Yuridik atamalar lug‘ati advokat — yuridik va jismoniy shaxslarga professional huquqiy yordam ko‘rsatuvchi fuqaro. Affekt

Stvol — o‘qning mo‘ljallangan tomonga uchishi uchun xizmat qiladi (81-rasm).

81-rasm. Stvol:
a—avtomat stvolining tashqi ko'rinishi; 5—pulemyot stvolining tashqi ko'rinishi; rf—stvolning oxiri kesilgan ko'rinishda; e —stvolning ichki ko'rinishi; 7—yo‘nilgan qismi; 2—o‘qning kirish joyi; 5—patrondon; 4—nil asosi; 5—gaz kamerasi; d—gaz quvuri va stvol osti dastasini biriktiruvchi halqa; 7—mo‘ljalga olish moslamasining asosi; 5—stvol shtifti uchun ezilgan joy; P—rezba; 70—pulemyot tirgagi biriktiriladigan asos; 77—shompolni biriktirish uchun sirg'ali halqa.
Stvol ichkarisida to‘rt qirrali kanali bo‘lib, chapdan yuqoriga va o‘ngga yo‘nalgan. Qirralar o‘qning tez kuchlanib harakatla- nishiga xizmat qiladi. Qirralar bilan bog‘langan yo‘lak bo‘lib, bu yo‘lakning o‘rtasi stvol kalibri deyiladi.
Stvolning zirhlangan qismi qattiq piston shaklida bo‘lgan kanali o‘qlanish qismi deyiladi. O‘qlanish qismidan stvol kanalining qirrali qismiga o‘tishi o‘qningyo‘lagi deb ataladi.
Stvolning bosh qismida rezba bo‘lib, unga kompensator ula- nadi, gaz kamerasi, bog‘lovchi mufta, nishonga olish dastasi hamda o‘q solinadigan joyda otilgan o‘q gilzasini chiqarib tash- lovchi qismini ilib olish uchun zirhli kesishganjoyida yo‘naltiruvi changakdan iborat (82-rasm).
Gaz tuynugida ishqorlangan yo‘nalish gaz kamerasi orqali gaz kamerasiga o‘tadi.
Stvol qulisi — avtomat qism va mexanizmlarini biriktirish, zatvor ramasining zatvor bilan birgalikdagi harakatini yo‘naltirish, stvol kanalini zatvor bilan yopish va zatvomi yopish uchun xiz- mat qiladi.
82-rasm. Og‘iz tormozi — olov so‘ndirgich (n) va kompensator (b):
7—uchki qismi; Z—tuynuklari; 5—yorma; 7—so‘ndiruvchi tirqishlar; 5—biriktirgich uchun kesma; d—aylanasiga bukilgan qismi; 7—ichki rezba.


3 5
Stvol qutisi o‘zining qopqog‘i bilan yopiladi (83-rasm).
Stvol qulisi qopqog'i — stvol qutisida joylashgan avtomatning qism va mexanizmlarini ifloslanishdan saqlaydi (84-rasm).

83-rasm. Stvol qutisi:
7—kesmalar; Z—qaytaruvchi bo'rtma; 5—bo‘rtiqlar; 7-yo‘nal- tiruvchi bo'rtma; 5—biriktirgich; 6—bo'vlama oraliq; 7—ko‘ndalang oraliq; 5—magazin uchun mo'ljallangan qistirgich; P—tepki halqasi; 70—pistolet dastasi;
77—qo‘ndoq.

84-rasm. Stvol qutisining qopqog‘i:
7—yoriq; Z—qattiq qirrasi; 5—pog‘onali kesim.
Mo‘ljalga olish moslamasi — avtomat (pulemyot)ning o‘t ochish cho‘g‘ini turli masofalardagi nishonlarga to‘g‘rilash uchun xizmat qiladi (85-rasm).

85-rasm. Mo‘ljalga oltsh moslamast:
a—avtomatga o'matiladigan; 5—pulemyotga o'matiladigan; 7—moslama asosi; Z—moslama yo'laklari; 5—planka; 7—yuruvchi halqa; 5—mo‘ljal plankasi o'yiqchasi; 5—yuruvchi halqa tortqisi; 7—nishoncha vintining buragichi; 5—nishoncha.
Mo‘ljalga olish moslamasining asosi quyidagilarga ega: moslama plankasiga belgilangan balandlikni berish uchun xizmat qiladigan yo‘laklar, nishon plankasini biriktirish uchun halqalar, shtift va gaz trubkasi uchun darchalar; ichida — yassi prujina uchun uya va zatvor ramasi uchun bo‘shliq; ortki devorida — stvol qutisining qopqog‘i uchun yarim doira kesma.
Yassi prujina moslama asosi ichidajoylashgan bo‘lib, moslama plankasini o‘matilgan holatida tutib turadi. Moslama plankasining o‘yiq joyi bo‘lib, undagi kesma nishonga mo‘ljallanish uchun, plankadagi ko‘ndalang kesmalar esa yuruvchi halqani o‘matilgan holatda prujinali tortqi yordamida tutib turish uchun xizmat qiladi.
Pulemyotdagi nishoncha o‘yiq joyga ega bo‘lib, u nishonga to‘g‘ri olish uchun mo‘ljallangan. Bundan tashqari u buragich bilan birgalikdagi vintga, prujinaga, shayba va shtiftga ega. Yuruvchi halqa moslama plankasiga kiydirilgan bo‘lib, tortqi yordamida tutib turiladi.
Tunda otish uchun (mo‘ljal plankasi qadog‘iga va mushkasiga) yoritishjihozlari o‘matiladi va tungi mo‘ljallashlar ham qo‘llaniladi. Mushka sirg‘aluvchisi tengma-teng mushka asoslariga qotirilgan sirg‘aluvchiga va mushka asoslariga xavf berilish holatlari ham aniqlanadi.
Qo'ndoq pistolet daslaqi — avtomatdan qulay tarzda otishni ta’minlaydi.
Zatvor ramasi, gaz porsheni bilan birgalikda zatvor va zarb- dor-tepki mexanizmini harakatga keltirish uchun xizmat qiladi (86-rasm).

3
1
86-rasm. Zatvor ramasi, gaz porsheni bilan birgalikda:
7—zatvor uchun kanal; Z—saqlovchi bo'rtma; 5—avtotepki richagini bo'shatish uchun bo'rtma; 7—stvol qutisi devoridagi bukmaga joylashish uchun kesma; 5—dasta; d—egri kesma; 7—to‘suvchi bo'rtma uchun kesma; 5—gaz porsheni.
Zatvor patronni patrondonga yuborish, stvol kanalini yopish, kapsulni ezish va patrondan gilza (patron)ni sug‘urib olish uchun xizmat qiladi (87-rasm).

87-rasm. Zatvor:
a—zatvor asosi; 5—zarbdor; rf—uloqtirgich; 7—gilza uchun kesma; Z—uloqtirgich uchun kesma; 5—yetaklovchi bo'rtma; 7—uloqtirgich o‘qi uchun tuynuk;
5—jangovar bo'rtma; 6—to‘suvchi bo'rtma uchun boylama kesma; 7—uloqtirgich prujinasi; 5—uloqtirgich o‘qi; P—qistirgich.
Qaytaruvchi mexanizm — zatvor ramasini zatvor bilan birga oldingi holatga qaytarishni ta’minlaydi (88-rasm).
1

88-rasm. Qaytaruvchi mexanizm:
7—qaytaruvchi mexanizm; 2—yo‘llovchi tayoqcha; 5—harakatlantiruvchi tayoqcha;
7—mufta (o‘qni yo'llovchi).
Gaz trubkasi gaz porsheni harakatini yo‘naltirish uchun xiz- mat qiladi. Stvol usti qoplamasi avtomatchi (pulemyotchi)ni o‘t ochish chog‘ida stvol qiziganda, qo‘llarini kuyishdan asrashga mo‘ljallangan (89-rasm).

89-rasm. Gaz trubkasi stvol qoplamasi bilan birgalikda:
7—gaz trubkasi; Z—gaz porsheni uchun yo'naltiruvchi qovurg'alar; 5—oldindagi biriktirgich; 7—stvol usti qoplamasi; 5—ortki biriktirgich; 6—bo‘rtma;
7—yassi prujina.
Zarbdor-tepki mexanizmi tepkini jangovar holatdan xalos etish, zarbdorga zarba berish, avtomatik va yakka tarzda o‘t ochilishini ta’minlash, o‘t ochishni to‘xtatish, zatvor yopilmagan hollarda o‘t ochishning oldini olish va avtomat (pulemyot)ni saq- lagichga qo‘yish uchun xizmat qiladi (90-rasm).

