Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

16-VARIANT
1. Moddiy aylanma kapital statistikasi, ularning tarkibi, baholash, aylanuvchanlik tezligi va bir marta aylanishning davomiyligi ko’rsatkichlari. Aylanma kapital mavjudligi, unga bo’lgan talabni qondirish darajalarini statistik o’rganish. Salmoqli sarf, ularning tarkibi va indekslari.6 ball.
2. Aholi kategoriyalari: doimiy va mavjud aholi, vaqtincha yashovchilar va vaqtincha yo’qlar. Doimiy va mavjud aholi o’rtasidagi bog’liqlik.6 ball.
1-Misol. Korxona bo’yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan (o’zgarmas baholarda) mln.so’m: 7 ball.

Ko’rsatkichlar	Bazis davr	Joriy davr	Indeks
Asosiy kapitalning o’rtacha yillik qiymati Mahsulot hajmi Kapital qaytimi Kapital sig’imi	40,0 41,20 1,03 0,97	41,0 42,64 1,04 0,86	1,025 1,035 1,0097 0,98

Aniqlang:
Mahsulot hajmining o’zgarishini:
a) asosiy kapitalning o’zgarishi hisobidan;
b) kapital qaytimining o’zgarishi hisobidan.

2-misol. Bankdan 75 mln. so’mlik kredit olindi. Kredit muddati 5 yil. Foiz stavkasi 12%. Murakkab foiz bilan oshgan qiymat summasi aniqlansin.3 ball.

17-VARIANT
1. YaIM hajmini o’zgarmas (solishtirma) baholarda hisoblash usullari. YaIMning deflyatori va uni aniqlash usullari. 6 ball.
2. Aholining istiqboldagi sonini aniqlash usullari.6 ball.
1-Misol. Tuman bo’yicha mehnat resurslarining soni va taqsimlanishi haqida quyidagi ma’lumotlar mavjud (ming kishi): 8 ball.

Mehnat resurslari	Yil boshida	Yil oxirida
1.Mehnat qobiliyatli yoshdagi aholi 2.Ishlayotgan pensiya yoshidagilar va 16 yoshgacha bo’lgan o’smirlar 3.Iqtisodiyotda ish bilan band bo’lganlar shu jumladan: a) sanoatda b) qishloq xo’jaligida v) o’rmon xo’jaligida g) qurilishda d) savdo, transport, aloqa va boshqa tarmoqlarda e) sog’liqni saqlash sohasida yo) ta’lim va madaniyat sohasida j) ilm-fan sohasida 4. O’qiyotgan 16 yoshdan kattalar 5.Uy xo’jaligida band bo’lganlar	3054 294 3331 1450 530 163 202 146 201 280 107 252 5	3067 301 3346 1456 533 163 203 148 202 282 109 250 6

Hisoblang:
1) mehnat resurslari va iqtisodiyotda band bo’lganlar sonining yil davomidagi o’zgarishini;