‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

(5.1-chizma).
66

---

Menejment madaniyatining asosiy elementlari
5.1-ehizma. M enejm ent m adaniyatining asosiy elem entlari.
M enejm ent madaniyatining barcha elem entlari o ‘zaro bogMiq 
va o ‘zaro ta ’sir etuvchidir. Boshqaruv elem entlari orasida boshqaruv 
xodimlari madaniyati yetakchi o ‘rin egallaydi. M enejer boshqaruv 
arayoni m adaniyatining yuqori darajasiga erishish va o ‘z m ehnatini 
ashkil etishni takom illashtirib borishi zarur.
Boshqaruv xodimlarining m adaniyati k o ‘p om illarga bogMiq. 
3u om illar urnumiy madaniyat darajasi, ishbilarm onlik sifatlari.
67

---

boshqaruv ilmini chuqur va har tomonlama bilish ham da o ‘z faoli­
yati jarayonida qoMlay olish bilan tavsiflanadi.
Tashkilot m enejeri o ‘z vazifasini bajarish jarayonida ja- 
m oaning boshqa a ’zolari bilan m unosabatda b o i a r ekan, ishbilar- 
m on kishilar o ‘rtasidagi m unosabatlar m avjud axloqiy qoidalarga 
b o ‘ysunadi. Har bir jam o a d a xayrixohlik, insonga hurm at muhiti 
m avjud b o ‘lishi kerak.
Boshqaruv m adaniyati manmanlik, m ansabparastlik, shafqa- 
tsizlik va qo ‘pollik kabi illatlarga ziddir. Shuningdek, boshqaruv 
tizim ida davlat qonunlariga rioya qilm aslik, qonunbuzarlikka yoM 
q o ‘yish, va’dabozlik, fao liyatga noto‘g ‘ri baho berish, m urosasizlik 
v a boshqa xususiyatlarga y o ‘l q o ‘yib b o ‘lmaydi.
M ehnatga ijodiy yondashish, tadbirkorlik, ishni k o ‘zini bilish. 
javobgarlik, tashabbus va mustaqillik, vijdoniylik, kam tarinlik va 
oddiylik boshqaruv xodim lari madaniyatini ifodalaydi.
Boshqaruv m adaniyati uchun boshqaruv jarayonini tashkil 
etish darajasi m uhim aham iyatga ega. Boshqaruv jarayoni zamon 
talablaridan kelib chiqqan holda tashkil etilsa m aqsadga muvofiq 
b o ‘ladi. Bunda, asosan, boshqaruv m ehnatini va ishlovchi ish 
jo y in i m aqbullashtirish, m ajlislarni, ishbilarm onlik suhbatlarini, 
tashrifchilam i qabul qilishni, uchrashuvlam i to ‘g ‘ri tashkil etish 
ham da ishga doir hujjatlam i to‘g ‘ri rasm iylashtirishga alohida 
e ’tibor berish talab etiladi.
Boshqaruv jaray o n id a texnika vositalaridan, y a ’ni oddiy kalku- 
lyatordan tortib zam onaviy kom puterlargacha qoMlaniladi. Menejer- 
lar bu texnika im koniyatlarini va ulardan sam arali foydalana olish 
k o ‘nikm alariga ega boMishlari lozim, bu esa boshqaruv m adaniyati 
darajasini bildiradi.
Boshqaruv m adaniyatining ajralmas elem enti — hujjatlar 
yuritish madaniyatidir. H ujjat — bu boshqarish jarayonini amalga 
oshirish uchun zarur boMgan voqealar, hodisalar, jarayonlar, faktlar 
to ‘g ‘risidagi axborotlam i m axsus m ateriallarda turli usullar bilan 
m ustahkam lash vositasidir.
H ujjatlashtirish deganda biror kimsa yoki narsa haqidagi 
fikm i yozib, hujjat holiga keltirish, rasm iylashtirish tushuniladi.
68

---

H ujjatlarsiz boshqaruvning birorta ham funksiyasi m uvaffaqiyatli 
am alga oshmaydi. Boshqaruv jarayoni xodim lari m ehnatining 
asosiy qismi va m azm unini hujjatlar bilan ishlash tashkil etadi. 
Hujjatlardagi axborot korxona ichki va tashqi faoliyatining hamm a 
tom onini qamrab oladi.
M enejm ent m adaniyatini takom illashtirish uchun uning barcha 
elem entlarini takom illashtirish lozim.