4.1. Tədqiqatda istifadə olunan klinik material və metodlar
4.1.1. Tədqiqat iştirakçıları
Tədqiqatda 76 nəfər autizm xəstəliyindən əziyyət çəkən uşaqlar və onların
valideynləri iştirak etmişdir. Tədqiqata cəlb olunanalar Müasir Psixologiya
Mərkəzi və Loqos Psixoloji və Nitq İnkişaf Mərkəzinə müraciət edən
xəstələrdən ibarətdir. Araşdırmaya cəlb olunanlar 2-4 yaş arası uşaqlardır. Hər bir
autizmə düçar olan uşağın valideyninə tədqiqatın məqsədi haqqında məlumat
verilmiş və onlara tədqiqatdan imtina etmək imkanını olduğun izah edilmişdir.
Eyni zamanda hər bir məlumatın yalnız tədqiqat üçün istifadə olunduğu və anonim
qaldığı barədə informasiya verilmişdir. Beləliklə, tədqiqatda iştirak edənlər iştirak
haqqında məlumatlı razılıq verilmişdir. Xəstələrin seçilməsi prosesi zamanı
aşağıdakı meyarlar əsas götürülmüşdür:
1. Ən azı bir il və bir ildən artıq müalicə olunan autizm xəstəliyindən əziyyət
çəkən uşaqlar
2. Bir aya qədər mərkəzlərə müraciət etmiş autizm xəstəliyindən əziyyət çəkən
uşaqlar
3. Yaş həddi 2-4 arası təşkil etməlidir.
4.1.2. Klinik tədqiqatda istifadə olunmuş metodikalar
Tədqiqatda 2 metodikadan istifadə olunub: CHAT(Checklist For Autism İn
Toddlers)- Uşaqlarda Autizm üçün Yoxlama Siyahsı, CARS(Childhood Autism
Rating Scale)- Uşaqlarda Autizm Reytinq Şkalası.
CHAT- S.Baron-Cohen, J.Allen və C.Gillberg tərəfindən istifadə edilib.
Autizm diaqnozu alma riski olan uşaqların 18 aylığından etibarən təyin olması
üçün istifadə edilir. İngiltərə, İspaniya, Çin, Hollandiya və ABŞ-da geniş istifadə
edilən metodikalardandır. CHAT testində aşağıdakı əlamətlərə əsas götürülür:
1. Autizm alma riski
2. 18 ayından etibarən təyin olunur
51
3. 5-15 dəqiqə arası tamamlanmalıdır.
CHAT testi 14 maddədən və 2 hissədən ibarətdir:
Hissə A: Valideynlərdən soruşulan 9 sual. Suallara “Bəli-Xeyr” cavabları verilir.
Hissə B: Tədqiqatçının müşahidəsindən ibarətdir. Burada 5 sual cavablandırılır.
Suallara “Bəli-Xeyr” cavabları verilir.
CHAT testindəki 14 maddədən 5-i uşağa autizm diaqnozu qoyulma riskindən
xəbər verən kritik maddədir. Bu maddələr aşağıdakılardır:
Hissə A: A-5, A-7
Hissə B: B2, B3, B4
CARS - Eric Schopler tərəfindən müəyyən edilmişdir. Ən çox istifadə olunan
şkalalardan biridir. Bu şkala 2-4 yaş arası uşaqlarla aparılır. Tədqiqat
valideynlərin izahatı və uşaqların birbaşa müşahidəsi ilə aparılır. Tədqiqat 30
dəqiqə müddətində aparılır. 15 davranış sahəsində qiymətləndirmə aparılır:
İnsanlara qarşı münasibət, Təqdid etmə bacarığı, Emosiyalar, Bədəni idarə
etmə, Predmetlərdən istifadə etmə, Dəyişikliklərə uyğunlaşma, Görmədə(vizual
cavab) istifadə, Eşitmədən (eşitmə cavabı) istifadə, Cavab və iy duyğusundan,
toxunma hissindən və daddan istifadə, Aqressivlik və qorxular, Şifahi
kommunikasiya, Qeyri-verbal kommunukasiya, Fəllığın səviyyəsi, Səviyyə və
intellektual cavabın yekdilliyi, Ümumi təəssürat.
Şkalanın maddələrinə aid hər bir kateqoriya üçün davranış qiymətləndirilir.
