Yengil atletika va uni

Mashg‘ulotning musobaqalashuv davrida
sportchi ayollar 
asosiy musobaqalarga tayyorlanadilar. Ammo mashg‘ulotlar bahorgi 
bosqichga ham o‘xshash bo‘lishi mumkin.
Yilning boshida alohida turlardan tez-tez musobaqalarga qatnashib 
turish va ulardagi kamchiliklarni aniqlab, mashg‘ulot jarayonida 
tuzatib borish muhim. Shu bilan birgalikda, bu musobaqalar yettiku-
rash bo‘yicha asosiy musobaqalarga tayyorgarlik ko‘rishga yordam 
beradi. Asosiy musobaqalar boshlangunga qadar, ko‘pkurashdan 
mashg‘ulot yuklamalarini pasaytirmasdan, 2-3 marta ko‘pkurash 
musobaqalarida qatnashish kerak. Musobaqalar har 2-3 hafta oraliq 
bilan o‘tkazilsa, sportchi ayollarning dam olishiga yetarlidir.
Asosiy musobaqalarga ikki hafta qolganda mashg‘ulot yuklama-
larini pasaytirib, 2-3 kun qolganda, to‘liq dam berish kerak.
Yuqorida o‘nkurashchilar uchun ko‘rsatilgan musobaqadagi tartib 
beshkurashchi ayollarga ham taalluqlidir. Farqi shundaki, sportchi 
ayollar birmuncha boshqacharoq razminka o‘tkazishlari kerak. 

---

546
G‘ovlar osha yugurish oldidan razminkaning birinchi qismi – sekin 
yugurish va hamma yengil atletikachilar uchun taalluqli bo‘lgan 
umumrivojlantiruvchi mashqlardan iborat, so‘ng g‘ov osharning 
maxsus mashqlari bajariladi. Barcha tayyorgarliklar startga 5-10 
minut qolganda tamomlanadi.
Yadro itqitishga tayyorgarlik musobaqaga 20 minut qolganda 
boshlanadi. Bu asosan yadro itqituvchining maxsus mashqlaridan 
iborat bo‘lib, musobaqadan 5-6 minut ilgari tamom bo‘ladi.
Agarda balandlikka sakrash bevosita yadro itqitishdan keyin 
boshlanadigan bo‘lsa, yugurib kelishlarni belgilab olib, 2-3 marta 
planka ustidan sakrab o‘tish kerak. Ammo kuchni tejayman deb, 
sakrashni yuqoriroqdan boshlash mumkin emas. Chunki bunday 
tejamkorlik natijasida sportchi ayol o‘zining eng yaxshi natijasiga 
tayyorlanmay qolishi mumkin.
Agarda musobaqa programmasiga binoan yadro itqitishdan keyin 
tanaffus beriladigan bo‘lsa, bu paytda razminka ikki qismdan iborat 
bo‘ladi. Birinchi qismi sekin yugurish va umumrivojlantiruvchi 
mashqlardan iborat bo‘lsa, ikkinchi qismi maxsus mashqlardan iborat 
bo‘ladi.
Musobaqaning ikkinchi kunida uzunlikka sakrash oldidan 
sprintchilar va sakrovchilar uchun belgilangan odatdagi razminkani 
bajarishdan keyin, yugurib kelishni belgilab turib, 1-3 marta sakrab 
ko‘rish kerak. Birinchi urinishni dadillik bilan bajarib, keyingilarida 
sharoitga qarab o‘zgartirishlar kiritish mumkin.
200 m ga yugurish oldidan 
3
/
5
tezlikda 100-150 m yugurib o‘tib, 
tayyorgarlikni startdan 8-10 minut oldin tugatish kerak.
Ko‘pkurashlar musobaqasidan keyin 10-12 minut sekin yugurib, 
(o‘t ustida) nafasni rostlab, dushga tushish mumkin.
Ko‘pkurashchilarning mashg‘ulotlari juda ham uzoq vaqt davom 
etadi. Shuning uchun to‘g‘ri ovqatlanish tartibiga rioya qilish 
kerak. Bundan tashqari, kuchni tiklashga yordam beruvchi S va V 
vitaminlarini iste’mol qilib turish kerak. To‘g‘ri ovqatlanish ayniqsa 
musobaqa paytida muhim ahamiyatga ega bo‘lib, natijalariga ta’sir 
qiladi.

---

547