Ózbekistan Respublikası joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministrligi Samarqand mámleketlik veterinariya medicinası, Sharwashılıq hám biotexnalogiya universiteti Nokis filialı Veterinariya hám Zooinjeneriya fakulteti Zooinjeneriya

2.4 Qoyanlardı juplaw
Urıwlantırıw shártleri
Qoyanlar mol hasıl haywanlar bolıp tabıladı; áyeller, qaray, 4-5 aylıq, er adamlar - altı aylıqtan hámledar bolıwları múmkin. Usınıń menen birge, ólshem zárúrli: kóbirek miniatyura bezew zatları erte kóbeytiwge ılayıq, iri góshli zatlarda etuklik 2-3 hápteden keyin júz boladı. Bilesizbe? voyaga etken qoyan zotining salmaǵı« Azmaz Aydaho" - tek 450 gramm. Bul dúnyadaǵı eń kishi qoyan zoti bolıp tabıladı. Úyde qoyanlardı juplawtirishda jańa baslanuvchilar ushın urǵashılardıń juplawga tayınlıǵı belgilerin túsiniw zárúrli bolıp tabıladı.

1-suwret Qoyannıń Hyplus parodası
Qoyandı qoyannan qanday ajıratıw múmkin
Qoyandıń jinsini tuwrı anıqlaw tekǵana juplawtirish, bálki haywanlardı qawipsiz bagıw ushın da zárúrli bolıp tabıladı. Eger siz túrli jinsdagi qoyanlardı bólek kateklerge jaylastırmasangiz, ósip atırǵan er adamlar urǵashılarǵa jánjel uyushtirib, bir-birine qáwipli jaralar etkazishi múmkin.
Er adam áyelden sırtqı jınıslıq aǵzalarda parıq etedi, bul qoyan 4-5 háptelik bolǵanınan aldınlaw esaplanıwı múmkin. Bunnan tısqarı, jas er adamlarda moyaklar mudamı da kórinbeydi. Olardıń anatomiyası sonnan ibarat, moyaklar 3 ayǵasha skrotumga túsedi hám qorqıp ketkende, er adamlar olardı qarın boslig'iga tartadı. Haywandı názerden keshirgende, ol arqa tárepine ag'dariladi hám jınıslıq aǵzalar aymaǵındaǵı teri barmaqlar menen anus baǵdarı boyınsha álpayımlıq menen jıljıydı. Áyellerde bul ash aqshıl qızǵılt reń reńdegi silekey góshi halqası formasında halqanı ashadı. Er adamlarda ash aqshıl qızǵılt reń yamasa derlik aq (balalarda ) ótkir konussimon forma daǵı jınıslıq olatni júzege shıǵadı. Er adamlarda jınıslıq aǵzalardan anusgacha bolǵan aralıq áyellerge qaraǵanda kóbirek. Saw etuk er adamlarda moyaklar anıq kórinedi.
Qanday etip juplaw kerek

2-suwret Polsha parodası

Aldın siz bir qatar tayarlıq processlerin orınlawıńız kerek. Juplawdan bir neshe kún aldın shaxslardı tekseriń. Kesel haywanlardıń juplawiga jol qoymang. Hár qanday sırtqı kesellikler (áspi yamasa tırnaw ózgesheligi) sezilerli bolsa, haywanlardı da qaptal tárepke alıp taslang. Ilgeri balalardı tutınıw etken yamasa olardı bagıwdan bas tartǵan qoyanlar da bunnan tısqarı. Tek er jetkenlerdi saylań. Ádetde bul jas 3-3, 5 aylıqta júz boladı. Tabıslı juplawtirish hám násilshilik maqsetlerinde odan keyingi paydalanıw ushın bir nuanceni esapqa alıw kerek: er adamlar 4-5 oyligida, urǵashılar bolsa 8 oyligida juplawiga ruxsat beriń. Birinshi juplawda hayaldıń salmaǵı 2, 5 kilogrammnan kem bolmawi kerek. Ortasha, hayaldıń estrusi 4 kún dawam etedi. Íssı máwsimde ol hár hápte, suwıq máwsimde - shama menen 10 kún tákirarlanadı. Qoyandıń birinshi juplawi yamasa joq ekenligi zárúrli emes, urǵashınıń ıssılıǵı bar ekenin tekseriń. Bul waqıtta genital halqa úlkenlesip, aqshıl qızǵılt reń rangga aylanadı. Qoyan tınıshsızlanıwlanǵan hám to'yib awqatlanmaydi. Ǵarrı adamlar ushın jas haywanlardı saylań. Máwsim zárúrli emes. Jıldıń qálegen waqtında násil beriwge ılayıq. Ádetde hár bir er adamda 5 ten 8 ge shekem qoyan bar. Kún dawamında qoyan eki urǵashı urıwlantirishga ılayıq. Sáneler, waqıtlar, ısımlar, qoyanlar sanı, ata-analar, haywanlardıń minez-qulqları hám basqa tolıq maǵlıwmatlardı óz ishine alǵan jazıwlardı saqlań. Biri zárúrli noqatlar juplaw ushın shaxslardı tańlaw : semizlik hám semiriwshilik dárejesi. Juplıqta qatnasıw ushın saw, jaqsı awqatlanǵan, biraq semirib ketpew kerek. Keri jaǵdayda, ata-analardıń semiriwshiligi yamasa názikligi naslge unamsız tásir etedi. Qoyanlar hálsiz, háreketsiz, rawajlanıwda orqada qalatuǵın boladı.