Uşaqların davranışlarını ən yaxşı təsvir edən maddə balla qiymətləndirilir: 1.2,3,4.
Qiymətləndirmənin kateqoriyaları: ümumi bal 15-30 autizm yoxdur, 30-36
yüngül dərəcədən orta dərəcəyə qədər autizmin təzahürü, 36-60 ağır autizm.
Müşahidə metodundan daha çox psixoterapiya zamanı istifadə edilib.
4.1.3. Tədqiqatın strukturu.
Tədqiqat 4 mərhələdən ibarətdir. Birinci mərhələdə tədqiqatın dizaynını qurduq
və korellasion eksperimental tədqiqat apardıq. Daha sonra tədqiqatın metodları
müəyyənləşdirilib. Azərbaycan dilində standartlaşdırılmışdır. İkinci mərhələdə
tədqiqatın həyata keçirilməsinə başlanılmışdır. Məlumatlar toplanmış, kopyuterə
52
salınmışdır. Tədqiqatın bütün etik qaydaları Azərbaycan Psixiatriya Assosasiyası
tərəfindən təsdiq olunmuşdur. Hər bir autizmli uşaqların valideynlərinə tədqiqatın
məqsədi haqqında informasiya verilmiş və onların tədqiqatdan imtina etmək
imkanı olduqları bildirilmişdir. Nəticədə, bütün tədqiqatda iştirak edənlər
məlumatlı razılıq verilmişdir. Pasientlərin seçilməsində bəzi meyarlar nəzərə
alınmaqla tədqiqata başlanılmışdır. Tədqiqat aşağıdakı metodikaların ardıcıllığı ilə
aparılmışdır:
1. CHAT testi birinci mərhələ, valideynlərə təqdim olunan suallar.
2. CHAT testi ikinci mərhələ, uşaqlarla aparılan müşahidə
3. CARS uşaqlarda autizm yoxlama siyahsı
Üçüncü mərhələdə əldə edilmiş məlumatlara sistemləşdirmə, analiz və statistik
işlənmə aparılmışdır. Dördüncü mərhələdə əldə edilmiş bu işlər dissertasiya
formasına salınmışdır.
4.1.4. Tədqiqatın statistik təhlili.
Nəticələrin işlənməsi SPSS proqramı 16.0 versiyaları vasitəsi ilə həyata
keçirilmişdir. Əhəmiyyətliliyin səviyyəsi (p<0.05) olmalıdır. Dürüstlük p əmsalı
vasitəsi ilə yoxlanılmışdır. Klinik göstəricilər arasında korelyasiya müəyyən
etmək məqsədi ilə bivariate korellate, Sperman əmsalından istifadə olunmuşdur.
4.2. Klinik tədqiqatda istifadə olunan metodikalar və onların təhlili.
Tədqiqata daxil olan xəstələr 2 qrupa bölünmüşdür. Birinci qrupa (əsas və ya
eksperimental qrup) 1 il və daha uzun müddət ABA və PECS korreksiya üsulları
ilə müalicə alan uşaqlar daxildir. İkinci qrupa (kontrol qrup) 1 ay və daha az
müddət ABA və PECS korreksiya üsulları ilə müalicə alan uşaqlar daxildir.
Tədqiqatda istifadə edilən CARS metodikasının ümumi nəticələrinin faizlə
göstəriciləri aşağıdaki cədvəldə qeyd edilmişdir. (Bax:Cədvəl.4.1.)
Cədvəl.4.1.
Göstəricilər
Göstəricilərin səviyyəsi
Yüngül
Orta
Ağır
Çox ağır
53
İnsanlara qarşı
münasibət
10.5%
40.7%
28.9%
19.7%
Təqlid etmə
Bacarığı
14.4%
40.7%
34.2%
10.5%
Emosiyalar
2.6%
44.7%
39.7%
13.1%
Bədəni idarə etmə
7.8%
35.5%
43.4%
13.1%
Predmetlərdən
istifadə
10.5%
35.5%
42.1%
11.8%
Görmədən istifadə 1.3%
55.2%
26.3%
17.1%
Eşitmədən istifadə 5.2%
57.8%
38.1%
14.4%
Şifahi
kommunikasiya
6.5%
39.4%
47.3%
6.5%
Qeyri-verbal
kommunikasiya
5.2%
38.1%
47.3%
9.2%
Ümumi təəsurat
9.2%
46.1%
30.2%
14.4%
CARS testinin ümümi nəticələrinə əsasən uşaqlarda yuxarıda qeyd olunan
göstəricilərdə əsasən orta və ağır səviyyə üstünlük təşkil edir. CARS testinin
nəticələrinin kontrol və əsas qrupda fazilə göstəriciləri aşağıdakı cədvəldə qeyd
edilmişdir. (Bax:Cədvəl.4.2)
Cədvəl.4.2.
