Yaşil iNKİŞAF: enerji SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ alternativ məNBƏLƏR 2 yaşil iNKİŞAF

YAŞIL İNKİŞAF: ENERJİ SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ ALTERNATİV MƏNBƏLƏR
-  yol çəkilişi xərclərinin daha da ixtisar edilməsi;
-  ictimai nəqliyyatdan istifadə edən sərnişinlərin sayının artması;
-  günəş enerjsi təsərrüfatının fəaliyyəti nəticəsində su qızdırıcılarının miq-
darının iki dəfəyə qədər artımı və bu sektorda yeni iş yerlərinin yaradıl-
ması (məsələn, Almaniya Ətraf Mühit Agentliyinin (GEA) hesabatına 
görə 2003-cü ildə bu verginin tədbiqi nəticəsində Almaniyada 250 min 
yeni iş yeri açılmışdır.);
-  bu vergi növü Almaniyanın əsas məqsədlərindən olan 2020-ci ilə 
kimi CO2 emissiyasının  40%-ə qədər azaldılmasına (1990-cı illərlə 
müqayisədə) nail olmağa və iqlim mühafizəsi üzrə maarifləndirməyə 
yardım edir
4
. 
Barbadosda ətraf mühit vergisi günəş enerjisi ilə fəaliyyət göstərən su 
qızdırıcılarının təchizatına böyük köməklik göstərir. Barbados və İndone-
ziya ətraf mühit vergilərindən daxil olan gəlirləri ölkənin yoxsul əhalisinin 
inkişafına dəstək üçün yönləndirir. 
İordaniya subsidiyaları işsizlik və yoxsulluğun aradan qaldırılması ilə 
mübarizə aparan, məsələn, dövlət işçilərinin əmək haqqlarının artırılması 
kimi proqramların həyata keçirilməsi zamanı tədbiq edir və bu yardımı aşağı 
və orta gəlirli ev təsərrüfatı subyektlərinə də aid edir
5
.
Yeni Zelandiyada isə kənd təsərrüfatına dotasiya sırf ətraf mühitin 
qorunması deyil, daha çox davamlı inkişafa nail olmaq üçün verilir və bu 
istiqamətdə islahatlar davam edir
6
.
“Yaşıl” artıma yönəlmiş iqtisadi stimul paketlərinin həcminə və 
səmərəliliyinə görə Asiya ölkələrindən Cənubi Koreya və Çin daha öndədir. 
Beləki, Çində “yaşıl” sektorların inkişafı üçün təşviqat paketi ÜDM-in cəmi 
3%-ni təşkil edir və bu məbləğ 2020-ci ilə kimi 1,8 milyon yeni iş yerlərinin 
yaradılmasına yönəldilir. Çin 2020-ci ilə kimi ÜDM-in 3 %-ni yüksək sürətli 
qatar, külək və günəş enerjisi, eləcə də səmərəli işıqlandırma sisteminin inki-
şafına sərf etməyi qərara alıb. Müqayisə üçün qeyd edək ki, ABŞ-nın “yaşıl” 
təşviqat üçün xərcləri ÜDM-in 0,7%-ni, AB-nin xərci isə ÜDM-in 0,2%-ni 
təşkil edir
7
. 
Yaşıl fiskal siyasət davamlı inkişafın təmin edilməsi üçün zəruri olan is-
lahatdır. Uğurlu yaşıl fiskal siyasət isə ənənəvi iqtisadiyyatda bəzən mövcud 
4
http://www.unep.org/greeneconomy/EventsConferences/tabid/105555/language/en-US/Default.aspx
5
World Bank (2010), Subsidies in the Energy Sector: An Overview
6
Vitalis, V. (2006), “Subsidy Reform in the New Zealand Agriculture Sector”
7
http://www.unep.org/documents.multilingual/default.asp?DocumentID=624&ArticleID=6548&l=en&t=long

---

- 24 -