Yardılamaq, kömək ləmək

Əmi  
: ağay, əkey, bayka, əki, əməki, tağa
 
Əmin 
: işəşlik
9
, sənimli
4
.
 
Əminsiz: 
döləksiz davranış. döləkli əməliyyat. döləkli 
aran: 
 
Əmir   
: carlık
5
, buruk, yarlık
 
Əmmək
15
 
: iztirab, acı, dəd
 
Əmnəqə
5
 
: nəmənə
 
Əmniyyət
: inənişlik 
 
Əmr 
: ərm, ərk
 
Əmrək 
: sevgi, sevmək, əmrək görmək
9
: sevmək\ bir 
birinə əmrək olmak
9
 
Əmrək
9
 
: düşgün, xumar, kuştar
5
, verilgən
6
 
 
Əmrət 
: qulam
 
Əmri - nəhy
: buruk - yığak.
 
Əmzik 
: uca
9.
 
Ən
15
 
: < en. enq, geniş, genişlik.
 
Ənayi 
: ənadi, yabay, çonğ, yönəkey, dar qaraşlı, 
sıklı, sıxlı, anqo
5
, sadə. qəfil.
 
Ənbuh 
: < ənböyük.
 
Əndam  
: boy - bos, boy - buxun .
 
Əndək 
: < entik, enğtek, aracık, entəcək, azacık, bir 
salımcık.
 
Əndişə 
:< anğaşa. 
Ənə
12
 
: bu\  ədə: bunlar.
 
Ənəgə
6
 
: taya.
 
Ənəkə 
: lələ.
 
Əng 
: ənək.iz, tanık, sayıq, bilik, bəlik.bir şeyi 
tanımaq üçün.
 
Əngəbəli yer: 
çarkandak
8,  
 çukurlu.
 
Əngək  
: əngi boş, gəpəzə, gəpəz, kövəzə, kövəz, 
çok danışan. 
 
əngəl
   : 
düşkünlük
9
. 
 
Əngəl 
: < engəl, yengəl: yavaşladan, yaslatan, 
saxlayan, sallayan. qonak
9
\ qonaq
9:
 söz qonaq: 
birinin sözünü kəsmək, sözü əngəlləmək\ kəpək, 
qoruk, mane', pürüz, bir şeyin düzlüyünü pozan 
çıkıntı ; gədik ; qusur kimi şey\ əngəlli iş: püsgüllü 
iş, pürçüklü iş\ pülüşlü iş. 
 
Əngəlləmə
: qadağalamaq, yasaklamaq, önləmək, 
durdurmaq, əsirgəmək. alaqoymaq, durdurmaq
 
Əngəlli yer:
 engəbə, enişli yoxuşlu yer.  
 
Əngəmə
5
: nağıl.
 
ənginmə, hikayət
 
Əngi boş:
 əngək, gəpəzə, gəpəz, kövəzə, kövəz, çok 
danışan,. 
 
Əngin 
: çəksiz
9
, şəksiz
4
, çiksiz
3.7
, kenq - taşa
9
, 
imqir
8
, uşı kıyırı yok
4
: ucu qırağı yok.
 
Ənginmə 
: əngəmə
5
, hikayət.
 
Ənqəbə 
: qabarıq, eniş - yokuş.
 
Ənlik - kirşan: 
< enğlik, boyaçılıkda işlənən kökü 
qırmızı bir kök < qenqlik: qan kimi
 
Ənsə 
: yilkə, yelkə, peysək\  ~ kökü: tamdibi, ənsə 
yapmaq: yiyib yatmaq . ənsəsi  qalın.
 
Əp
15
 
: açık göz, hiləçi.
 
Əplə 
: bük, qıvır, qatla\ əpləm: qırşık\ əpləm - 
əpləm: qat - qat .
 
Əpləm -  əpləm
: qatlam - qatlam, çin - çin, yığrık - 
yığrık, halta - halta, buruşuk - buruşuk.
 
Əpləmək 
: qətləmək. 
 
Əplənən 
: engləyən, kiçilən.
 
Əpmək
15
 
: < ?  ötmək
sən.
 ətmək\ əbbək. əkmək, 
ətmək
 
Ər gec 
: tez gec.
 
Ər  
: ərkək  baş, böyük, qıcır, çıxır, dik, tez\ 
ərkənləmək: tezdən başlamaq\ ər ağac: barsız 
ağac\ ərgin: yetgin\  ər qoyun: ərkək qoyun\  ərquş: 
bayquş, qayquş  
 
Ərcə 
: ərkəkcə, ər kimi.
 
Ərcəl 
: israr\ ərcəl istək: (pa fişari ), ərcəlik.
 