Göstəricilər
Autizmin səviyyəsi
Əsas qrup
Kontrol qrup
Yüngül Orta
Ağır
Çox
ağır
Yüngül Orta Ağır Çox
ağır
İnsanlara qarşı
münasibət
22.2%
52.7% 25%
0%
0%
15%
47.5% 37.5%
Təqlidetmə
Bacarığı
19.4%
58.3 % 22.2% 0%
0%
25%
57.5% 17.5%
54
Emosiyalar
5.5%
66.6% 27.7% 0%
0%
15%
60%
25%
Bədəni idarə
etmə
16.6%
58.3% 16.6% 8.3% 0%
22.5% 52.5% 25%
Predmetlərdən
istifadə
22.2%
61.1% 16.6% 0%
0%
15%
62.5
%
22.5
%
Görmədən
istifadə
8.3%
63.8
%
16.6% 11.1% 0%
17.5% 50%
32.5%
Eşitmədən
istifadə
15%
60%
25%
0%
0%
11.1% 66.6% 22.2%
Şifahi
kommunikasiya
30.5%
50%
19.5% 0%
0%
15%
50%
35%
Qeyri-verbal
kommunikasiya
11.1%
61.1% 27.7% 0%
0%
20%
62.5
%
17.5
%
Ümumi təəsurat 19.4%
61.1% 11.1% 8.3% 0%
40%
32.5% 27.5%
CARS testinin nəticələrinə əsasən əsas qrupda insanlarla münasibət, bədəni
idarəetmə, predmetlərdən istifadə, vizual cavab, eşitmədən istifadə, şifahi
kommunikasiya, qeyri-verbal kommunikasiya, fəallıq səviyyəsi, təqlid etmə
bacarığı və ümumi təəsürat sferasında daha çox inkişaf müşahidə edilir.
Aşağıdakı diaqramlarda isə əsas və kontrol qrupda nəticələrin müqayisəli təhlili
göstərilmişdir:
1. İnsanlara qarşı münasibətin müqayisəli təhlili.
Əsas və kontrol qrupda autizm xəstəliyindən əziyyət çəkən uşaqlarda insanlara
qarşı münasibətin müqayisəli təhlili: (Bax:Şəkil4.1)
Tədqiqatın nəticələrinə əsasən kontrol qrupda (n=40) uşaqların insanlarla
münasibəti 15% (n=6) orta, 47.5% (n=19) ağır və 37.5% (n=15) çox ağır olduğu
halda, əsas qrupda (n=36) bu nəticələr 22.2% (n=8) yüngül, 52.7% (n=19) orta və
25% (n=9) ağır səviyyədədir. Kontrol qrupda insanlara qarşı münasibətdə
uşaqlarda ağır və çox ağır səviyyə üstünlük təşkil edir. Apardığım müşahidələrin
55
nəticələrinə əsasən kontrol qrupda uşaqlar təcrid olunduqlarını nümayiş etdiri,
onların diqqətini çəkmək olduqca çətindir. Əsas qrupda əsasən insanlara qarşı
münasibət orta, səviyyədədir, uşaqlar göz kontaktından qaçır və həddindən artıq
utancaqlıq nümayiş etdirir, öz yaşıdları ilə müqayisədə valideynlərindən daha çox
asılıdır.
Şəkil.4.1.
2. Emosiyaların müqayisəli təhlili.
Əsas (n=36) və kontrol (n=40) qrupda autizm xəstəliyindən əziyyət çəkən
uşaqlarda emosiyaların müqayisəli təhlili: (Şəkil4.2)
Tədqiqatın nəticəsinə əsasən kontrol qrupda (n=40) uşaqlarda emosiyalar 15%
(n=6) orta, 60% (n=24) ağır, 25% (n=10) çox ağır səviyyədədir. Əsasən isə
emosiyaların ağır səviyyəsi üstünlük təşkil edir. Apardığım müşahidələr
nəticəsində də müyyən olunmuşdur ki, kontrol qrupda uşaqlar vəziyyətə və
emosiyalara uyğun olmayan əlamətlər göstərir. Uşaqlar əsasən ağız-burun əymək,
gülmək kimi hərəkətlər nümayiş etdirir və ya obyektlərə və ətrafında baş
verən hadisələrə qarşı hər hansı bir emosiya ifadə etmir.
