Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti
Yüklə 1,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- JK 19-moddasi
|
Giyohvand mastlik holati dori shaklidagi yoki dori shaklida
bo‘lmagan giyohvand moddalarni qabul qilish yoki ularning organizmga ta’siri natijasida kelib chiqadi. Bunday mastlik tabletkalar, kukunni qabul qilish, inyeksiya, kukunni burni orqali tortish, giyohvand moddalarni chekish bilan bog‘liq. O‘zbekiston Respublikasining 1999 yil 19 avgustda qabul qilingan «Giyohvandlik vositalari va psixotrop moddalar to‘g‘risida»gi Qonuniga ko‘ra, giyohvand vositalar deganda, giyohvandlik vositalari ro‘yxatiga kiritilgan va O‘zbekiston Respublikasida nazoratga olingan, kelib chiqishi sintetik yoki tabiiy moddalar, tarkibida giyohvandlik moddasi bo‘lgan preparat va o‘simliklar tushuniladi 1 . Berilgan ro‘yxatlar Vazirlar Mahkamasi tomonidan o‘rnatilgan tartibda tasdiqlanadi va nashr etiladi. O‘z navbatida, giyohvand dori vositalaridan davolash maqsadlarida foydalaniladi va kasal fuqarolarga shifokor ko‘rsatmasi asosida individual tartibda beriladi. Davolash maqsadlarida foydalaniladigan bu giyohvand moddalar O‘zbekiston Respublikasida oboroti cheklangan giyohvand moddalarning ikkinchi ro‘yxatiga kiritilgan. Giyohvand mastlik alkogolli mastlikdan farqli ravishda o‘ziga xosliklarga ega va tashqi ko‘rinishiga ko‘ra eyforik sifatida aniqlanishi mumkin. U, shuningdek, holsizlik va uyqusizlik, ko‘pincha yuz ifodasining ma’nosizligi, palapartish va noaniq nutq bilan tavsiflanadi. O‘zini tutish surati alkogolli mastlik holatida bo‘lgan shaxsning o‘zini tutishini eslatadi va o‘xshaydi, faqat alkogolning hidi bo‘lmaydi. Subyektning o‘zi holsiz, kamharakat va qat’iyatsiz bo‘lib qoladi. 1 Қаранг: Ўзбекистон Республикасининг 1999 йил 19 августдаги «Гиёҳвандлик воситалари ва психотроп моддалар тўғрисида»ги 813–I-сон Қонуни, 3-модда // Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1999 й., 9-сон, 210-модда. 254 Ko‘pincha giyohvand mastlik gallyutsinatorlik hayajonlari bilan kuzatiladi. Ta’kidlash joizki, bu holatda alkogolli mastlik kabi o‘z harakatlarini anglash va boshqarish saqlab qolinadi. Shunga qaramay, bunday holatda shaxs atrofdagilar uchun xavfli bo‘ladi va biron-bir jinoyat sodir etishi mumkin. Shuni ta’kidlash kerakki, giyohvand moddani ularning analoglarini notibbiy usulda va ko‘p qabul qilish giyohvandlik deb nomlangan kasallik xususiyatini oladi. Kasallik sifatida giyohvandlikning o‘ziga xosligi, giyohvand moddalar, ularning analoglarini qabul qilishga doimiy moyillik, shuningdek, alkogolizm kabi ularga ruhiy va jismoniy bog‘liqlik, shaxs ruhiyatida chuqur o‘zgarishlar va organizm funksiyalarining ishdan chiqishiga olib keladi. Bunda giyohvandlikning o‘ziga xosligi uni nafaqat kasallik sifatida, balki shaxs va jamiyatga katta zarar yetkazadigan muammo sifatida ko‘rib chiqishga imkon beradi. Giyohvandlik tibbiy aralashuvni talab etadigan kasallikni aks ettiradi, giyohvand moddalar, ularning analoglarini ko‘p iste’mol qiladigan va jinoyat sodir etgan shaxsga nisbatan esa jinoiy jazo bilan birgalikda sud JK 91-moddasi 2-qismi asosida giyohvandlikdan majburiy davolash ko‘rinishidagi tibbiy yo‘sindagi majburlov choralarini qo‘llashi mumkin. Shu bilan birga, JK 19-moddasi nafaqat alkogolli va giyohvand mastlik holatida jinoyat sodir etganlik uchun, balki psixotrop va boshqa moddalarning inson organizmiga, to‘g‘rirog‘i aql-irodasiga ta’siri va kelib chiqqan holatga nisbatan ham jinoiy javobgarlikni nazarda tutadi. Yüklə 1,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|