Xirurgik kasalliklar

SIMPTOMATIK  ARTERIAL  GIPERTENZIYALAR 

 

Bugungi  kunda  yurak-qon  tomirlar  tizimining  kasalliklari  aholining 

umumiy  kasallanish  strukturasida  birinchi  o’rinni  egallab,  mehnat  qobiliyatini 

yo’qotish,  erta  nogironlik  va  o’limning  asosiy  sabablaridan  biri  bo’lib 

hisoblanadi. Yurak va qon tomirlar kasalliklari orasida arterial gipertenziya keng 

tarqalgandir.  Yagona  belgi,  ya’ni  yuqori  arterial  qon  bosimi  –  barcha 

simptomatik  arterial  gipertenziyalarni  bitta  guruhga  birlashtirib  turadi.  Bu 

guruhga  kiradigan  kasalliklarning  klinik  manzarasi,  etiologiyasi  bir-biriga 

o’xshamagan,  patogenezi  har  xil  bo’lgan  turli  nozologik  birliklardan  iborat 

kasalliklar  bo’lib,  ular  terapiya,  jarrohlik,  urologiya  va  endokrinologiya  kabi 

tibbiyot  ixtisosliklarining  muammolaridan  biri  bo’lib  hisoblanadi.  Simptomatik 

arterial gipertenziyalarning quyidagi turlari farqlanadi: 



 

buyrak  parenximasining  shikastlanishi  bilan  bog’liq  bo’lgan  kasalliklar 

(pielonefrit, glomerulonefrit, siydik-tosh kasalligi, buyraklar polikistozi, 

diabetik nefropatiya va b.); 



 

buyrak usti bezi kasalliklari (feoxromotsitoma, Konn sindromi, Itsenko-

Kushing sindromi va b.); 



 

bosh  miya  kasalliklari  bilan  bog’liq  bo’lgan  arterial  gipertenziyalar 

(entsefalit, o’smalar, bosh miya jarohatlari va b.); 



 

yirik  qon  tomirlari  rivojlanishining  nuqsonlari  (aorta  koarktatsiyasi, 

qorin aortasining tug’ma gipoplaziyalari va b.); 



 

vazorenal gipertenziya.