‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

Ijtimoiy va ishchanlik sifatlari:
prinsipialligi; burchini bilishi; 
ishga prinsipial yondashuvi; uddaburonligi; ishbilarmonligi; irodasi; 
matonati; ishni qiyomiga yetkazish qobiliyati; o ‘ziga nisbatan 
talabchanligi; q o ‘l ostidagilarga nisbatan talabchanligi; m as’uliyatni 
sezish darajasi; mehnat unumdorligi; m ehnat sifati; dadillik, q at’iylik 
darajasi; 
g ‘ayratliligi; 
m ehnatsevarligi; jam oani jipslashtirish 
qobiliyati; vijdonliligi; intizomliligi; jam oada yuqori darajada 
intizomni saqlay olish qobiliyati; qaror qabul qilishdagi m ustaqilligi; 
kishilar tashvishi haqida o ‘ylashi; tashabbuskorligi.
Kasbiy mahorati va bilimi:
novatorligi; ish tajribasi; texnika 
va texnologiya sohasini bilish darajasi; iqtisodiyot sohasini bilish 
darajasi; boshqarish sohasini bilish darajasi; psixologiyani bilish 
darajasi; sotsiologiyani bilish darajasi; pedagogikani bilish darajasi; 
lavozimiga oid bilimlami bilish darajasi; umumiy m a’lum oti; 
m adaniyatliligi; o ‘z mahoratini oshirishga bo‘lgan intilishi; q o ‘l 
ostidagi xodim lar malakasini oshirishga munosabati.
Shaxsiy sifatlari:
sog‘lig‘i; ish qobiliyati; o ‘z qadrini bilishi; 
adolatliligi; halolligi; o ‘zini tuta bilishi; sabrliligi; m urakkab, o g ‘ir 
vaziyatdan chiqa olish qobiliyati; kirishim liligi; axloqiy barqarorligi; 
kamtarinligi; hazilkashligi.
Obro‘si
:
mutaxassis sifatida; rahbar sifatida; tarbiyachi sifatid a- 
inson sifatida.
M enejerlam ing ishbilarmonligi va shaxsiy xususiyatlarini 
yana ham obyektiv baholash uchun attestatsiya va reyting usulidan 
tashqari boshqam v amaliyotida uch guruhga boMinadigan turli xil 
usullar qoMlaniladi:
103

---

1-guruh.
X odim ning ishbilarmonlik va shaxsiy xususiyatlarini 
baholaydigan, obyektiv xususiyatga ega bo'lgan ta ’rif beruvchi yoki 
sifat usullarini o ‘z ichiga oladi. Ularga «Xodim lar shaxsiy varag‘i» 
va «Tarjimai hol»dagi boshqaruvchi lavozim iga d a ’vogarlik qiluvchi 
nom zodning tarjim ai holini o ‘rganish yoki rahbarlardan o ‘sha odam 
haqida m a’lumot y ig ‘ish kiradi.
2-guruh.
X odim ning ishbilarmonlik va shaxsiy xususiyatlarini 
yetarli darajadagi obyektivlikdan miqdoriy bahosi aniqlanadi. eng 
k o ‘p tarqalgan usul ball b o ‘yicha baholash usulidir. Bu usul b o ‘yicha 
xodim ning har bir bajargan vazifasi va erishgan yutuqlariga qarab 
ballar q o ‘yib boriladi va o ‘rtacha ball chiqarib aniqlanadi.
3-guruh.
Yuqoridagi 2 ta guruhni, y a ’ni ta ’rif beruvchi va 
m iqdoriy usullam i o ‘z ichiga oladi. Ulardan eng k o ‘p tarqalgani 
test usuli b o iib , oldindan tayyorlab qo‘yilgan m asalalar natijalariga 
qarab baho beriladi. Ishbilarm onlik o ‘yinlari usuli — qo‘yilgan 
ishlab chiqarish m asalasi yoki nizoli vaziyatga berilgan to ‘g ‘ri 
ja v o b g a qarab baho q o ‘yiladi. Rahbarning ishbilarm onlik va shaxsiy 
xususiyatlarini baholash uchun kamida 2 ta q o ‘l ostida ishlovchi 
xodim , 2 ta yuqori turuvchi rahbar va 2 ta ham kasbining bergan 
bahosi hisobga olinadi. O xirgi natijaviy bahoni kom issiya beradi.
Um um an olganda, har bir rahbar, m enejer yoki xodim 
ish jarayonida doim o bilim ini kengaytirib, tajribasini oshirib, 
yangilikka intilib, ish uslubini doimo takom illashtirib borishi lozim. 
M enejer o ‘z faoliyatini zam on talablaridan kelib chiqqan holda 
am alga oshirishga harakat qilishi shart. Shundagina u har qanday 
attestatsiyadan m uvaffaqiyatli o ‘tib, yuqori reyting ballari olishga 
m uvaffaq b o ‘ladi.