I • / ' b) o'z navbatida massa qurilish 1 ^ konstruksiyasi yoki uning fragmentida tebranish uyg'otadi. Konstruksiyalami laboratoriya sharoitida tadqiq etishda portlash usulidan foydalaniladi. 3.16-rasmda portlatish kamerasi aks ettirilgan bo'lib, unda modelga beriladigan 1 Й Н г 3.17-rasm. Tebranishlami elektromagnit uyg'otkichlari sxemalari. 39
qisqa muddatli kuch trotil yoki boshqa moddani (1) portlatish yo'li bilan hosil qilinadi. U ril ish to'lqini zaryaddan uzoqlashgan sari kameradagi bosim tekislanib boradi va sinalayotgan obyekt (3) ga bir tekisda borib yetadi. Vaqt birligida o‘zgaruvchi bosim hosil qilish uchun o ‘tib borayotgan to‘lqin yo‘liga diafragmalar qo'yiladi. 3.17-rasmda tebra nishlar uyg'otadigan ikkita elektromagnit uyg'otkichi sxemasi tasvirlangan? a-sxemada magnit o'tkazgich (3) yo'lida qutblanish vujudga kelmaydigan uyg'otish, b-sxemada esa qutblanish doimiy tokni obmotka (chulg'am)- laming biridan o'tkazish orqali hosil qilinadigan uyg'otkich tasvirlangan. Bu yerda 1 — ishlovchi massa, 2 — osmalar tizimi, 3 — magnit o'tkazgich. 3.18-rasm. Tebranishlami elektrodinamik uyg'otkichi sxemasi. 3.19-rasm. Dinamik yuklar berish blok-sxemasi. 40
Elektromagnit uyg^otkichlardan farqli ravishda, elektrodinamik