Əsas qrupda (n=36) uşaqlarda emosiyalar 5.5% (n=2) yüngül, 66.6% (n=24)
orta, 27.7% (n=10) ağır səviyyədədir. Əsasən orta səviyyə daha çox üstünlük
təşkil edir. Uşaqlar bəzi hallarda gözlənilmədən vəziyyətə uyğun olmayan
emosiyalar nümayiş etdirir.
Şəkil.4.2.
0
5
10
15
20
yüngül
orta
ağır
çox ağır
əsas qrup
kontrol qrup
56
3.Uşaqlarda bədəni idarə etmənin müqayisəli təhlili.
Əsas (n=36) və kontrol qrupda (n=40) autizm xəstəliyindən əziyyət çəkən
uşaqlarda bədəni idarə etmənin müqayisəli təhlili:(Şəkil4.3)
Şəkil.4.3.
Tədqiqatın nəticələrinə əsasən kontrol qrupda (n=40) bədəni
idarə etmənin
göstəriciləri 22.5% (n=9) orta, 52.5% (n=21) ağır, 25% (n=10) isə çox ağır
səviyyədə dəyişmişdir. Apardığım müşahidələr nəticəsində də müəyyən
olunmuşdur ki, kontrol qrupda uşaqlarda bədəni idarə etmənin ağır və orta
səviyyəsi müşahidə edilir, bu səviyyəyə daxil olan uşaqlarda qeyri-adi davranışlar,
bədənin və barmaqların qeyri-adi vəziyyəti özünü göstərir.
Əsas qrupda (n=36) isə 16.6% (n=6) yüngül, 58.3% (n=21) orta, 16.6% (n=6)
ağır, 8.3% (n=3) isə çox ağır səviyyədə dəyişmişdir. Bədəni idarə etmə daha çox
orta səviyyədə üstünlük təşkil edir. Bu uşaqlarda bədəni idarə etmə normaldır,
lakin bəzi hallarda təkrarlanan davranışlar müşahidə olunur.
0
5
10
15
20
25
yüngül
orta
ağır
çox ağır
əsas qrup
kontrol qrup
0
5
10
15
20
25
yüngül
orta
ağır
çox ağır
əsas qrup
kontrol qrup
57
4.Predmetlərdən istifadənin müqayisəli təhlili.
Kontrol (n=40) və əsas qrupda (n=36) autizm xəstəliyindən uşaqlarda
predmetlərdən istifadənin nəticələrinin müqayisəli təhlili:(şəkil4.4).
Tədqiqatın nəticəsinə əsasən kontrol qrupda (n=40) predmetlərdən istifadə
istifadə etmənin göstəriciləri 15% (n=6) orta, 62.5% (n=25) ağır, 22.5% (n=9) çox
ağır olduğu halda, əsas qrupda (n=36) bu göstəricilər 22.2% (n=8) yüngül, 61.1%
(n=22) orta, 16.6% (n=6) isə ağır səviyyədədir. Apardığım müşahidələrin
nəticəsində də müəyyən olunmuşdur ki, kontrol qrupda uşaqlarda predmetlərdən
istifadə daha çox ağır səviyyədədir. Uşaqlar oyuncaqlara kiçik maraq göstərir,
qeyri-adi üsullarla oyuncaqlarla oynayır, oyuncağın bəzi əhəmiyyətsiz hissəsinə
fokuslana bilərlər. Əsas qrupda isə orta səviyyə üstünlük təşkil edir,uşaqlar əsasə
oyuncaqlar maraq göstərir və onlarla daha primitiv səviyyədə oynayırlar.
Şəkil.4.4.
5. Uşaqlarda vizual cavbdan istifadənin nəticələrinin müqayisəli təhlili.
Kontrol və əsas qrupda autizm xəstəliyindən əziyyət çəkən uşaqlarda vizual
cavab (görmədən istifadə) nəticələrinin müqayisəli təhlili: (Şəkil.4.5)
Tədqiqatın nəticəsinə əsasən kontrol qrupda (n=40) görmədən istifadə 17.5%
(n=7) orta, 50% (n=20) ağır, 32.5% (n=13) isə çox ağır səviyyədə özünü göstərir.
Kontrol qrupda daha çox görmədən istifadənin ağır səviyyəsi üstünlük təşkil
edir.Apardığım müşahidələrin nəticəsində uşaqların hər hansı bir əşyaya baxması
üçün ona bunu mütəmadi olaraq xatırlatmaq lazımdır, uşaqlar başqalarının
gözlərinə baxmaqdan çəkinir.
0
5
10
15
20
25
yüngül
orta
ağır
çox ağır
əsas qrup
kontrol qrup
58
Şəkil4.5.
Əsas qrupda (n=36) isə uşalarda görmədən istifadə 8.3% (n=3) yüngül, 63.8%
(n=23.) orta, 16.6% (n=6) ağır, 11.1% (n=4) isə çox ağır səviyyədə özünü göstərir.
əsas qrupda görmədən istifadənin orta səviyyəsi üstünlük təşkil edir, uşaqlarda
görmədən istifadə də inkişaf müşahidə olunur çox az bir müddət göz
kontaktı qurmağı bacarırlar.
6. Uşaqlarda eşitmədən istifadənin müqayisəli təhlili.
Kontrol qrupda və əsas qrupda autizm xəstəliyindən əziyyət çəkən uşaqlarda
eşitmədən istifadənin nəticələrinin müqayisəli təhlili.(Şəkil.4.6.)
Şəkil.4.6.
Tədqiqatın nəticəsində müəyyən olunmuşdur ki, kontrol qrupda(n=40)
eşitmədən istifadənin göstəriciləri 15% (n=6) orta, 60% (n=24)ağır, 25% (n=10)
çox ağır olaraq qiymətləndirilir. Kontrol qrupda daha çox eşitmədən istifadənin
ağır səviyyəsi üstünlük təşkil edir. Apardığımız müşahidələr nəticəsindədə
0
5
10
15
20
25
yüngül
orta
ağır
çox ağır
kontrol qrup
əsas qrup
0
5
10
15
20
25
yüngül
orta
ağır
çox ağır
kontrol qrup
əsas qrup
59
müəyyən olunmuşdur ki, səslərə qarşı uşaqların cavabı müxtəlifdir, hətta bir neçə
təkrarda sonra belə uşaqlar səslərə məhəl qoymur, bəzi gündəlik səsləri eşitdikdə
qulaqlarını bağlayırlar.
Əsas qrupda(n=36) isə eşitmədən istifadənin göstəriciləri 11.1% (n=4) yüngül,
66.6% (n=24)orta, 22.2% (n=8) isə ağır dərəcədə olaraq qiymətləndirilmişdir. Əsas
qrupda eşitmədən istifadənin daha çox orta səviyyəsi üstünlük təşkil edir. Uşaqlar
səslərə zəifdə olsa reaksiya göstərməyi bacarırlar, bəzi hallarda uşaqlarda cavab
reaksiyaları ləngiyə bilər.
7.Şifahi kommunikasiya bacarıqlarının müqayisəli təhlili.
Kontrol və əsas qrupda autizmdən əziyyət çəkən uşaqlarda şifahi
kommunikasiya bacarıqlarının nəticələrinin müqayisəli təhlili:(Bax:Şəkil.4.7)
Tədqiqatın nəticəsinə əsasən kontrol qrupda (n=40) şifahi kommmunikasiya
bacarıqları əsasən 15% (n=6) orta, 50% (n=20) ağır, 35% (n=14) çox ağır olaraq
qiymətləndirilir. Apardığım müşahidələrin nəticəsinə əsasən kontrol qrupa daxil
olan uşaqlar dərk edilməmiş nitqə malikdirlər, uşaqlar qeyri-təbii sözlərdən və ya
frazalardan daim istifadə edirlər.
Şəkil.4.7.
Əsas qrupa (n=36) daxil olan uşaqlarda isə şifahi kommunikasiya bacarıqları
əsasən 30.5% (n=11) yüngül, 50% (n=18) orta, 19.5% (n=7) isə ağır səviyyədə
qiymətləndirilir. Müşahidələr nəticəsində də müəyyən olunmuşdur ki, əsas qrupda
daxil olan uşaqlarda şifahi kommunikasiyanın pozulması orta səviyyədədir.