Ərcin 
: bölgə, məntəqə, rejyon.
 
Ərdəm 
: fərhəng, məssəb, adət, hünər.
 
Ərdoğan  
: qardaş (böyük), doğan. 
 
Ərək qoyun
: quyruqsuz qoyun.
 
Ərək 
: niyyət\ ərəğilə: istəyilə.
 
Ərənə 
: mərdana
 
Ərəz 
: qərəz, güdək, amaclanan şey\ biduni 
qərəz: güdəksiz
 
Ərgəmək
: tə'qib, izləmək, dolanmaq.
 
Ərgəmək
15
: bir yerə toplamaq.
 
Ərgən
14 
: subay, bekar
1. 
Ərgəştirmək
: çatdırmaq, qoşmaq.
 
Ərgin 
: pişmiş, pişgən, pişkan
9
, olqun, yetgin. 
 
Ərginə 
: çatasına, varasına, gələsinə, rasgələ.  
 
Ərğəvan 
: < alğın. alğıvan
12
 
Ərik 
: (arınmış, ar).
 
Ərik 
: istək, ixtiyar\ əriksiz: ixtiyarsız\ ərikli: ixtiyarlı
 

 
sözün özü 
 
 
72
Ərik 
: İstək
,
 ixtiyar\ əriksiz: ixtiyarsız\ ərikli: 
ixtiyarlı.
 
Ərik
9
 
: arx, iniş
3
.
7
, balakey yılğa
3
.
7
, özənçə
4
, özön
6
.
 
Ərikkən  
: irikli, irkin, ərkin, ərkənə, erkana, eygin, 
azad, qaravsız
6
, qaraşsız
8
, ağasız
6
, bağsız, baş - 
başdak, öz başına, ağasız
6
, qaravsız
6
, qaraşsız
8
, 
ərkinçə, azad, müstəqil.
 
Ərikli 
: razı. istəkli, sarqon. 
 
Əriksiz 
: əsir. məcbur.
 
Ərimək
15
 
: çözülmək, yok olmak\  təmbəllik, ərinmək.
 
Ərin
15
 
: dodak.
 
Ərincək:
 arğaz .
 
Ərinə gəlmək: 
arınmaq < aran (əring
4
: güclə zor, 
güc, çətin), zorlaşmaq, çətinlik çəkmək. 
 
Ərinə 
: təmiz.
 
Əring
4
 
: güclə.
 
Ərisməyən
8
: özgərməyən.
 
Əriş gəliş:
 barış gəliş, görmə görüş.
 
Əriş 
: sapaq, ip, kiriş, arbanın iki yan ağacı
 
Əriş(ərış)
5
: adım, atlama, yeriş\ əriş qıssat: yerişi 
yavaşlat, yavaş adımla\ əriş keğit: əriş uzart, 
addımlarıvi genişlət\ əriş ker: geniş addımlar\ əriş 
sal: əriş şiltə: adım atmak\ ərişi uzun: geniş  adımlı, 
uzun bacaklı\ dört əriş: dünyanın dört cəhəti 
 
Ərişmək
15
: dartışmaq, çəkişmək.
 
Ərişmiş 
: hakim, böyük, irişmiş.
 
Əriştə  
: < ərmək. riştə. tokmas
3
, kəspə
4.5
, uqra
6
, 
uqraş
6
, ünğaş
8
, çöp
9
.
 
Ərizə 
: < ərisə < ərin + sək. ərinmək, qusur, qısır.
 
Ərk 
: nifuz\ ərkli: nifuzlu.
 
Ərk(öz +) 
: xudmuxtar.
 
Ərkanaklıq
: bayıt ( lyıq ?).
 
Ərkə
4.5.6.8
.
: ərköyün, irkələp
3.7
.əkə
9
, sımarık.
 
Ərkək dəvə
: boğra dəvə.  
 
Ərkək ördək:
 sona\ börçin: dişi ördək.
 
Ərkəklik  
: batırlık, mətlik, yiğitlik.
 
Ərkələmək
15
: qırcandırmaq, nazlamaq, öymək, 
ərköyülləmək
 
Ərkən 
: subay, bekar, evsiz\ ərkinlik: subaylık.
 
Ərkən 
: yoğun ip.
 
Ərkənə  
: irikli, irkin, ərkin, ərkənə, erkana, eygin, 
azad, qaravsız
6
, qaraşsız
8
, ağasız
6
, bağsız, baş - 
başdak, öz başına, ağasız
6
, qaravsız
6
, qaraşsız
8
, 
ərkinçə, azad, müstəqil.
 
Ərkənə 
: azadanə.
 
