mazmunliroq b o ‘lishiga intiladi. U hamisha yangi-yangi orzu-istaklar um m onida yashaydi va o 'zin in g barcha orzu-um idlarini t o ‘liq ushalm asligini ham tushunib yetadi. X o 'sh , o la m d a g i tir ik m a v ju d o tla r ic h id a o ‘z u m rin in g qisqaligini tushunib yetgan о ‘sha odam bolasida nega yaxsh ilik bilan yom onlik, t o ‘g ‘rilik bilan yo lg b n ch ilik , adolatpeshalik bilan adolatsizlik kabi xususiyatlar b o ‘ladi? Inson o ‘zin in g m a ’naviy qiyofasidagi ushbu ziddiyatlarni bartaraf etish uchun asrlar osha kurashdi. Bunday m uam m olar y ech im in i ba’zan dindan, ba’zan fandan qidirdi, y a ’ni inson hayotga va o iim g a ham isha o ‘zining munosabatini bildiradi. Jahon madaniyati tarixining guvohlik berishicha, inson o ‘z um rini c h o ‘zish , hayotin i yanada serm azm un qilish, uni har tom onlam a boyitish uchun uziuksiz intilib keldi. M abodo, jism o - nan abadiy yashash uchun im koniyat b o ‘lmasa, ruhan yashash, axloqiy jihatdan o ‘lim ni yengish y o ‘llarini, uslublarini qidirdi. A niqroq qilib gapiradigan b o 'lsa k , in so n h am isha h ayotd an qoniqm aslik tuyg‘usi bilan yashadi. Bu holat hozir ham davom etayotir. Hayotdan qoniqmaslik, barcha insoniy orzu-umidlarning to ‘la ushalmasligini bilish, bir tom ondan, yashashi uchun, ijodiy faoliyat k o ‘rsatishi uchun qudratli q o ‘z g ‘atgich vazifasini ham bajarsa, ikkinchi tom on d an , bu holat insonning turli qobiliyat, m alaka- larini, iste’dodlarini har tom onlam a rivojlantirishga yordam beradi. Har bir kishi hayotining m azm unini xuddi shu holat tashkil etadi. Inson o ‘zining barcha orzu-um idlarini jamiyat orqali ro‘yobga