni mo‘g‘ullar ta’ qib 
etib kelayotganini eshitib, bir qancha sha-
har va qal’alarda yashirinib yurdi. Hech 
qayerda uni iliq kutib olishmadi. Oxiri Kaspiy dengizidagi