Yuqori tartibli chiziqli bir jinsli differensial tenglamalar’’



Yüklə 124,24 Kb.
səhifə7/8
tarix20.11.2022
ölçüsü124,24 Kb.
#69939
1   2   3   4   5   6   7   8
kurs ishi Vohido

y =( c1+ c2x)ek x

ko’rinishida bo’ladi.


3. Xarakteristik tenglamaning ildizlari k1 va k2 kompleks sonlar bo’lsin:


, ,
.
Xususiy yechimlarni
y1 =e x va y2 =e x
shaklida yozish mumkin.
Quyidagi natijadan foydalanamiz: agar xaqiqiy koeffitsentli bir jinsli chiziqli tenglamaning hususiy yechimi kompleks funksiyalardan iborat bo’lsa, u xolda uning haqiqiy va mavxum qismlari xam shu tenglamaning yechimi bo’ladi.
Demak, xususiy yechim
e x= e xcos( x)+ie xsin( x)
bo’lgani uchun e xcos( x) , e xsin( x) lar (4.3) tenglamaning yechimlari buladi.
Umumiy yechim esa
y= e x (c1 cos( x)+c2 sin( x))
ko’rinishda bo’ladi.
Misol.
y’’ -4y+7y = 0 tenglamaning umumiy yechimi topilsin.
Yechish.
Bu tenglamaning xarakteristik tenglamasini yozamiz:
k2- 4k+7=0.
Uni yechib, k1=2+i va k2=2-i topib , umumiy yechimni xosil kilamiz:

y= e2x (c1 cos( x)+c2 sin( x)).


CHIZIQLI OʻZGARMAS KOEFFITSIYENTLLI YUQORI TARTIBLI BIR JINSLI DIFFERENSIAL TENGLAMALAR.
Nazariyada va amaliyotda ikki xil tipdagi tenglamalarni farqlashadi – bir jinsli va bir jinsli boʻlmagan tenglamalar.
Oʻzgarmas koeffitsiyentli chiziqli bir jinsli ikkinchi tartibli differensial tenglamalar quyidagicha koʻrinishda boʻladi:

Oʻng tomoni esa qatʼiy nol boʻlishi lozim.
Bunday differensial tenglamalarni yechish uchun:

  1. Xarakteristik tenglamani tuzish lozim:


Tenglama -ni oʻrniga , -ni oʻrniga qoʻyib hosil qilinadi, y ni oʻrniga hech nima yozmaymiz.

  1. – oddiy kvadratik tenglamani yechamiz,

Ildizlarga qarab uch xil holatga duch kelishimiz mumkin:

  1. Agar D>0 boʻlsa, – turli xil haqiqiy ildizga ega boʻlamiz, bunday

holatda differensial tenglama ildizlari quyidagicha boʻladi:
konstantalar

Tushunarliki – larning birortasi 0 boʻlsa, umumiy yechim (masalan boʻlsin)

koʻrinishni oladi.

  1. Agar xarakteristik tenglama ikkita karrali yechimga ega boʻlsa ,

yaʼni D=0 boʻlsa, u holda bir jinsli differensial tenglamaning umumiy yechimi
konstantalar
Agar ikkala yechim ham boʻlsa, umumiy yechim yana soddalashadi:
konstantalar.
Aynan primitiv differensial tenglamaning yechimi boʻladi:


  1. Agar D<0 boʻlsa, xarakteristik tenglama qoʻshma kompleks ildizlarga ega

boʻladi:

u holda bir jinsli tenglamaning umumiy yechimi quyidaicha koʻrinishda boʻladi:
, konstantalar
Agar kompleks yechimlar toza mavhum sonlardan iborat boʻlsa, yaʼni boʻlsa

u holda yechim quyidagicha boʻladi:
, konstantalar
har bir m-karrali ildiz boʻlsa, u holda unga mos umumiy yechim

koʻrinishda boʻladi, -konstantalar.

Yüklə 124,24 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin