‘z b e k ist o n r esp u b L ik a si oliy va 0 ‘rta maxsus ta’l im V a zir L ig I

,J(imki fa lsa fan i o ‘rganish
bilan m ash g‘ul b o ‘Isa va bunga z o ‘r berayotgan b o ‘Isa, и haqiqat
y o ‘lidan borishga loyiqdir. H aqiqatan ham, kishilarning ruhi bu
dunyoning chirkinliklari, qorong'uliklaridan musaffo b o ‘lishi va
farog'atga yetishishi fa q a t falsafadan o ‘rganish orqali bo'ladi. Agar
inson uni (falsafani) o'rgansa, biz ta s a w u r qilishim iz m umkin
b o ‘lgan darajada oz qism ini b o ‘lsa ham egallay olsa, и o ‘z ruhini
chirkinlik va zulm atlar ta ’siridan to za la y d i“.
Forobiy 
ham bu m asala ustida to ‘xtab shunday degan edi:
, fa ls a fa n i о ‘rganishdan a vva l о
‘zingizni hirs-havaslardan shunday
tozalashingiz lozim ki, sizda m aishat va shahvoniyat kabi n o to ‘g'ri
tuyg ‘ularga emas, balki kam olotga b o ‘lgan hirs-havas q o lsin “.
D em ak, yetuk m a’naviyat sohibi b o ‘lgan, hayoti, turm ush tarzi, 
fikrlash madaniyatida muayyan qadriyatlarga tayangan insonlar teran, 
falsafiy fikrlarni aytish imkoniga ega boladilar. Zero, falsafaning 
aksiologik masalalari madaniyat va sivilizatsiyaning tarkibiy qismidir.
l - § . Madaniyat va sivilizatsiya
a) Madaniyatni falsafiy tushunish
M adaniyat m urakkab va serqirra hodisadir. Uni arxeologiya va 
etnografiya, tarix va sotsiologiya kabi turli fanlar ham o ‘rganadi. 
Bu fanlarning har biri 
m adan iyat
deb atalm ish ulkan ijtim oiy
216

---

hodisani o ‘ziga xos tarzda, o ‘z vazifa va maqsadlaridan kelib chiqqan 
holda turli tom onlarini tadqiq etadi.
Falsafa madaniyatni alohida, yakka-yakka koiin ishlarid a emas, 
balki yaxlit, bir butun ijtimoiy hodisa sifatida o ‘rganadi. M asalaning 
bu tartib da q o ‘yilishi falsafaga