‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I oliy va ‘rta m a X s u s ta’l im vazirligi

4.2. Kabel liniyalarini nazorat qilish va ularning
muhofazasini tashkillashtirish
Kabel va kabel liniyalari trassalarining texnik holati surunkali 
tartibda nazorat qilinadi. Kabel liniyalarini muhofazalash bo'yicha 
asosiy tadbirlarga quyidagilar kiradi: kabel liniyalarining trassala- 
rini davriy tarzda aylanib chiqish va ko‘rikdan o ‘tkazish; kabel 
liniyalarining trassalari va ularning yaqinida qazish ishlariga ruxsat 
etish va ularni nazorat qilish; aholi va korxonalarning rahbarlariga 
o ‘z xohishiga ko‘ra kabellarni qazib olish va ularga mexanik shikast 
yetkazish mumkin emasligini tushuntirish.
Kabel liniyalarini ko‘rikdan o ‘tkazish davriyligi ularning ku ch ­
lanishi va kabellarning yotqizilish shartlariga bog‘liq holda grafik 
b o ‘yicha amalga oshiriladi. Masalan, shaharlarda yotqiziluvchi 
takomillashgan yopilmali 35 kV gacha kuchlanishli kabellar tras­
salarining ko‘rik davri har 6 oyda 1 marta; transformatorli va boshqa 
xonalarning ichidagi chekka muftalarning ko‘rigi qolgan jihoz- 
larning ko‘rigi bilan bir vaqtda va h.k. o ‘tkaziIadi.
Kabel liniyalarining davriy ko‘riklaridan tashqari montyorlar 
tomonidan tanlash tartibida muhandis-texnik ko‘riklar, suv bo- 
sish davrlarida va jalalardan so‘ng esa navbatdan tashqari ko‘zdan 
kechirishlar amalga oshiriladi.
Elektr stansiyalari va podstansiyalarda tunnellar, shaxtalar va 
kabeli yarimqavatlarda yotqizilgan kabellarning ko‘rigi ishlatuvchi 
personal to m o n id an mahalliy y o ‘riqnom alarga asosan amalga 
oshiriladi. Ko‘rik davrida quyidagilar tekshiriladi: yoritish tizimi va 
ventilatsiyaning sozligi; tutun hosil bo‘lganda ishlovchi signaliza- 
tsiyaning ishi va yong‘inni o‘chirish vositalarining mavjudligi; kabellar 
yotqizilgan xonalar va bo‘lmalar orasidagi yonmaydigan to ‘siq va 
eshiklarning holati; xonalar va kabellar metall qobiqlarining harorati; 
tayanch qurilmalarining holati; tutashtiruvchi muftalarning po‘lat 
yoki asbest-sement quvurlar bilan himoyalanganligi; kabellarning 
chekka muftalari va metall qobiqlari hamda zirhning korroziyaga qarshi 
qobig‘ining holati; suvning yo‘qligi, drenaj va suvni avtomatik chi- 
qaruvchi qurilmalarning sozligi; kabellar markalanishining mav­
judligi; begona predmet va yonuvchan materiallarning yo‘qligi.
Kabel trassalari va ularning yaqinida qazish ishlarini nazorat
qilish.
Kabel liniyalarining trassalarida bajariluvchi barcha ishlar 
kabel tarmoqlarini ishlatuvchi tashkilot bilan oldindan kelishilgan 
va undan ruxsat olingan holatda amalga oshirilishi mumkin.
35

---

Yer ishlarini amalga oshirish joylari k a b c lla rn i shrkastlashning 
mumkin bo'lgan darajasi bo'yicha ikkita z o n a g a b o Im adi
1-zona - liniyalarning trassasida yoki c h e k k a d a g i k ab c .
I m gacha bo'lgan masofada bajariluvchi ishlar;
2-zona - chekkadagi kabeldan I m d a n u z o q b o lgan maso
fada bajariluvchi ishlar.
1 -zonadagi yer ishlarida ishlatuvchi t a s h k ilo tn in g v a k ih ishlarg 
mxsat be rad i va butun ish jarayonida is h la r n m g
uzluksiz nazoratni olib boradi. 2-zonadagi ish la rn i n a z o r a t qihs 
mohtyor davriy tarzda ish joyiga ta sh rif b u y u ra c i. 
cr>ne
1-zonada amalga oshirilgan ish la r y a k u n l a n g a m d a n so ng 
ochilgan kabellar ishlatuvchi t a s h k i l o t n i n g v a 
1
1 ^ 
0 111
‘