Liberalizm - lot. shaxs erkinligi, shaxs manfaati.
Narxizm - beboshlik.
Sotsial reformizm.
Kommunizm - lot. umumiy va boshqalar.
Mafkura oqimlari
radikalizm - lot. tomir, maydo burjda oqimi, islohotlarga yaqin.
populizm - xalq ahvoli, evolyusion ta'limot;
fashizm - lot. bog‘lamoq.
Mafkuraviy oqim turlari: 1) irqchilik; 5) davlat yalpi hukmronligi;
2) shovinizm; 6) shaxs ustidan kontrol o‘rnatish;
3) zo‘ravonlik; 7) militarizm kabi.
4) dohiy shaxsiga sig‘inish;
Milliy mafkuraning asoslari: 1) mustaqillik; 2) milliylik; 3) taraqqiyot.
Milliy istiqlol g‘oyasi fani qonuniyatlari jamiyat ijtimoiy-siyosiy jarayonlari, iqtisodiy va siyosiy madaniyat, ichki va xalqaro tizimlar, uning mexanizmlari, vositalari hamda amaliyotni o‘rganishda muayyan qonuniyatlarga tayanadi hamda amal qiladi.
Milliy istiqlol g‘oyasi qonuniyatlari davlat hokimiyati va jamiyat siyosiy hayotida o‘ziga xos qonunlarning harakat qilishi uchun sharoit yaratish, ularning har biri doirasida va o‘zaro aloqalarida uyg‘un harakat qilish jarayonini vujudga keltira bilish, o‘z navbatida undan ko‘zlangan maqsad yo‘lida foydalana olish milliy istiqlolda muhim o‘rin tutadi.
Milliy istiqlol g‘oyasining qonuniyatlari 2 turga bo‘linadi. Bular 1) umumiy va 2) o‘ziga xos qonuniyatlardir.
1. Umumiy qonuniyatlar turli xalqlar, mamlakatlar, jamiyatlar hayotida amal qiladigan umumiy asosga ega bo‘lgan ichki zaruriy bog‘lanishlar bo‘lib, u jamiyat va mafkuralar (g‘oyalar)ning bir-birlari bilan uzviy bog‘liqligi qonunidir. Jamiyat mafkurasiz yashay olmaydi. Demak, birinchidan, mafkura har qanday jamiyat hayotida zarur. Mafkura bo‘lmasa, odam, jamiyat, davlat o‘z yo‘lini yo‘qotishi muqarrar. Ikkinchidan, qaerdaki, g‘oyaviy bo‘shliq vujudga kelsa, o‘sha yerda begona g‘oya asosida bo‘lgan mafkuralar ta'siri uchun sharoit vujudga keladi. Buning isboti uchun xoh tarixdan, xoh zamonamizdan ko‘plab misollar keltirish mumkin (Karimov I.A. Asarlar. T.7. 84-85-betlar). U jamiyat oldidagi maqsadlar, uni amalga oshirish vositalaridir. Demak, milliy istiqlol g‘oyasining qonunlari quyidagilardan iborat:
