Yardılamaq, kömək ləmək

Olan 
 
: dolu\ olan yer: şişik yer. 
 
Olaşmaq
: çevrəlmək, toplaşmak.
 
Olav
4
 
: anğar, təfəkkür
 
Olay
1
 
: hadisə. 
Olca
4.9
 
: qadın, dişi\ qənimət, bəliq, qazanc, 
aslam
14
, sərvət, bəylıq, fayda, ovlanmış, olanmış
9
, 
yığılmış, yığma, yığam, yağma.
 
Oldurmaq
14
: otutmaq. 
Olğan
8
 
: < ulu. uca, dağlık yer\ olğan - olğan: dağ - 
dağ. 
 
Olqıl
: qutar.
 
Olqu
: fakt.
 
Olqun 
: pişmiş, pişgən, pişkan
9
, ərgin. 
 
Olmak
: bitmək, onulmak.
 
Olmaq
: yaxsamaq. yaraşmaq, yerləşmək, iyi gəlmək, 
gəlmək: bu paltar sənə olar (yaraşır  gələr)
 
Olmandada
: heç olmasa bir yol, önki - sonki, əvvəl - 
axir, barı birdə.
 
Olmasa 
: yoksa.
 
Olmasın bir h
al :  başarıķsız bir hal : yaramaz bir hal 
.
 
Olmasın
: boluqsuz
8
, boş, gərəksiz, önəmsiz, saçma 
(sözlər, işlər), xuysuz adam .
 
Oloğıy
3
.
7
: < ulu. qocalmaq, kəksəymaq
6
, ulğayu
5
, 
kartayu.
 
Olsun gərəklər
15
: hər nə olur olsun.
 
Olsun  :
 barı
 
Oltan
15
 
: daban\ Oltanğlamaq
 
14.15
: yamamaq, 
daban takmaq. 
 
Olturmaq
: dikətmək, oturtmaq.
 
Oluğ
8
 
: ullaqan, böyük.
 
Oluk 
: şıratan, novdan, oyulmuş yol.
 
Oluq 
: oyuq, lülə, iz, xət, qənov, suyolu, arx, arğa, 
arğav.
 
Olum 
: müsbət\ olumsuz: mənfi.
 
Olum
8
 
: oyuq, açəlgə, yapğıt, arx. 
Olunca 
: büsbütün, bütünüylə, tamamən, olmuş 
qədər, olsun olan, var yok, çıkarınca.
 
Olur 
: təbiidi.
 
Oluş  
: barlağ, barlap, təcrübə, varış, görüş, sonuc, 
nəticə, davranış, hərəkət, cür, tör, tərz.
 
Oluşuksuz
15
: çarəsiz, yardım edilməz.
 
Oma
9
 
: əkin\ oma ormak: əkin biçmək.
 
Omça 
: künnə, ağacın dibi, qol qιçın dib bölümü, 
kök, tənə.
 
Omur 
: qöğüş.
 
Omurğanq
: omuzğanq, onqurğa.
 
Omuz 
: atın sinəsi\ çiyin, yilkə\ aydalı
5\
 əgin.
 
Omuzdan
: gəriş, gərdən, döş. 
 
Omuzımaq
: umzımaq, döş vermək, şığırmaq, üstünə 
ağıncak ; dopulcak kimi (yani) olmaq.
 
Omuzlaq
: genq, yassı, çiğinli, əqinli, gərişi ullaqan, 
gərdənlək.
 
Omuzlu 
: yelkilik
uy 
 
On
: bol, çok, sağlam, uğurlu, sağlιklı, verimli, gəlir, 
ürün, ürəmə, ürətim\ onal: onqal: doğum, doğuş. 
 
Ona battıq
: onu basdıq.
 
Onaçça 
: bolca, verimlicə, iyicə.
 
Onanmak
: onaylanmak, düzəlmək.
 
Onara
: düzəldə\ tanrı işlərin onara.
 
