Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti
Yüklə 1,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Adolat jinoyat huquqi prinsipi
- Jinoyatning og‘irligi
|
JKning 8-moddasiga binoan adolat quyidagilardan iboratdir:
«Jinoyat sodir etishda aybdor bo‘lgan shaxsga nisbatan qo‘llaniladigan jazo yoki boshqa huquqiy ta’sir chorasi odilona bo‘lishi, ya’ni jinoyatning og‘ir-yengilligiga, aybning va shaxsning ijtimoiy xavflilik darajasiga muvofiq bo‘lishi kerak. Hech kim aynan bitta jinoyat uchun ikki marta javobgarlikka tortilishi mumkin emas». Adolat jinoyat huquqi prinsipi sifatida jazo yoki boshqa huquqiy ta’sir choralarining sodir qilingan jinoiy qilmishga yarasha yuqoridagi uchta kategoriya asosida jazo tayinlanishini taqozo etadi. JK 8-moddasi 1-qismida odillik, jinoyat huquqining prinsipi sifatida, o‘zida jazoning sodir qilingan jinoyatga muvofiq bo‘lishi yoki ushbu holatda muhim yo‘nalish sifatida namoyon bo‘luvchi sodir qilingan qilmishning og‘irligi, ayb darajasi, aybdor shaxsning ijtimoiy xavfliligini ifoda etadi, deyilgan. Jinoyatning og‘irligi deganda, aybdor tomonidan sodir qilingan jinoiy qilmishning xavflilik darajasi va xususiyatining unga nisbatan tayinlanadigan jazo va boshqa ta’sir chorasiga muvofiq bo‘lishi tushuniladi. қўшимчалар киритилган. Ўзбекистон Республикасининг 2017 йил 6 апрелда қабул қилинган Қонуни билан Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси 80-моддасининг 4-бандига, 81-моддасининг еттинчи қисмига, 83- моддасига, 93-моддаси биринчи қисмининг 13 ва 14- бандларига, 107-моддасининг биринчи қисмига, 110- моддасининг биринчи ва учинчи қисмларига, 111-моддасига ўзгартишлар ва қўшимча киритилган. Ўзбекистон Республикасининг 2017 йил 31 майда қабул қилинган Қонуни билан Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси 80-моддасининг 5 ва 12-бандларига, 93-моддаси биринчи қисмининг 13-бандига ҳамда 108, 109- моддаларига ўзгартишлар киритилган. Ўзбекистон Республикасининг 2017 йил 29 августда қабул қилинган қонуни билан Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси 99 ва 10-моддаларига ўзгартишлар киритилган.) – Т.: “Ўзбекистон”, 2017. – 7, 9 б. 41 Muayyan jinoyatning og‘irlik darajasi uning uchun jazo nazarda tutilgan modda sanksiyasida o‘z aksini topadi. Shu nuqtai nazardan qonunni qo‘llashda ushbu moddaning sanksiyasidagi jazo yoki boshqa huquqiy ta’sir choralari jinoyatning og‘irligiga muvofiq ravishda tayinlanadi. (Jinoyatning og‘irlik darajasi haqida ushbu tom III bobining «Jinoyatlarni tasniflash» deb nomlangan 3-§ ga qarang.) Muayyan jinoiy qilmishning obyektiv tomonini ifodalovchi jinoyatning og‘irlik darajasidan farqli ravishda, aybning darajasi bu shaxsning ruhiy holati, ayb shakli, xulq-atvorining motivi, maqsadi, aybdorning kayfiyati, his-hayajoni va turli kechinmalarini umumiy tavsiflovchi kategoriyadir. Mazkur elementlar jinoyat huquqi nuqtai nazaridan turlicha xususiyatga ega bo‘lib, ularning ba’zilari jinoyat tarkibiga kiritilgan, ba’zilari kiritilmagan. Biroq tanlangan jazo yoxud boshqa huquqiy ta’sir choralarini baholash uchun aybning darajasini aniqlashda shaxsning o‘zi sodir qilgan jinoiy qilmishiga ruhiy munosabatini ifodalovchi yuqorida keltirilganlarning barchasi inobatga olinishi zarur. (Subyekt tomon aybining darajasi haqida «Jinoyatning subyekt tomoni» deb nomlanuvchi VII bobda batafsil berilgan.) Tayinlanayotgan jazo yoki boshqa ta’sir choralari va sodir etilgan qilmish, jinoyatchi shaxsining ijtimoiy xavflilik darajasiga mutanosibligi qo‘llanilayotgan choralarning adolatliligini aniqlashda e’tiborga olinadi. Yüklə 1,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|