Funksional boshqaruv tizimida elektr tarmoqlarining barcha
elementlari ishlab chiqarish xizmatlariga
biriktiriladi va bu xiz-
matlarning personali tomonidan ishlatiladi. Bunday holatda hu-
dudiy tum anlar tashkil etilmaydi. Funksional tizim amal qilish
radiusi 50 km atrofida b o ‘lgan kompakt elektr tarmoqlari sharoit-
larida qoMlaniladi.
K o‘rsatilgan boshqaruv tizimlari bilan bir qatorda, aralash
boshqaruv tizimi ham qoMlanilishi mumkin. Bunda obyektlarning
bir qismi xizmatlarga biriktirilsa, boshqalari —
ularning hududiy
tuman boMinmalariga biriktiriladi.
2.1-chima.
Elektr tarmoqlari korxonasining hududiy boshqaruv tizimi sxemasi.
OZ&LK
Podstansiyaga tezkor xizm a t ко rsa tish .
E le k ti t a r m o q l a r i -
dagi podstansiyalarga xizmat ko‘rsatish bu p o d s ta n s iy a la r g a birik-
tirilgan navbatchi personal tom onidan e n e r g o t i z i m y o k i e le k tr
tarmoqlari korxonasining dispetcheri ra h b a rlig i o s t i d a a m a lg a
oshiriladi. Bunda xizmat ko‘rsatishning u c h t a s h a k li qoM lanlishi
mumkin:
• personalning podstansiyada navbatchiligi;
• personalning uyda navbatchiligi;
• podstansiyalar guruhiga tezkor h a ra k a tla n u v c h i va t a ’m ir p er-
sonali tomonidan xizmat ko‘rsatish.
Xizmat ko‘rsatishning birinchi sh a k li p e r s o n a l n i n g p o d
stansiyada sutkalik navbatchilik qilishini ( b o s h q a r u v
s h iti yoki
podstansiyaning hududida maxsus ajratilg an x o n a d a ) k o ‘z d a t u -
tadi. Sutkalik navbatchilik m uhim tu g u n p o d s t a n s i y a l a r i d a b e l
gilanadi.
Xizmat ko‘rsatishning ikkinchi shaklida p e r s o n a l n a v b a tc h i-
likni telefon va qurilmalar ortiqcha y u k la n g a n d a y o k i u la r n i av to
matik o‘chishi natijasida ishlovchi ch aq iru v s ig n a liz a tsiy a si m a v
jud boMgan uyda olib boradi. U ning signali b o ‘y i c h a n a v b a tc h i
tezda podstansiyaga yetib boradi. N a v b a tc h ilik v a q t i d a (o d a td a ,
sutkalik) podstansiyaga navbatchi kichik h a j m d a g i is h la tis h va
ta’mir ishlarini bajarish hamda k o ‘rikdan o ‘tk a z is h u c h u n boradi.
Xizmat ko‘rsatishning bu shaklida har bir p o d s ta n s i y a d a ikki nafar
navbatchi boMishi yetarli hisoblanadi.
Xizmat ko'rsatishning uchinchi shakli n a v b a t c h i p e rso n a ls iz
podstansiyalarda qoMlaniladi. U la rd a p o d s t a n s i y a l a r g u r u h i g a
markazlashgan xizmat k o ‘rsatish h a r a k a t d a g i t e z k o r b r ig a d a
(НТВ) personali tomonidan amalga oshiriladi. O d d i y s h a r o i t l a r d a
НТВ podstansiyalarning birida navbatchilik q ila d i. B u g u r u h ta r-
moq korxonasi dispetcherining farm oyishiga b i n o a n o ‘ziga to p -
shirilgan podstansiyaga radioaloqa b ilan t a ’m i n l a n g a n a v t o m a -
shinada
yetib borib, u yerda u z ib -u la sh , k o ‘r i k d a n o ‘t k a z i s h va
ishga qo‘yish ishlarini bajaradi; n o n o rm a l h o l a t l a r v a a v a r iy a la r n i
bartaraf etadi.
Bir qator holatlarda navbatchi personalsiz p o d s ta n s i y a g a te z k o r
xizmat ko‘rsatish maxsus o'qitilgan va te z k o r ish la rg a r u x s a t etilgan
ta ’mirlash personali tom onidan am a lg a o s h ir i l a d i . Н Т В ish la r
bilan oMa band boMib, yalpi ta ’mirlash ishlari b o r a y o t g a n
h o lla rd a ,
uzib-ulash ishlariga ta’mirlash personalini ja lb e tish m a q s a d g a m u -
vofiqdir. Bu holatda podstansiyaga t a ’m ir ish la rin i b a ja r is h u c h u n
18
kelgan podstansiya xizmati ustasi, muhandisi jihozlarni t a ’mir-
lashdan tashqari, ularni ishdan to'xtatadi, ish o ‘rinlarini tayyor-
laydi va ta ’mirlovchilarni ishlashiga ruxsat beradi. T a ’m ir yakun-
langach, qurilma, odatda, o ‘sha shaxs tom onidan ishga tushiriladi.
Doimiy navbatchiliksiz podstansiyalarni ishlatishning samara-
dorligi avtomatika va telemexanika qurilmalarini (A Q U , ZAK)
ishlatish hisobiga ortadi. Podstansiyaning rejimi normaldan og‘sa,
telemexanika qurilmalarining signallari elektr tarmoqning dispet
cherlik punktiga yoki navbatchi mavjud b o ‘lgan bazis podstansiyaga
keladi. Kelib tushgan signal yordamida rejimning buzilish xarakteri
aniqlanib, H TBning podstansiyaga j o ‘nash tezligi aniqlanadi.
Iste’molchilarni manbasizlashtirishda uzgichlami o'chirish avtoma
tik yoki q o ‘lda telemexanika kanallari yordamida amalga oshiriladi.
Dostları ilə paylaş: