Xulq-atvorning psixofoziologik asosi

Miya
1-topshiriq


эндокрин тизими













2-topshiriq.

NEYRONLAR




















3-topshiriq.


Instinktlar

4-topshiriq.

Hayvon instinktlari

Bixevioral genetika








Psixikaning muhit va tana a’zolari tuzilishiga bog’liqligi
5-topshiriq












«BIRGALIKDA O’QIYMIZ» TEXNIKASI

Birgalikda o’qish: o’quv guruhi kichik guruhlarga bo’linadi. Har bir kichik guruh o’rganilayotgan mavzuning ma’lum bir sohasida ekspert bo’ladi va bosh-qalarni o’rgatadi.

Har bir guruhning maqsadi boshqa barcha guruhlar ishtirokchilari mavzu savollarini to’la hajmda egallab olishdan iborat.

«Birgalikda o’qiymiz» texnikasidan foydalangan
holda guruhlarda ishni tashkil etish jarayonining tuzilishi

1. Bilim darajasiga qarab 3-5 kishidan iborat bo’lgan har xil turdagi guruhlar tuziladi.



2. Har bir guruhga bitta topshiriq beriladi –umumiy mavzuning bir qismi, uning ustida butun o’quv guruhi ish olib boradi hamda tayanchlar – ekspert varaqlari – taqdim etiladi.



3. Har bir guruh ichida umumiy topshiriq taqsimlanadi.



4. Hamma yakka tartibdagi topshiriqni bajaradi.



5. Barcha guruh a’zolarining mini-ma’ruzalari tinglanadi. Umumiy natija (butun ekspert varag’i bo’yicha savollar javobi)ni shakllantiradi va uni taqdimotga tayyorlashadi.



6. Spiker yoki guruh barcha a’zolari birgalikda bajargan ish natijalarini taqdimot etishadi.

Guruhlarda ishlash qoidasi

Sherigingizni diqqat bilan tinglang.

Guruh ishlarida o’zaro faol ishtirok eting, berilgan topshiriqlarga mas’uliyat bilan yondashing.

Agar yordam kerak bo’lsa, albatta murojaat qiling.

Agar sizdan yordam so’rashsa, albatta yordam bering.

Guruhlar faoliyatining natijalarini baholashda hamma ishtirok etishi shart.

Aniq tushunmog’imiz lozim:

• 
  Boshqalarga o’rgatish orqali o’zimiz o’rganamiz;
  
• 
  Biz bitta kemadamiz: yoki birgalikda suzib chiqamiz, yoki birgalikda cho’kib ketamiz.
  

2-ilova

3-ilova

Ekspert guruhlar ish natijalarini baholash mezonlari

Mezonlar	Maks. Ball	Guruh natijalarini baholash
		1	2	3	4	5
Axborotning to’liqligi	3 b.
Axborotning grafik shaklda ifoda etilishi	1 b.
Guruhning faolligi	1 b.
Ballarning maksimal summasi, jami	5 b.

4-ilova

1. 
   Nerv tizimi deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Bixevioral genetika nimani o’rganadi?
   
3. 
   Akson dendritdan nimasi bilan farqlanadi?
   
4. 
   Odam va hayvonlar psixikalari o‘rtasidagi qanday tafovutlarni bilasiz?
   
5. 
   Egizaklarni o’rganishdagi muammolar haqida gapirib bering.
   
6. 
   Psixikaning muhit va a’zolar tuzilishiga bog’liqligini izohlang?
   

TA’LIM OLUVCHINING MAVZU BO‘YICHA O‘Z – O‘ZINI TEKSHIRISHGA OID SAVOLLAR:

1. «Rivojlanish» va «psixika rivojlanishi» nimani anglatadi?

2. Psixika rivojlanishining asosiy bosqichlaridan qaysilarini bilasiz?

3. «Ta’sirchanlik», «sezgilar», «hissiyot» larga qanday ta’rif berish mumkin?

4. Hulq-atvor haqida tashqi muhit sharoitlariga moslashishning shakli sifatida ma’lumot bering.

6. Odamda oliy psixik vazifalarning rivojlanishi haqida gapirib bering.

7. Odam va hayvonlar psixikalari o‘rtasidagi qanday tafovutlarni bilasiz?

8. Ong va ongsizlik nima?

10. Ongning paydo bo‘lishi va rivojlanishi haqida gapirib bering.
MAVZU BO‘YICHA TEST TOPSHIRIQLARI
1. Organizmning yaxlit tizim sifatida faoliyat ko‘rsatishini ta’minlab beruvchi organ:

a) bosh miya;

b) asab tizimi;

v) nerv hosilalarining to‘plamlari;

g) reflekslar.

2. Asab tizimining strukturaviy birligi:

a) sinaps;

b) neyron;

v) akson;

g) dendrit.

3. Reflekslar:

a) doimo tug‘ma;

b) faqat tuban hayvonlarda uchraydi;

v) yashash uchun kurashga aloqador emas;

g) barcha javoblar noto‘g‘ri.

4. «Analizator» tushunchasini fanga kiritgan olim:

a) R. Dekart;

b) I.M. Sechenov;

v) I.P. Pavlov;

g) A.A. Uxtomskiy.

5. Neyropsixologiyaning hozirgi zamon qarashlariga ko‘ra inson miyasining tuzilishi nechta asosiy bo‘limdan iborat:

a) uch asosiy bo‘limdan;

b) ikki asosiy bo‘limdan;

v) to‘rt asosiy bo‘limdan;

g) ko‘p bo‘limlardan.
6. Organizmning gomogen muhitdan moddiy shakllantirilgan diskret jismlar muhitiga o‘tishi ...ning paydo bo‘lishi bilan bog‘liq:

a) ta’sirchanlik;

b) sezgilar;

v) hissiyotlilik;

g) his-tuyg‘ular.

7. Refleksning amalga oshirilishida ishtirok etuvchi nerv tuzilmalarining yig‘indisi – bu:

a) refleks yoyi;

b) refleks halqasi;

v) shartsiz refleks;

g) shartli refleks.

8. Evolyusiya nazariyasi keng ma’noda:

a) hozirda ko‘pchilik olimlar tomonidan e’tirof etiladi;

b) oddiy farazdan emas, balki haqiqatda isbotlangan voqelikdan iborat;

v) genetika ma’lumotlari va irsiyat qonunlarining kashf etilishi bilan boyitildi;

g) barcha javoblar to‘g‘ri.

9. Instinktiv xulq-atvor, asosan, ...da ustunlik qiladi:

a) hasharotlarda;

b) baliqlarda;

v) sudralib yuruvchilarda;

g) sut emizuvchilarda.

10. Insonning oliy psixik vazifalariga ... kiradi:

a) mantiqiy xotira;

b) so‘zlashuv-mantiqiy tafakkur;

v) tasavvur etish;

g) barcha javoblar to‘g‘ri.