Xxvii bob. Nafosaò Òarbiyasi badiiy did va go‘zallikka muhabbatni tarbiyalash
Yüklə 0,59 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
JISMONIY ÒARBIYA VOSIÒALARI
Bolaning sog‘lom o‘sishi va to‘g‘ri kamol topishi uchun jismo- niy tarbiya vositalaridan o‘rinli foydalanish zarur. Jismoniy tarbiya vositalari uch turga bo‘linadi. Birinchi turni gigiyena omillari, ikkinchi turni tabiatdagi sog‘lomlashtiruvchi kuchlar, uchinchi turni esa jismoniy tarbiya vazifalarini hal etishga yo‘naltirilgan jismoniy mashqlar tashkil etadi. Sanitariya-gigiyena omillariga rioya qilish jismoniy tarbiya tizimida alohida o‘rin egallaydi, u bola a’zolariga foydali ta’sir ko‘rsatadi. Jismoniy tarbiya vositalaridan ko‘pchiligi o‘quvchining kundalik rejimini tashkil etadi. Qat’iy kun tartibiga amal qilish har bir kishi hayotida katta o‘rin tutadi. Bu tana a’zolarining bir maromda ishlashiga odat- lantiradi. Kun tartibiga rioya qilmaslik, o‘z vaqtida ovqatlanmaslik, yetarlicha uxlamaslik, dam olmaslik, aqliy va jismoniy mehnatning 426 betartibligi — bularning hammasi a’zoyi badanni bo‘shashtiradi, tana hujayralarining, xususan, bosh miya hujayralarining ishlashini yomonlashtiradi. Ota-onalar va o‘qituvchilar muayyan yoshdagi bola kun tartibining uyda ham, maktabda ham muntazam amalga oshirilishini kuzatib borishlari shart. Rejimni tuzishda o‘quvchilarning yoshi, uyg‘onish vaqti, ertalabki gimnastika, maktabda o‘qish vaqti, kuniga 3—4 marta ovqatlanishi, ochiq havoda bo‘lishi, aqliy va jismoniy mehnatning almashinishini hisobga olish zarur. Kundalik rejim bir qoliðda bo‘lmasligi ham kerak. Unga o‘zgarishlar kiritish mumkin. Sog‘liqni mustahkamlash, tanani chiniqtirish, bolalarning jismoniy rivojlanish darajasini ko‘tarishga tabiatning sog‘lomlash- tiruvchi kuchlari — quyosh, havo va suv ta’siri orqali erishiladi. Òabiat omillaridan jismoniy mashg‘ulotlar o‘tkazish hamda mus- taqil shug‘ullanish uchun muhim vosita sifatida foydalaniladi. Maktab sharoitida jismoniy tarbiya vositalari orasida eng ko‘p qo‘llanadigani jismoniy mashqlardir. Jismoniy mashqlar gavda tizimi faoliyatining va nafas olish a’zolarining, muskullarning o‘sishi va mustahkamlanishiga, yurak-qon tomir faoliyatining yaxshila- nishiga samarali ta’sir ko‘rsatadi. Jismoniy mashqlar asablar majmuasining faoliyatiga ham, xususan, bosh miya qobig‘idagi harakatlantiruvchi qismga ham ta’sir etadi, natijada harakatlarning bir-biriga uyg‘unligi yaxshi- lanadi, harakatlarda muvofiqlik, aniqlik, zaruriy kuch va marom hosil bo‘ladi. O‘quvchi aynan shu ta’sirlar natijasida tuzilishi jiha- tidan murakkab bo‘lgan harakatlarni, katta tezlikdagi harakatlar- ni oson o‘zlashtirib oladi, bu esa jismoniy mehnat mashg‘ulotlari uchun muhimdir. Jismoniy tarbiya vositalari orasida gimnastika, harakatli o‘yin- lar, badantarbiya daqiqalari (fizkultminutlar), an’anaviy sport turlari yetakchi hisoblanadi. Yüklə 0,59 Mb. Dostları ilə paylaş:
|