Xülasə Bu işdə proqram mühəndisliyinin elmi, mühəndis və təcrübi istiqamətdə sistemli təhlili verilmişdir. Proqram

proqramlaşdırmanın formal metodları (proqramların 
sənədləĢdirilməsi, verifikasiya və sınaq, riyazi etibarlılıq 
modelləri və s.);

proqramlaşdırmanın tətbiqi metodları (böyük proqram 
layihələrinin kollektiv Ģəkildə iĢlənilmə vasitələri, kompüter 
sistemlərinin həyat dövrünün vasitə, prinsip, qayda və 
prosesləri); 

kollektivin idarə edilmə metodları (iĢ qrafikinin 
planlaĢdırılması, PT-nin həyat dövrü proseslərinə nəzarət, 
aralıq və son məhsulun keyfiyyətinin ölçülməsi və 
qiymətləndirilməsi, onların hazırlanma müddəti və qiymətinin 
tənzimlənməsi və sertifikatlaĢdırılma). 
PM kompüter elmlərinin (Computer science) əldə edilmiĢ
bütün nəzəri və təcrübi nailiyyətlərini özündə birləĢdirmiĢdir. 
Bundan əlavə, proqramçıların kollektiv əməyinin idarə 
edilməsi, onların fəaliyyətinin nəticələrinin ölçülməsi və 
qiymətləndirilməsinin yeni metodlarını inkiĢaf etdirmiĢdir. 
Beləliklə, yuxarıda deyilənləri ümumiləĢdirərək deyə 
bilərik ki, proqram mühəndisliyi proqramlaĢdırmanın metod 
və vasitələri sistemidir, proqram vasitələrinin müxtəlif 
xarakteristikalarının sifariĢçinin tələblərinə uyğunluğunun 
ölçülməsi və qiymətləndirilməsi metodudur və proqram 
vasitələrinin 
kollektiv 
Ģəkildə 
istehsalı 
prosesinin
planlaĢdırılması və idarə edilməsi mühəndisliyidir. Proqramın 
istehsalında baza obyektlərindən (modullar, komponentlər, 
aspektlər, xidmətlər və s.) və avtomatlaĢdırılmıĢ vasitələrdən 
istifadə edilir, bu da onu konveyer istehsalına yaxınlaĢdırır.
Deyilənlərdən aydın olur ki, PM müxtəlif elm sahələrinin 
nailiyyətlərindən 
istifadə 
etməklə 
yanaĢı 
proqram 
məhsullarının istehsalının idarə edilməsində mühəndisliyin 
ümumi metodlarından da istifadə edir (planlaĢdırma, iĢlərin 
layihənin icraçıları arasında paylanması, əmək tutumunun və 
keyfiyyətin qiymətləndirilməsi). Ona görə PM həm elmi, həm 
də mühəndislik fənnidir, bunların kəsiĢməsində isə mürəkkəb 
proqram sistemlərinin yaradılmasının nəzəriyyəsi və təcrübəsi 
yerləĢir (Ģəkil 2). 
ġəkil 2. Proqram mühəndisliyində elm və mühəndislik 
III. PROQRAM
MÜHƏNDĠSLĠYĠNDƏ
PROQRAMLAġDIRMA 
Digər fundamental elmlərin məqsədi müvafiq məsələləri 
həll etmək üçün yeni biliklərin əldə edilməsidir. PM-də isə 
bilik kompüter üçün proqramların yaradılması nəzəriyyəsidir. 
PM-in elmi hissəsi mürəkkəb proqram sistemlərinin 
qurulmasının nəzəri, formal metod və vasitələrindən ibarətdir. 
PM-ə 
inteqrasiya olunmuĢ fundamental elmlər və 
proqramlaĢdırma 
onun 
ümumi 
əsasını 
təĢkil 
edir. 
ProqramlaĢdırma fənninə aĢağıda göstərilənlər daxildir: 
DOI: 10.25045/NCSoftEng.2017.01

---