Xələfli A. A

İki elektrodlu
qurğu AMN
1
B
1
üç elektrodlu qurğudan onunla 
fərqlənir ki, burada B elektrodundan başqa qəbulediçi elektrod N də 
sonsuzluqda yerləşdirilir (şəkil 56 q). Beləliklə, ölçülən potensiallar 
fərqi A elektrodunun yaratdığı həqiqi U
M
potensialına bərabərdir. 
Belə halda

f
=K·

U/I K=2

r
AM
olur. 
downloaded from KitabYurdu.org

---

173 
Şək. 
56.
Müqavimət üsulu qurğuları. 
a- dördelektrodlu simmetrik, b- üçelektrodlu B elektrodu profil boyu 
sonsuzluğa aparılır.v - üçelektrodlu B elektrodu profilə perpendikulyar 
olaraq sonsuzlumğa aparılır. q - ikielektrodlu, d- dipollu ABM
1
N
1
;
-
azimutlu ABM
2
N
2
-radius boyunca; ABM
3
N
3
-perpendikulyar; ABM
4
N
4
-
paralel
ABM
5
N
5
-bir ox boyunca; b-ekvator üzrə AVM
6
N
6
.B 
 
Dipol qurğusu
ABMN. Bu qurğuda qidalanan və qəbul edən 
xətlər biri digərinə nisbətən öz ölçülərindən 3-4 dəfə və yaxud daha 
çox məsafələrdə yerləşdirilmişdir. Dipol qurğusunun ölçüsü 
dipolların mərkəzləri arasındakı məsafəyə deyilir OO
’
. Dipolların 
downloaded from KitabYurdu.org

---

174 
qarşılıqlı yerləşməsindən asılı olaraq aşağıdakı qurğuları bir-birindən 
fərqləndirirlər (şəkil 56 d): 
1.Azimutal-ölçmə qurğusunun oxu O nöqtəsində R radiuslu 
cevrəyə toxunan istiqamətində yönəlir. 2.Radial istiqamətində olan-
MN oxu R radiusuna paraleldir. 3.Şaquli dipolun oxları qarşılıqlı 
perpendikulyardır. 4.Paralel dipolun oxları öz aralarında paraleldir. 
5.Xətt üzrə dipolun oxları bir xətt üzrə yerləşir. 6.Ekvatorlu dipolun 
oxları paraleldir və mərkəzləri bir şaqulu xətt üzərində yerləşir. Hər 
bir dipol qurğusu üçün K çox mürəkkəb düstürla (üç elektrodlu
qurğudakı kimi AMNB
∞ 
və BMNA
∞
) hesablanır: 
K=K
AMN
K
BMN
/(K
AMN
-K
BMN
)-dir. 
Üç elektrodlu
qurğunun sabitinin hesablanması yuxarıda verilib. 
Daha çox tez-tez istifadə olunan qurğuların sabiti (MN şərtləri ödənildikdə aşağıdakı düstürlarla təyin olunur K=2

r
3
/r
AB
r
MN
Radius istiqamətində və xətt uzrə olan qurğular
üçün MN K=

r
3
/r
AB
r
MN 
–dir.