chunki ularning aqliy qobiliyatlari boshq alarnikid an ustundir. B oshqacha aytganim izda, sotsial darvinizm tarafdorlari yashash u c h u n kurash faqat tabiatga ta a llu q li e m a s, balki ja m iy a t hayotid a ham bu qonu nga b o 'y su n ish lo zim , degan xulosaga keladilar. Insonning m ohiyatini biologiyalashtiruvchi qarashlarga qarshi chiqqan insonshunos olim lar inson kam olotida hal qiluvchi om il ijtim oiy muhitdir, degan g'oyani ilgari surdilar. Ayniqsa, bizning asrimizda ham m ani tenglashtirishga qaratilgan ijtim oiy g ‘oyaga asoslangan, yangi ideal jamiyat m odelini yaratishga qaratilgan, harakatlar boshlandi. B a’zi faylasuflar, ruhshunoslar in so n n in g m oh iy atin i ruhiy holatlar, istaklar, intilishlar va m ayllar b elgilayd i, degan g ‘o y a - larni ilgari suradilar. Bunday qarashlarni Freydizm ta ’lim otida yaqqol k o'rish im iz m um kin. F reydizm ta ’lim o tin in g asosch isi avstriyalik vrach — p six o log Zigmund Freyddir ( 1 8 3 5 - 1 9 3 9 - yillar). U in son ru h iy -m a ’naviy o la m in i chuqur tahlil qildi. Inson m a’naviy olam ining shakllanishida onglilik bilan ongsizlik orasid a g i o ‘zaro a lo q a d o r lik m e x a n iz m in i har to m o n la m a o ‘rgandi. U in son m a ’naviyatini chuqur o ‘rganib, o n gsizlik in son ruhiyatining asosini tashkil etad i, degan xulosaga keladi. U n in g tu shuntirishicha, insonda onglilikka qaraganda ongsizlik to m o n intilish kuchliroq b o ‘ladi. O ngsizlikn i b elg ilo v ch i va hal qilu vch i m uhim o m il — jin siy m ayldir. Inson ruhiyati huddi shu jin siy m aylni q o n d irilish i b ilan b ev o sita b o g ‘liq. Inson ruhiyatining b u zilish i ham ana shu jin siy m aylning q on d iril-