Onarım
: tə'mir, islah,, restor, bərpa etmək. 
Onarlı
: vüqarlı, şərəfli\ onursuz: heysiyətsiz.
 
Onarmaq
: onaylamaq, onqaylamaq, dikətmək, 
düzətmək\ tənqid etmək,, raslamaq, toparlamaq.
 
Onaş
: söyərgə
8
 
Onat
: onğat, iyi, datlı, gözəl, sağlam, sağlıklı, dayanır, 
iyi davranmaq, özənli, yarar, axlaklı, keyfiyətli\ 
onatca:
 iyicə ; gözəlcə ; onatmaq, onatlamaq, 
onatlanmaq.
 
Oncan 
: qodux, inqan: bala.
 
Ondurmak
: iyiləşdirmək, sağatmaq, sağlığa 
qavuşdırmaq, undurmaq.
 
Onəmə
9
 
: niyə.
 
Onis 
: bitgi.
 
Onğarmaq
14
: onğurmaq, yamamaq, donatmaq, 
geydirmək, eləmək. düzətmək 
Onq olsun
: mutlu olsun, onqaylı olsun.
 
Onq salmak
9:
 düzəliş, yünəliv
3
, onğaluv
4
, onğlu
5
, 
iplənüv
7
. 
 
Onq 
: 
- 1) 
hanqsat
8
, hasat, asan 
- 2) 
sağ yan:. onqa 
dart\ qabax\ bunu onqumda gördüm\ gerçək, 
sözüm onq: doğru uyğun, bu onqummu düşümmü\ 
onqat, onğut, güclü, qəvi 
→ onarmak: dikətmək
 
Onq
: rəng.
 
Onq
: sağ, sağlam, dayanıklı, yetərli, uyqun, bol, uğur, 
sağlam, iyilkli.
 
Onqa salmak
9
: düzəliş, yönəliş
3
, onğalıv
4
, onğlı
5
, 
ipləniv
7
, 
 
Onqa 
: dayanıklı, sağlam.
 
Onqa
4
 
: sağa.
 
Onqalı 
: bəlli, bəlirli, kaçιk. 
 
Onqalış
4.9
: düzəliş, yönəliv
3,
  onğlı
5
, ipləniş
7 
Onqalıv
4
: düzəliş, yönəliş
3
, onğlı
5
, ipləniv
7
, onğa 
salmak
9
 
 
Onqalmadı
: yaramadı, əyri geddi\ onqalmanι keçən: 
sınmış.
 
Onqalmaq
: öz başını çarmaq\ onqatlamaq: 
yaşamaq, güzəran, həyat sürmək.
 
Onqalmaz
: onarılmaz, iyiləşməz.
 
Onqalmaz
: onarılmaz, iyiləşməz.
 
Onqaltmaq
: düzəltmək, düzənləmək. 
 
Onqamaq
: bərkişdirmək, sağatmaq, dayaklamaq, 
yetərləmək.
 
Onqar 
: tazalamaq, çiçəkləmək, boyamaq\ öngü: 
boya. 
 
Onqarın 
: iş bitirən > yonqayan, iş aparan.
 
Onqarmaq
: bacarmaq, işləmək\ qəbul etmək: allah 
onqara\ tapmaq, çıkarmaq, bulmaq, yaratmaq\ yolu 
onqarmaq.
 
Onqaru 
: sağa doğru.
 
Onqat 
: doğru, doğuş, dürüst, yaxcı, iyi, güclü. 
Onqay  
: asan, onqoy, unqay, kulay, qolay, yaylı, 
caylı, köylü\ yonqay: faydali\
 onqayçılık
: qolaylık
 

 
sözün özü 
 
 
130
onqaylıkla
4:
 hasatlıkla.
 
Onqay 
: qolay\ onğay olsun: qolay ; uğurlu olsun\ 
onğıylı: münasib.                         
 
Onqay 
: onaylı, uyqun, uyma, iyi, sağlıklı, uğurlu, 
uyqun, yerində, qolay. qəbul, muvafiq, müqnasib 
 
Onqaylamaq
: onarmaq: onaylamaq: islah etmək, 
tə'yid etmək\ onqatlı  söyləmək, mübarək olsun 
demək, onğun olsun: mübarək olsun.
 
Onqaylamaq
: sağ ; doğru görmək, onamaq, əlverişli 
görmək ; qılmaq, uyqun bulmak, təsdiq etmək\  
onaysız:
 təsdiq edilməmiş. 
 
Onqaylı 
: onqayın, mutlu, mübarək\ ədəbli\ yonqarlı, 
meyilli
 
Onqaysız:
 yaraşıksız, kopul, bayağı\ onqalğa: 
onqşuq ; yaxcı yaşam, yaşayış.
 
Onqçaqlı
: ətli, səmiz.
 
Onqki 
: bayağı, önqrəqi, ardaki.
 
Onqlanmaq
: bəzənmək. 
 
Onqlanmaq
: qalkınmaq, dikəlmək.
 
Onqlı
5
 
: düzəliş, yönəliv
3
, onğalış
4.9
, ipləniş
7
, onğa 
salmak
9 
Onqmaq
: keçinmək, dolanmək yaşamaq\ onqcak 
olmalı: işləməli, yaşacak olmalı.
 
Onqmaz
: onqalmaz, onqun olmaz, onqayt olmaz, 
yaxci ; mübarək olmaz, onqιnqιn olmaz.
 
Onqo(u)n
: büt, uğurlu, güclü, töz, tös, düz\ damğa, 
san(simgə) təsdiq\ bol verimli, bayındır, gəlişmiş,, 
yararlı, mutlu, qutlu, totem, onqunçuluk\ onqunluk: 
bərəkət, feyz.
 
Onqor
12
 
: çalış.
 
Onqsızlıq
8
: ixtilaf, onğ + suk +sızlık, anğ + sak + 
sızlık.
 
Onqsuk
: yetərli, yaxci≠onsuz: naqis, gəlişməmiş.
 
Onqtu
4
 
: güney
 
Onqu 
: yaxcı, düz\ onğulmak: onulmak: doğrulmak.
 
Onqulmaq
: doğrulmaq, şifa tapmaq, iyiləşmək, 
onülmaq, düzəlmək. 
 
Onqumaq
5
: ölmək, bitmək.
 
Onqun :
. 
 
Onqun 
: mubarək, onqat, onq, onğur, onqun , 
onqon, büt , uğurlu , güclü , töz , tös , düz qutli, 
onqunqun, qutlaq, qutluq, mutluq, təbrik, bol 
verimli , bayındır , gəlişmiş , yararlı , mutlu , qutlu , 
totem , onqunçuluk \ 
onqunluk
 : bərəkət\           
onq
 
olsun
: qutlar\ 
onğun
8
: pırrıq, parraq.
 
Onqunluq:
 qut, baxıt, baxt.
 
Onqunsuz
: uyğunsuz, gələcəyi quşqulu\  
Onqur  
: qutlaq, təbrik, qutluq, mutluq, onğun. 
 
Onqurak
9
: çanğ.
 
Onquşmaq
14
: anlaşmaq, barış. 
Onqün 
: səvli, sıvli.
 
Onmaq
: şəfa tapmaq, iyiləşmək, xoşbəxt olmaq, sağ 
yana yönmək, uğurlanmaq, mutlanmaq, 
güclənmək, böyümək, çıkmaq.
 
Onnoqörmək
12 
< onğmak > oğmak: oğsalamak.
 
Onulan 
: sağalan.
 
Onulmaq
: düzəlmək, şəfa tapmaq, bitmək, olmak. 
Onulmaz
: dərmansız  
 
Onum  
: qurtuluş, fərağ.
 
Onur 
: taqət.
 
Onur 
: şan , sayqι, heysiyyət, şərəf, düz, hesabli, 
xeyir, doğru, abray
8
, abraylı, fəxr
 
Onurlandırma
q: onur qazanmaq.
 
