Yozma ish turlari: insho, bayon, diktant

V.A.Motsart, 
L.V.Betxoven, 
Bax, 
Chaykovskiy 
kabi 
musiqachilarning kuyi eshittiriladi va shu asosda “Kuy sehri” 
mavzusida matn yaratiladi; 
antonim, omomim, paronimlar
dan unumli foydalanilgan holda 
ham matn yaratish mumkin. Bu tarzdagi matnlarni yozishni 
o‘rgangan 
o‘quvchi 
inshoni 
mukammal 
tarzda 
ifodalashga 
qiynalmaydi. 
3.
 
Narsa-hodisalarni, 
voqelikni 
tasvirlash 
usuli
dan 
foyadalanish mumkin. Ona tili mashg‘ulotlarida narsa-buyum, 
hayvonlar, voqea-hodisalar; insonning tashqi qiyofasi, tabiat manzarasi, 
ma’lum bir joyning (mas., sinf xonasi, darsxona), tasvirini yaratishga 
doir topshiriqlar berilishi mumkin. O‘quvchilar 
qish, bog‘ 
haqida 
og‘zaki va yozma matnlar yaratishga juda qiziqadilar. Topshiriqlar 
quyidagi mazmunda bo‘lishi mumkin: 
– 
alohida narsa-buyumlarni tasvirlash
. Turmushdagi alohida 
narsa-buyumlarni og‘zaki tasvirlash maktabgacha bo‘lgan davrda 
shakllana boshlaydi. Bu muhim topshiriq boshlang‘ich sinflarda ham 
amalga oshiriladi va ona tilining izchil kursini o‘rganish jarayonida 
davom ettiriladi. O‘quvchilar ona tili mashg‘ulotlarida istalgan narsa-
buyum (masalan, kitob, kundalik, yozuv stoli, deraza, chizg‘ich, 
chinor, dastro‘mol kabilar)ning oddiy, ilmiy va badiiy tasvirini 
yaratishlari mumkin. Bunday matnda o‘quvchi o‘xshatish, jonlantirish 
kabi tasviriy vositalarni, badiiy so‘z va iboralarni, sifatlash, mubolag‘a 
kabi usullarni qo‘llay olishi kerak bo‘ladi. Tasviriy insho yaratishdan 
bog‘lanishli nutqni o‘stirishda, she’riy matnlarni tahlil qilishda, 
masalan, Oybekning “Na’matak” she’rini, A.Oripovning “Men nechun 
sevaman O‘zbekistonni?” she’ridagi voqelikni tasvirlashda foydalanish 
mumkin. 
Narsa-buyum tasvirini yaratishda tabiiy ashyolardan unumli 
foydalanish tavsiya etiladi: 
–