İstifadə edilən nitqin bir hissəsi dərk edilmişdir, əsasən üçüncü şəxsin dilindən
0
5
10
15
20
yüngül
orta
ağır
çox ağır
kontrol qrup
əsas qrup
60
müraciət edirlər. Həmçinin nitqdə müxtəlif jarqonlar və bəzi exolaliyalar müvcud
ola bilər.
8. Uşaqlarda qeyri-verbal kommunikasiya bacarıqlarının müqayisəli təhlili.
Kontrol və əsas qrupda uşaqlarda qeyri-verbal kommunikasiya bacarıqlarının
müqayisəli təhlili: (Şəkil.4.8.)
Tədqiqatlarını nəticəsinə əsasən kontrol qrupda (n=40) qeyri-verbal
kommunikasiyadan istifadə bacarıqları 20% (n=8) orta, 62.5% (n=25) ağır, 17.5%
(n=7) çox ağır səviyyədə qiymətləndirilir. Apardığım müşahidələr nəticəsində də
müəyyən olunmuşdur ki, uşaqlar öz ehtiyaclarını və arzularını qeyri-verbal yolla
ifadə edə bilmir və başqa insanların qeyri-verbal kommunikasiyasını anlaya bilmir.
Şəkil.4.8.
Əsas qrupda (n=36) isə qeyri-verbal kommunikasiyadan istifadə
tədqiqatların nəticəsinə əsasən 11.1% (n=4) yüngül, 61.1% (n=22) orta, 27.7%
(n=10) isə ağır səviyyə olaraq qiymətləndirlir. Müşahidələr nəticəsində müəyyən
olunmuşdur ki, eyni yaş dövrünün uşaqları ilə müqayisədə autist uşaqlar istədiyinə
nail olmaq üçün daha spesiifik jestlərdən istifadə edirlər.
9. Uşaqlarda təqlid etmə bacarığının müqayisəli təhlili.
Əsas və kontrol qrupda autizm xəstəliyindən əziyyət çəkən uşaqlarda təqlid
etmə bacarıqlarının müqayisəli təhlili:(Şəkil4.9.)
Tədqiqatın nəticəsinə əsasən kontrol qrupda (n=40) təqlid etmə bacarığı 25%
(n=10) orta, 57.5% (n=23) ağır, 17.5% (n=7) çox ağır səviyyədə qiymətləndirilir.
Apardığım müşahidələr nəticəsində də müəyyən olunmuşdur ki, kontrol qrupda
0
5
10
15
20
25
yüngül
orta
ağır
çox ağır
kontrol qrup
əsas qrup
61
uşaqlar kömək və dəsdək olduqda belə sözləri, davranışları təqlid etməyi
bacarmırlar.
Əsas qrupda (n=36) isə təqlid etmə bacarığı 19.4% (n=7) yüngül, 58.3% (n=21)
orta, 22.2% (n=8) isə ağır səviyyədə qiymətləndirilir.
Uşaqlar əl çalmaq kimi sadə davranışları və bəzi səsləri təqlid etməyi bacarır.
Şəkil.4.9.
10.Ümumi təəssürat. Autizm səviyyəsi.
Şəkil.4.10.
Kontrol qrupda autizmin səviyyəsi 32.5% (n=13) orta, 40% (n=40) ağır, 27.5%
(n=11) isə çox ağır olaraq, əsas qrupda isə autizmin səviyyəsi 19.4% (n=7) yüngül,
61.1% (n=22) orta, 11.1% (n=4) ağır, 8.3% (n=3) çox ağır olaraq
qiymətləndirilir.
CHAT testinin ümümi nəticələri və onların təhlili.
CHAT testinin nəticələrinin fazilə göstəriciləri aşağıdakı cədvəldə qeyd edilmişdir:
(Bax:Cədvəl.4.3.)
0
5
10
15
20
25
yüngül
orta
ağır
çox ağır
əsas qrup
kontrol qrup
0
5
10
15
20
25
yüngül
orta
ağır
çox ağır
əsas qrup
kontrol qrup
62
Cədvəl.4.3.
Dostları ilə paylaş: |