Onuşdan
: ondan
 
Ooba
5
 
: bəli.
 
Ooson
12
: hovuz.
 
Opa
4
 
: pudra
 
Opkur
9
 
: hopkur, acqara
5
, aç göz, tamahkar, 
doymaz.
 
Opqın
12
: dalqa.
 
Oplu  
: dolu, kök, tompak
4.9
, toluk
9
, dolqun, pökki, 
dölməç, səmiz, oklu.
 
Opnur - topur
9:
 opul - topul
9
,
 
topul - topur.
 
Opran 
: kayan yer, kayqan yer\ qorkutan, ürkütən, 
şaşırtan.
 
Opurmaq
: qoparmaq. dağıtmaq, əpritmək.
 
Or  
:
 düzün, tikiş tükətmə, təpə, yüksək, yer, 
toprak, qala, şəhər, quruluş, birlik, yakma, düzən, 
ölçü, biçim, kəsmə., xəndəq
 
Or
4
 
:
 kor, gor?
 
Ora 
: 
- 1) 
< ol + ara:o yer\ yarı 
- 2) 
< oy. oyuq. 
çuxur.
 
Ora
9
 
: çukur, quyu. çevri, çəpər\ cında orası: kifir 
su quyusu\ başıqa(başqasına) ora koliqan(istəyən) 
özü düşər.
 
Oracık 
: < ol + aracık.
 
Orak 
: bağlama. buxcalık.
 
Oraq 
: 
- 1) 
< vurmaq) çalqı, çapqı, çakpı\ 
- 2)  
< 
hörmək)  hörək, tav (tab).
 
Oraq 
: < orqaq. ormaq, vurmaq, eşmək, kəsib 
açmaq, qazmaq, xəndəqləmək, yarmaq, biçmək.
 
Oraqçı:
 trpançı, çalğıçı
. 
Oral 
: qoca, yaşı gecişən.
 
Oralamaq:
 
 
Oralamaq
: quşatmaq, qaytarmaq, çevirmək, sarmaq\ 
oray: saçın çevrisi\ oraylık: buruq, bürkük
 
Oralma :
 orama, düyüncək, bağça, buxça
 
Oralmaq
4
:
 yanmaq
9
, geriyə dönmək, dönmək, 
çönmək, qayıdmaq, dolanmək, ulaşmak.
 
Oralu
4
  :
 qayıtmalı
 
Oram 
: < or. oturulan yer. orun, durulan yer. 
 
Oramaq:
 aylamaq, sarιmaq, danqamaq, bağlamaq, 
dolamaq, fırlamaq, fırlatmaq, döndərmək\ alnı 
danqalı: alnı oramlı, baxtı bağlı.
 
Oran   :
 < hörmək. bağıntı, bağlılık, ilinti, ilgi, ölçü, 
nisbət, çən
9
, çəm, ölçü, çən - çək, əndaza. 
 
Oran 
: (< ormaq: vurmaq, kəsmək, biçmək). biçik, 
ölçü. oran dışı\ oranda: oranlı, orana uyqun, ölçü 
bilçili.
 
Oranla   :
 görə, yanında, nisbətən.
 
Oranlamaq:
müqayisə etmək, biçmək, doğramaq: 
qarşılaştırmaq, təxminləmək.
 
Oranlı   :
 görəli, görəcə, nisbi, tənasüb, orantı, 
dəng
5
, ara qaiş
4,
 yerli, ölçülü
 
Oranmaq
: yerləşmək, sarınmaq, çevrinmək, 
çulqanmaq, bürünmək.
 
Orasan
4
 :
 bu söz çokluğu göstərir. böyük
\ oray
4
:
 çok\ 
orasan ülkən.
 

 
sözün özü 
 
 
131
Oraş 
: < hörmək) çevirmə, çulqama, sarmaq.
 
Orav
4
  :
 < hörmək) oralu
4
, piç, burç
 
Oray
4
  :
 çok 
 
Orda 
: yuva, ocak, orta çağlarda türk yerləşim 
mərkəzləri, altın ordu. türk ordası: türk ocağı.
 
Ordu 
:
 baş kənd
 
Ordu 
: or: yer\ orta
9
: sürü, topluluk\ orun: görəv 
yeri, məqam\ ordu, orta: qonak, saray, ordu.
 
Ordu
5
  :
 çadır, yer, ordunan atιlιb: yerindən sιçrayιb 
qalmaq
 
Orəng  : 
met 
< 
ornak: yer, qonaq, təxt. orun. durulan 
yer.
 
Orğaçı  :
 ırğuçı, doğurçı, işçi, biçinçi.
 
Orğan  :
 yoğun ip (orin
fırans
).
 
Orı(a)nmaq:
 < hörmək) burulmaq, bürünmək.
 
Orın
4
 
:
 yer, yurt, cer, urın, cir, yər, yir, baca
4 
Orındamaq
4  :
 icra etmək
 
Orındavçılar quramı
: icra quruhu.
 
Orındavğa
4
: icra etmək, işrəmək, işləmək.
 
Orındık
4
 :
 səndəl
 
Orınlamaq:
 yer bə yerləmək. yerləşdirmək.
 
Orkestir 
: < hörmək). hörkistir, hörük.
 
Orqaçi dəvə
: arvana, enən.
 
Orqan 
: 
orqon
 < hörük. hörgüg. hörgə, üzv, müşə
4
, 
müçö
5\
 
orqan
9:
 araç, quruluş, çalqı, ayqıt,
 
Orqançı 
: ipçi\ ip: örmə
 
Orqon 
: ip, çuval. hava\ bu gün orqan pozuk.
 
Orma
9
   :
 oma
9
, biçin (oraq < or. ormaq < vurmaq 
orman)\ ormaç
9,
 omaş
9
, omaç
9
,  omıçı
9
: oraqçı. 
 
Orma
9
 
: biçim.
 
Ormaq
4,9
: biçmək, kəsmək, çabu
7, 
sabıv
3, 
oruv
4
, orü
4
, 
 
Ormək
9
, 
: biçmək, oruv
4
, orü
4
, sabıv
3
, çapı
7.
 
Ornak
9
 
: yer, qonaq, təxt. orun. durulan yer.
 
Ornalaşqan
4
:
 yer alan, olan.
 
Ornamaq:
 yerinə düşmək, bir yerdə durmaq, 
yerləşdirmək,, sağatmaq, qoymaq. bəsləmək, 
bağlamaq.
 
Ornaş 
: yerləşiş, yerləşmə.
 
Ornaşmak
: yerləşmək, kökəşmək, göyərmək, 
bekimək, ağarmak. 
 
Ornaşmaq
: köməkləmək, bərqarar olmaq, sabit 
olmaq.
 
Ornatmaq
: yeləşdirmək, orun vermək, yerinə 
qoymaq.
 
Ornuna
4
 :
 yerinə.
 
Orınlamaq: yer bə yerləmək 
Orpak :
 qum təpə.
 
Orta - çağlı
: orta yaşlı.
 
Orta 
: otra: utru  orta, ortada\ otrunmaq: 
utrunmaq: qarşı qoymaq istəmək
 
Orta 
: yer. ottura
9
, daariçilik
9, 
otru, utru, otra
ka
, 
düz\ fasilə, məsafət, uzaqlıq
 
Ortaç 
: şərik.
 
Ortak  : günü, nökər, quma. 
Ortaklaşma
: dənğənə
8
, birgə bölmək, ortalamaq, 
müvazinə.
 
Ortaq  
: qarşılık, qatnaşıq, araşıq, özara: kəndi 
içində\ yalpı
6
, hamı, imum\
 ortaq
13:
 bilinən, gənəl, 
vasitə.
 
Ortalamaq
: dənğənə
8
, ortaklaşma, birgə bölmək, 
müvazinə.
 
Ortalıq
14
: bərabərlik, əşiklik. 
Ortam  
: özək, öz, mərkəz\ bəlli yer, durulan ; 
oturulan yer, qonak.
 
Ortamçı
5
: qılışdıran
7
, vasitə, araçı, yaraştıran 
 
Oruc 
: < ər (ertə: səhər) + gec (gecə: akşam). 
gecə - gündüz.
 
Oruq
14
: ibrət, dərs, sınır, ölçü, im, hədəf\ 
oruqunca: isulən. 
Orulmuş:
 arık, zayıf, qurumuş, kor olmuş
 
Orum 
: yığım, ormağa yetən, biçin, biçim.
 
Orun dartmaq
: arın dartmaq, xəstələnmək. 
Orun 
: görəv yeri, oturaq. çalışma yeri, məqam, 
yer, paya\ şö'bə, bölük: ulət dayrələri: orunları, 
dolayları.
 
Orunğlı
14
: yerli yerində. münasib. 
Orunbasar
: canişin, mavin.
 
Orunda 
: münasib, yerli, yerində, uyqun.
 
Orunlamak
: yerinə gətirmək.
 
Oruv
4
 
: biçmək, orü
4
, sabıv
3
, ormək
9
, çapı
7.
 
Orü  
: parça .
 
Orü
4
 
: biçmək, oruv
4
, sabıv
3
, ormək
9
, çapı
7.
 
Os 
=
 üs 
=
 uc 
= 
uç
 + mək: bəyqəlmək > böyümək.
 
Osal 
: uysal
1
,  məzlum, əl - ayaqsız, kala – keh.
 
Osanğ
14
: gic, qafil, dalqın. 
Osdurmaq
: < əsirmək. yelləndirmək, səsləndirmək.
 
Osı
4
 
: bu.
 
Osılay
4
 
: böyləliklə.
 
Osırda  
: o sılay
4
,
 məumulən, böylə.
 
Oslanmayan
: < oslamaq: gözləmək). gözlənilməz, 
güman edilməyən, qaraşılmayan.  
 
Osluq 
: osurmaq.
 
Osom 
: andan son(sonra), bundan son.
 
Osunda 
: burda.
 
Osup 
: əsip, ötüb.
 
Osyan 
: (t 
=
 s) 
otyan, cücərən, çıkan > üsyan: 
qoğzanış. 
 
Oşatmak
: < oğşatmaq. usatmak: osatmak: 
xırdalamak, üzmək, sıyırmək.
 
Oşkoş
13
 
: < 
met 
okşaş, bənzər, bənzəyən, kimi.
 
Oşondan
5
: oradan.
 
Ot  
: yalın 
Ot  
: ilac, yam\ otacı, yamcı: əttar\ otaclılq\ 
otacılıq olmaq: həkimə möhtac olmaq  
Otacı : 
yamcı: əttar.
 
Yamcı : 
otacı : əttar. 
Ot  
: üt: yandιr\ ot: qal\  öt: ged, ödək, ödünc\ 
ötə: ütə, iti\ ötəl: ödəl. vermək: ödənc (ətək: ötək?).
 
Otak butak
: oyana bu yana, əylək - böylək, əylək: 
başqası\ öylək < o+əl+ki\ bəyləki < bu+əl+ki.
 
Otak
9
 
: otaş, oylamaq, yabanı otdan ayırma, alağ 
işi. 
 
Otakçılık
9
: yabanı otdan ayıran.
 
Otaq  
: çadır, mərkəz\ basqın odaları: fişar 
mərkəzləri.
 
Otan - çava
9
:çör - çöp, süpürüntü, yakıt, yakacak.
 
Otan
4
 
: batan, vətən.
 
Otarmaq
: kələmək
8
, budağlamak, budamaq\ dəyərsiz 

 
sözün özü 
 
 
132
; haşal otlarι yığmaq\ otağ : vəcin\ otağlamaq
 
Otaş
9
 
: > otağlamaq. otaq, yabanı otdan ayırma.