90-rasm. Zarbdor-tepki mexanizmining qismlari:
a—tepki; b—jangovar prujina; rf—ilgak; e—yakka tarzda o‘t ochish sheptalosi;
/—avtotepki; g—avtotepki prujinasi; h—o'tkazgich; r—yakka tarzda o‘t ochish sheptalosining o'qlari va prujinalari;j—tepki harakatini so'ndirgich; £—tepki harakati so'ndirgichining prujinasi; /—quvursimon o‘q; 7—jangovar yuza; Z—avtotepki yuzasi; 5—bukilgan uchlar; 7—sirtmoq; 5—egri bo'rtma; 6—to'g'ri burchakli bo'rtmalar; 7—dumcha; 5—kesma; P—sheptalo; 70—tirgak; 77—zashcholka; 72—oldingi bo'rtma; 75—o‘tkazgich hududi; 77—sapfa.
Jangovar prujinali tepki — zarbdorga zarba berishga mo‘l- jallangan. Tepkida jangovar vzvod, to‘xtovsiz avtoboshlovchi vzvod o‘qini aylanuvchi qismi bo‘yini va o‘q (osi)lar uchun te- shiklar mavjud. Jangovar prujina tepkini aylanuvchi qismi bo‘yicha kirgizilib va o‘z ilmoqlari bilan tepkini hamda oxirida boshlovchi tepkini to‘g‘ri burchakli tumshug‘i harakatlanishiga olib keladi.
Tepki harakatini so ‘ndirgich — oldindagi jangda avtomatik tarzda o‘qlaming g‘ujligini amalga oshirishda tepkini susaytirish uchun xizmat qiladi.
Avtotepki — tepkini jangovar vaziyatda ishlashini va tepkini bosish uchun xizmat qiladi.
Yakka o'l ochish sheptalosi — o‘t ochishdan keyin, yakka o‘t ochishni ta’minlashda tepki qo‘yib yuborilmagan bo‘lsa, tepkini eng oxirgi holatida ishlashni ta’minlaydi.
Avtotepki prujina — to‘xtovsiz avtomatik tarzda o‘t ochishda avtoboshlovchi vzvod tepkisini avtomatik ravishda ozod bo‘lishi uchun, shuningdek, stvol kanali va zatvor berkitilmaganda o‘t ochishning oldini oladi.
O‘tkazUuvchi — to‘xtovsiz avtomatik tarzda yoki bittadan o‘t ochishga qo‘riqlagich (predoxranitel)ga o‘tkazish uchun xizmat qiladi.
Stvol osti qoplamasi — avtomatning harakatlanishiga sharoit yaratib, qo‘lni kuyishdan saqlaydi (91-rasm).

91-rasm. Stvol osti qoplamasi (dastasi): 7—barmoqlar uchun joy;
2—bo‘rtma; j—vassi prujina;
7—shompol uchun teshik.
O'qdon (magazin) — o‘qlamingjoylashishini va 5il qutisiga yetkazib berishni ta’minlaydi (92-rasm).



7—korpus; Z—qopqoq; 5—mahkamlovchi planka; 7—prujina; 5—yuboruvchi;
5—tayanch bo'rtmasi; 7—ilgich.
Nayza-pichoq — hujumga o‘tish oldidan avtomatga qadaladi, qo‘ljangida dushmanni safdan chiqarish uchun qo‘llaniladi. U bel kamariga qadab yuriladi. Ayrim hollarda u bilan simlar ham kesiladi (93-rasm).
5

93-rasm. Nayza-pichoq:


a—tig‘; 5—dasta; 7—kesuvchi qirra; 2—arra; 5—charxlangan uchi;
4—teshik; 5—kamar; d—halqa; 7—kamar uchun ilgich; 5—dastaning metall qismi; 9—qo‘shuvchi vint; /7—bo'vlama kesma; 77—tortqi; /2—sop.

94-rasm. Qin:
7—ilgich, sirtmoqli kamar va karabin bilan birgalikda; 2—plastmassali g‘ilof; 5-o‘q-bo‘rtma; 4—tayanch; 5—yassi prujina biriktirgichi.