‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

491

---

Baynialminallik 
(“inter” — orasida, o‘rtasida, aro, “natio” -
xalq) — o‘ zga millat va elatlarning haq-huquqlari, erki, urf-odatlari, 
an’analari, turmush tarzi, tili hamda vijdon erkinligini hurmat 
qilish, ulaming manfaatlariga ziyon yetkazmaslikni ifoda etuvchi 
shaxsga xos ma’naviy-axloqiy fazilat.
Bakalavriat 
- mutaxassisliklar yo‘nalishi bo‘yicha fundamen­
tal va amaliy bilim beradigan, ta’lim olish muddati kamida to‘rt yil 
davom etadigan tayanch oliy ta’ lim.
Bashoratlash 
- bo‘lajak darsni tashkil etilishining turli variant- 
larini baholash va ulardan qabul qilingan nxezonlarga muvoflq eng 
ma’qulini tanlab olish.
Baho 
- ta’lim oluvchilarga ulaming ta’lim olishi, bilimlami 
o‘zlashtirishga nisbatan ijodiy yondoshishini rag‘batlantirish 
maqsadida ta’sir ko‘rsatish vositasi.
Bilim olish 
- borliqni idrok etish, o‘rganish, mashq qilish va 
muayyan tajriba asosida xulq-atvor hamda faoliyat ko‘nikma, 
malakalarining mustahkamlanib, mavjud bilimlarning takomil- 
lashib, boyib borish jarayoni.
Boshlang'ich ta’lim 
- o ‘quvchilarga murakkab bo‘lmagan 
ilmiy bilimlami berish asosida ularda o'qish, yozish va hisoblashga 
oid dastlabki bilim, ko‘nikma hamda malakalami shakllantirish 
asosida ularda shaxsiy gigiyena va sog‘lom turmush tarzi ele- 
mentlarini hosil qilish bosqichi.
Boshlang‘ieb ta’lim pedagogikasi 
- boshlang‘ich sinflar 
o‘quvchiIarini tarbiyalash, ularga ta’lim berish, ulaming o‘ziga xos 
psixologik hamda fiziologik xususiyatlarini tadqiq etish, 
shuningdek, ulami intellektual, ma’naviy-axloqiy va jismoniy 
jihatdan kamolotga yetkazish masalalarini o‘rganadi.
Bilim 
- borliqni bilish jarayonining amaliyotda tasdiqlangan 
natijasi. Obyektiv reallikning inson ongida adekvat aks ettirilishi 
(tasawur, tushuncha, mulohaza, nazariyalar). U kundalik, ilmiy, 
empirik, naz£uriy bilimlarga ajratadi. Kundalik bilim sog‘lom fikrga 
va kundalik amaliy faoliyat shakllariga asoslanadi. Insonning atrof-
492

---

muhitga moslashuvi, uning xatti-harakatlari va oldindan ko‘ra 
bilishi uchun asos bo‘lib xizmat qiladi.
Ilmiy bilim -
tizimli, asosli va narsa, hodisalar mohiyatiga chu­
qur kirib boradigan bo‘ladi. U empirik va nazariy darajada boMadi.
Empirik bilim -
bilishning kuzatish, о‘lchash, tajriba usullarini 
qo‘llash natijasi. Narsa-hodisalarning sifat va miqdor ko‘rsatkich- 
larini ifodalaydi. Empirik ko'rsatkichlar orasidagi bogiiqliklaming 
muntazam takrorlanishi empirik qonunlar yordamida ifodalanadi, 
ular, ko‘pincha, ehtimollik xususiyatiga ega bo‘ladi.
Nazariy bilim
- empirik holatlami tasvirlash, tushuntirish, ya’ni 
narsa-hodisalar mohiyatini bilish imkonini beradigan qonunlami 
ochishni nazarda tutadi.
Bilish 
- obyektiv borliqning ongda aks etishining oliy shakli, 
haqiqiy bilimlar hosil qilish jarayoni. Bilish quyidagi darajalarda 
bo‘ladi: