Milliy g‘oya, erkin fuqaro va ozod shaxs masalasi. Prezident Islom Karimov birinchi chaqiriq Oliy Majlisning XIV sessiyasida so‘zlagan ma'ruzasida qo‘lga kiritilgan yutuqlarni sarhisob etib, tahliliy nazardan o‘tkazar ekan, yaqin yillardagi muhim ustuvor yo‘nalishlardan biri sifatida «jamiyat ma'naviyatini yanada yuksaltirish» zarurligini bayon etdi. Xo‘sh, buning eng ustuvor yo‘nalish bo‘lgan «mamlakat siyosiy, iqtisodiy, davlat va jamiyat qurilishini yanada erkinlashtirish» vazifasi bilan qanday aloqasi bor? Aytish mumkinki, bevosita aloqasi bor. Chunki, siyosiy va iqtisodiy hayotni erkinlashtirish degan gap jamoat tizimlarini, fuqarolarning o‘z-o‘zini boshqarishni rivojlantirish demakdir. Buni kim amalga oshiradi? Albatta, fuqarolarning o‘zi. Shu boisdan ham birinchi chaqiriq Oliy Majlisning 14-sessiyasida va 2-chaqiriq Oliy Majlisning birinchi sessiya-sida siyosiy, iqtisodiy, huquqiy va ma'naviy sohalarni erkinlash-tirishga qaratilgan strategik dastur qabul qilindi. Shunday ekan, fuqa-rolar o‘z haq-huquqini tanimasdan, faollashmasdan, siyosiy ongi oshmasdan, chinakamiga vatanparvar, fidoyi bo‘lmasdan bu vazifalarni ado eta olmaydi.
Bu ulkan vazifani bajarish uchun har bir fuqaro chinakamiga fuqarolik burchini anglagan, kurashchan va faol bo‘lishi lozim.
Erkin fuqaro va ozod shaxs quyidagi to‘rt jihatni o‘zida qamrab oladi, ya'ni:
1) o‘z haq-huquqini taniydigan va buning uchun kurashadigan;
2) o‘z kuchi va imkoniyatlarini ishga solib uning samarasini ko‘radigan;
3) atrofida sodir bo‘layotgan voqyea-hodisalarga mustaqil munosabat bildira oladigan;
4) shaxsiy manfaatini mamlakat va xalq manfaati bilan uyg‘un holda ko‘rib faoliyat yuritadigan bo‘lishi lozim.
2. Millatlararo totuvlik, bag‘rikenglik g‘oyasining tarixiy, huquqiy asoslari hamda O‘zbekistonda milliy-diniy bag‘rikenglik va dunyoviylik 1. Millatlararo totuvlik va bag‘rikenglikning asoslari.Jahon keng, dunyoda mamlakat ko‘p, lekin bu olamda betakror ona yurtimiz, O‘zbekistonimiz yakka-yu yagonadir. O‘zbekiston deb atalmish yurtning yagonaligi uning betakror tabiati, boy tarixi, mehnatkash insonlari bilan bir qatorda bu zaminda turli millat va elat vakillarining yagona oila farzandlaridek yashashlarida namoyon bo‘lmoqda. Bunday ahillik, do‘stlik va hamkorlik o‘zining chuqur tarixiy ildizlariga va asosiga ham ega. Bu asoslar mamlakatimiz Konstitutsiyasida mustahkamlab qo‘yilgan.
Xususan, uning 18-moddasida barcha fuqarolar bir xil huquq va erkinliklarga ega bo‘lib, jinsi, irqi, millati, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e'tiqodi, shaxsi va ijtimoiy mavqyeidan qat'iy nazar, qonun oldida tengdir»54, - degan qoida ana shu bag‘rikenglikning zamonaviy siyosiy-huquqiy ifodasidir.
Mazkur qoidada milliy hayotga, fuqarolarning milliy his-tuyg‘u-lariga daxldor muhim ahamiyatga ega bo‘lgan bir qator tamoyillar belgilab qo‘yilgan.
