Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

NOTA BENE ! 
Jinoyat huquqida jinoyatchining shaxsi – jinoyat sodir qilgan 
shaxsning uni jinoyat-huquqiy vositalar yordamida tuzatish 
imkoniyatlarida ifodalanuvchi ijtimoiy ahamiyatli xususiyatlar yig‘indisi. 
Jinoyatchining shaxsi qonunda belgilangan tartibda sud tomonidan 
chiqarilgan ayblov hukmi qonuniy kuchga kirganidan boshlab, to jazoni 
o‘tab bo‘lganidan keyingi sudlanganlik holatining tugashi va olib 
tashlanguniga qadar hisobga olinadi. 
«Jinoyat subyekti»
mavzusi yuzasidan yakuniy savollar 
1. Jinoyat subyekti nima? 
2.Jinoyat tarkibining elementi sifatida jinoyat subyektining ahamiyati 
nimadan iborat? Subyektning qaysi belgilari zaruriy bo‘ladi? 
3. Yuridik shaxs jinoyat subyekti bo‘lishi mumkinmi? 
4. Umumiy qoida bo‘yicha jinoiy javobgarlik qaysi yoshdan yuzaga 
keladi? Bir qator jinoyatlar uchun 13 va 14 yoshdan javobgarlik o‘rnatish 
haqidagi qonun chiqaruvchining qarori nimadan kelib chiqadi? 
5. Qaysi paytdan boshlab shaxs jinoiy javobgarlik kelib chiquvchi 
yoshga to‘lgan deb hisoblanadi? 
260 

---

6. Jinoyat sodir etgan voyaga yetmagan shaxsning yoshini 
tasdiqlovchi hujjatlar yo‘qligi tufayli uning yoshi noma’lum bo‘lgan 
hollarda mazkur shaxsni jinoiy javobgarlikka tortish masalasi qanday hal 
qilinadi? 
7. Jinoiy javobgarlik kelib chiquvchi yoshning eng yuqori chegarasi 
mavjudmi? 
8. Jinoyat sodir etgan shaxsning aqli rasoligi mezonlarini aytib o‘ting. 
Aqli rasolikning yuridik mezoni mavjudligini tasdiqlash uchun uning 
ikkala belgisining (intellektual va irodaviy) mavjudligi shartmi? 
9. Aqli norasolikning yuridik (psixologik) mezoni nimadan iborat? 
Uni nima ta’riflaydi? 
10. Aqli norasolik tibbiy mezonining mazmuni nimada? Yuridik 
mezon bilan u qanday munosabatda bo‘ladi? 
11. Shaxs ijtimoiy xavfli qilmishni sodir etganidan keyin ruhiy 
kasallikka duch kelib, aqli noraso bo‘lgan hollarda jinoyat tarkibi 
mavjudmi? 
12. Nimaga alkogolli mastlikning har qanday darajasi sodir etilgan 
qilmish uchun jinoiy javobgarlikni istisno etmaydi? 
13. Mastlikning qanday turi aqli rasolikni istisno etadi va jinoiy 
javobgarlikka olib kelmaydi? 
14. Maxsus subyektning belgilarini aytib bering. Ularning ahamiyati 
nimadan iborat? 
15. «Jinoyat subyekti» va «jinoyatchining shaxsi» tushunchalari bir-
biri bilan qanday munosabatda bo‘ladi? Jinoyat huquqida jinoyatchining 
shaxsi deganda nima tushuniladi?