Ərkər
 : 
böyüklər.
 
Ərki 
: əvvəlki, ərkənki.
 
Ərkilənmək
14
: iyəlik qılmaq, sahib olmaq. 
Ərkili 
: eygili, qudrətli. azad. özgür.
 
Ərkillik
15
: eyginlik, mətlik, sərbəslik, özgürlük, 
hürriyyət.
 
Ərkin   : 
irikli, irkin, ərkin, ərkənə, erkana, eygin, 
azad, qaravsız
6
, qaraşsız
8
, ağasız
6
, bağsız, baş - 
başdak, öz başına, ağasız
6
, özbaşdaq
8
, 
boysınmağan
7, 
qaravsız
6
, qaraşsız
8
, ərkinçə, azad, 
müstəqil. 
 
Ərkin 
: dincilikdə, icbarsız, ixtiyarlı, ışsız
7
, 
yüqənsiz, yüksüz, yiyənsiz, yüyənsiz, başı boş 
adam ; heyvan. özbaşdaq
8
, boysınmağan
7
, geniş, 
rahat,  ışsız
7
(yiyəsiz), yiyənsiz, yüyənsiz
 
Ərkin
15
 
: iradə, istək.
 
Ərkincə 
: Ərkinçə, öz başdakca. öz başına, baş - 
başdak, qaraşsız.
 
Ərkinçilik
: liberti.
 
Ərkinə  
: mayil.
 
Ərkinlik:
 dinclik, dərman, macal, azadlık, gəncilik, 
bolluk, bərəkət, özgürlük, sərbəslik
 
Ərkli 
: güclü, qadir, dəğər, hökümran, bəyləvçi
4
, 
ərktü
5
,  ixtiyari, ərki .
 
Ərktü
5
   
: ərkli, hökümran, bəyləvçi
4
, 
 
Ərkək at
: damızlık at, ayğιr,
 
tuxumluk at
 .
 
Ərksiz  : aciz, kəsik, əzik. 
Ərksindirmək
14
: yetgi vermək. 
Ərlənmək
: evlənmək.
 
Ərməğan 
: < ərmək. ərməklik, ərməkğan, ərməkğın. 
ərməğin.
 
Ərmək 
: çatmaq, tikmək, bağlamaq, düğünləmək. 
Ərnək
14
 : barmaq. 
Ərnəklük
14
: hasatlıq, qolaylıq. 
Ərnük
14
 : təmbəl, ərinc, üşəncənğ. 
Ərrək 
: irtələk, ərcərək, ərkəncə.
 
Ərsək - tərsək:
 ərsəkdəl
8
, ərsək - tərsək: dik - alçak, 
alçak - uca, düzümsüz . 
Ərsək daş:
 sal ; qovzaq ; dik ; çıkık duran daş .   
 
Ərsək olmayan
: ərsəkdəl
8
, ərsək - tərsək: dik - 
alçak, alçak - uca, düzümsüz .
 
Ərsək 
: sal, dik, çıkıntılı, qovzaq, uca, düz, tikan, 
dikkilqan, çevik, atik, atılqan, tetik\ ərsək daş: 
qovzaq - dik - çıkık duran daş     
 
Ərsəkdəl
8
: ərsək olmayan, ərsək - tərsək: dik - alçak, 
alçak - uca, düzümsüz  
 
Ərsəl       
: sal, dik, çıkıntılı, qovzaq, uca, düz, tikan, 
dikkilqan, çevik, atik, atılqan, tetik.
 
Ərsənğ
  : sivri, kəsgin, fərəhli, şad, uca\ sivri uclarıyla 
duran\ ərsənğ gül: qıs - qıs ; uca gül\ ərsənğli-
ərsənğlə: fərəhli, fərəhlə\ ərsay: iti, çivri ; sivri uclu.
 
Ərsiz qadın
: başı boş, dul.
 
Ərşi
15
 
: korlunç, dehşətli, çirkin, biçimsiz.
 
Ərşilik
15
 
: bozulma, çirkinləşmə.
 
Ərzə 
: diləkçə, ötünüş
4
.
 
Ərəkşə
4
 
: başqa, bütən
3.7
, bölək
4
 
 
Əsas 
: qanıt\ əsası: baş, ana, təməl, dayan\ ~ 
lanmaq: dayanmaq.
 
Əsəb
8
 
: yeykə, saç.
 
Əsən 
: şan.
 
Əsənləmək
: sağlık diləmək. 
 
Əsənlik 
: afiyət. sağlık.
 
Əsər  
: bilgə, nişan. izər, iz, izir.
 
Əsəvənlik
: diqqət, üns, təvəccüh.
 
