Kafkasya’dan gelen delegelerle beraber 28 Mayıs
1919’da ABD başkanı W. Wilson’la görüşür. Görüşme
sırasında Topçubaşov, milletlere kendi kaderlerini ta-
yin etme hakkını tanıyan “Wilson Prensipleri”ne dik-
kat çekerek Azerbaycan istiklalinin tanınmasını ister.
Paris’te geçen yoğun görüşmeler sonucu 10 Ocak 1920’de
Barış konferansı Yüksek konseyi, Azerbaycan ve Gürcistan
Cumhuriyetlerini fiilî (de facto) olarak tanımaya karar ve-
rir. ABd hâriç İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya gibi büyük
devletler, tanımayı onaylar. 14 Ocak 1919’da Azerbaycan
Parlamentosu, tanınma münasebetiyle toplanır ve o gün
tatil ilan edilir. İstiklalin tanınması İstanbul’da da sevinçle
karşılanır.
28 nisan 1920’de Azerbaycan Bolşevikler tarafından iş-
gal edilir. Topçubaşov ve beraberindeki heyet Paris’te kalır
ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nin yurtdışındaki meşru tem-
silcisi olarak faaliyetini devam ettirir. Ulvi ve şerefli bir yolu
yıllarca takip eden bu münevver sima, 5 kasım 1934 yılında
Paris’te hayata veda eder.
Alimerdan Bey Topçubaşov 2. Rusya Müslümanları Kurultayı’nda
milletvekilleri arasında. Saint-Petersburg. 1906.
