tana
—
ruhiyat
— та ’naviyatn
ing yig‘indisidir. Insonning biologik holati deganda,
uning tanasida, y a’ni jism ida sodir b o 'lad ig an m orfofiziologik,
genetik, asab-m iyasida ro ‘y bergan va berayotgan elektrokim yoviy
o'zgarishlar, yoshi, irqi, jinsini xarakterlovchi alom atlar tushu-
niladi. Insonning ruhiy holati haqida fikr-m ulohaza yuritganda,
uning his-tuyg‘ulari, kayfiyati, xarakteri, irodasi, tem p eram en ti
tushuniladi.
Insonning m a ’naviyati, jam iy atd a mavjud b o ‘lgan obyektiv
sh art-sh aro itlar va subyektiv om illar, ayniqsa, b arch a ijtim oiy
institutlar am alga oshirgan tarbiyaviy-m afkuraviy t a ’sir natijasida
sh a k lla n g a n fa z ila tla r, x isla tla r, q o b iliy a tla r, m a la k a la rn in g
yig‘indisidir. M a ’naviyat insonning ijtim oiy qiyofasini vujudga
k e ltiru v c h i g e n e r a to r v a z ifa s in i b a ja r a d i. M a ’n a v iy a tn in g
shakllanishida inson tafakkuri, xotirasi, ta sa w u ri, diqqati, irodasi
ishtirok etadi, bisotida m avjud b o ‘lgan b u tu n bilim i, tajribasi,
iste’dodi nam o yo n b o ‘ladi. X uddi shuning u ch u n h am inson
ijtim oiy qiyofasini x arak terlo v ch i eng m u h im k o ‘rsatk ich —
m a’naviyatdir.
189
4- §. Inson hayotining mazmuni va ma’nosi
Inson deb nom lanuvchi biosotsial mavjudot o ‘z hayotining
ch ek lan gan ligin i tushunib olish i bilan olam dagi boshqa tirik
m avjudotlardan tubdan farq qiladi. B oshqacha aytganim izda,
olam dagi tirik m avjudotlar ich id a faqat inson o ‘z u m rining
chegarasi, m uddati borligini tushunib yetadi. Inson bugunm i,
ertami o'zin in g o ‘lishini, y a ’ni o iim n in g muqarrarligini tushunib
yetgani uchun ham uning oldini olish, o ‘z hayotini uzaytirish,
Dostları ilə paylaş: |