Əsgi  
: bayat, iskirqan, bozulğan, qatqan.
 
Əsgi biçim
: qara düzən, köhnə biçim.
 
Əsgi 
: bayrı, 
erki
14, 
aşnı, çoktanki. burunki, 
birçağki
8
, bir zamankı, o birçağkı olay, əvvəlki, 
uzalqi, önki, qabaxki keçmiş, çakşıl
8
, keşimiş, 
keşiyib, qurumuş qona
9
\ qona adət: əsgi adət. 
Əsgidən  
: birçağ
8
, çok öncə, çoxdan, birzaman, 
iləridən, ilgərdən
5
, ilgəri
3
, ilik
3
, önqdən
8
, burundən\ 

 
sözün özü 
 
 
73
o birçağ gəldi.
 
Əsgig  
: az çok, çala - biçik, yarım yamalak, çala - 
bula, biraz, qarışık. 
 
Əsgik ay
: gədik ay, güdək ay.
 
Əsgiklik etmək
: alaşalık etmək 
 
Əsgiklik etm
ək: alaşalık etmək. 
 
Əsgiksiz  
: birkəmsiz
8
, kəmil.
 
Əsgimək  
: köhnəlmək.
 
Əsgisi kimi:
 bayağılayın.
 
Əsgitmək
: aşağlamaq, basalamaq, əzmək 
saymamaq, alçatmaq, kəmətmək, təhqirləmək.
 
Əsgiyətçi
: geriçi, tərsiçi, əsgiçi, mürtəci.
 
Əsid 
: əkşid, əkşi. turş.
 
Əsilzada
: əroğlu
 
Əsir olmaq
: < əs. əsləmək
qə
: xarablamaq, 
dayandırmak, dağıtmaq.
 
Əsir 
: alca
12
. kılım
5
, sar
3
, çor
7
, yüz.
 
Əsirəcə 
: < çok, əksər.
 
Əsirgəmək:
 durundurmak, durdurmaq, muzayigə 
etmək. ayanmak
9
, acımak. əngəlləmə, 
qadağalamaq, yasaklamaq, önləmək, 
qadağalamaq, yasaklamaq, əngəlləmə, önləmək, 
durdurmaq, qısırgəmək, ehtiraz, çəkinmək, 
dartınmaq\ sən bizə dartdın allah sənə dartsın: 
mane' olsun, törətsin, diriğ etsin, alı qoysun 
qorumak
 
Əsirgən
15
: kəndindən keçirmis, sərxoş. fədayi. 
Əsirgəyən
: qoruyan, hafiz, fədayi. 
Əsirqəmək
: qısqəmək. qıymaq.
 
Əsirmək
15
: kefləndirmək, coşdurmaq, kəndindən 
keçirmək.
 
Əsl  
: astın, kök, təməl, zat, dib.
 
Əsləm 
: salım, sağlam. 
Əsləmək
14
: qorkmaq, çəkinmək, diqqət etmək. 
Əslən  
: kayçanda, heç vaxt.
 
Əsmək 
: çalmaq\ yel çalır. titrəmək, dəbəşmək, 
silkəlmək, ırğıldamaq, qımıldamaq
 
Əsmər  
: (<> bəsmər?) qaramtıl: qarayağız, buğday 
önğlük, qara tutli
7
, qara kuçkıl
7
, qara toru
5
, qara 
töri
4
, konğırkay
4, 
qarasoronğko
3
.
 
Əsnaf 
: satıcı, cərçi
8
, kibisi
3.7
.
 
Əsnək 
: dəyişən, dəyişikli, elastik (uzan, qıssa, 
əğril, kamburlaşan).
 
Əsnək
 : 
əsən, yumşaq, sağ, dəpəşən, səpişən, 
dəgişən. 
Əsnəmək
14
: dan atmaq, səhər açılmaq.
 
Əsrək baş
: isirik baş, iskisi, işkiçi, içkiç, içikiçi.
 
Əsrəmək
: bəsləmək. raslamaq.
 
Əsrimə 
: özündən çıkma, şura gəlmə.
 
Əsrimək 
: bəsrimək, bəsirmək\ əsrəş: bəsrəş\  
əsrəndi
9
: bəsrəndi, bəsindi: evlatlıq öğrənti.
 
Əş
1
 
: < dəş. daş.dəng, tinq
9
, tay 
2
, iş
3
,  tenq
4
, 
sinqar
4
\ əşərmək
14
: yoldaş tutmaq.
 
Əşdəğər
: bahadaş
8
 
Əşit  
: birdənğ, birdəngə, dəngəş, ayni, birlikdə, 
bərabər, varavar
8
, musavi.
 
Əşitləmə 
: bərabərləmə, varavarlama, dənğlətmək, 
düzləşdirmək, müvazinə
 
Əşkin  
: yorıqlıq, usda ; açık ; yerişli olmaq.
 
Əşraf  
: zəngin, boyar. 
Ət palçığı
: düyün palçıq: 
 
Ətək 
: qırak
 
Ətir 
 
: <
 
ötir.
 
Ətrəngi 
: arğavan.alğın.
 
Əv  
: önq tarapı. qabaqlıöı.
 
Əvəz 
: dərək\  əvəzinə: dərəginə. yanıt, yanut, 
yanıtka, cavab, qarşılık, bədəl
 
Əvəzləmək
: qarşamaq, yanşamaq, yankamaq, 
dəyişmək, cavablamaq.  
 
Əvvəl 
: aldanın, ozal
8
, öncə\ bundan ozal (əvvəl, 
öncə)\ bir ay ozal, bir ay al: bir ay öncə\ al yaydan: 
yayın başından.
 
Əvvəldə 
: başda, ilkin, öndə, öncə.
 
Əyər  
: idər. bardı - gəldi
8
, vardi - gəldi, vurdi - 
gəldi, vurdu - oldu, şayət, gərəkirsə, birdən.
 
Əyilmək  
: çalkaymak
9
, arkaya yaslanmak, çəkilmək, 
incəlmək, nazikmək, qıyılmak\ çalqıyış
9
.
 
Əyləmək
: < əkləmək, aşlamak.
 
Əylənc
8
 
: gəzi, gərdiş.
 
Əyləncə 
: güyməncə
8
, yuanıç
7
, ərmək
6
, irmək
3
, savık, 
sayık
4
.
5
, ayın - savık
4
, könülaçu
5
 
Əyləncə 
: tormuz.
 
Əylənmək:
 ayalmaq, yavaşlamaq, gözləmək, 
bəkləmək , açılmaq.
 
Əylənmək
: < əyləncə (tormuz. 
Əyri: qıyşıru
14
:, yönli, sapıq, meyilli. 
Əyri - tokay
9
: kəkirsək, əğri - büğri, sιnιk - sιzιk
3.7
, 
kınqιr - kıysık
3.6
, əyrək
4
, ziqzaq.
 
Əyri (ucu+)
: çəngəl, qıvrıq. salış, kəkiri, iyrək, 
kinqqir, 
qıyşıru
14
: yönli, sapıq, meyilli. 
Əyrilmək: qıyşmaq
14
:, yönəlmək, sapmaq, 
meyillənmək. 
Əzbərləmək
: izəvərləmək, iç qılmaq.
 
Əzəli - əbədi
: önsüz – sonsuz.
 
Əzənək
8
 
: yaka
 
Əzici  
: basımlı, vurqulu, üstün, hakim.
 
Əzilmək 
: aynımak, qırcanməq, qısranmaq.
 
Əziş 
: qιsιk, sιkιş, əziyyət.
 
Əziyyət 
: əziş, qιsιk, sιkιş.
 
Əzmək  
: qatmaq, çalmaq, vurmaq, döymək, ititmək, 
sütmək (boya), boyamaq, atmaq, sarmaq, 
dolamaq, süpürmək, qarışdırmaq, yerə yıxmaq, 
basmaq, dağıtmaq, yaprılımaq, qabrılıtmaq
5
, 
çukurlatmaq.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
sözün özü 
 
 
74
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
      
F, f 
 
 
 
 
Fala  
: uquluk
9
 
 
Falçı 
: kürazqaçi
3.7
, balçı
5
, qaramatçı
9
, 
bolcampaz
4
,  baxçı.
 
Fəda  
:  yoluq: < yol. yolunda verilən, fədai.
 
Fəxr eləmək
: boysanmak, boysandırak, boy demək, 
ayınmak, öyünmək, özünü övmək, şişmək, 
ulusaymak. 
 
Fərziyə 
: çaklama
8
. güman
3.7
, bocol
5
, bolcam
4, 
 
yoramal
4
, varsayım
1
.
 
Fəvəran 
: burkulan.
 
Fınar 
: qolşam.
 
Fırlan  : 
girlən, girdən, dolan, aylan, oran, sarιn, 
danqan, pırlan: tırlan, dön, devin.
 
Fırlanan 
: devingən. dola ngən, girləngən, girdnən, 
aylanan, oranan, sarιnan, danqnan, fırlatmaq, 
pırlamaq: tırlamaq. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  
 
 

 
sözün özü 
 
 
75
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
                  
G, g